Η δίαιτα της νηστείας

Ένα διάστημα αποχής από το κρέας και επεξεργασμένα προϊόντα είναι ευεργετικό για τον οργανισμό. Τι συμβαίνει όμως όταν γίνεται αφορμή για υπερκατανάλωση άλλων τροφίμων και πώς θα αποφύγουμε τα κιλά που αυτό συνεπάγεται;

Διανύουμε τη Σαρακοστή και πολλοί έχουν ξεκινήσει τη νηστεία, την αποχή δηλαδή από γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέας, κοτόπουλο και αβγά. Το ποσοστό των ατόμων που νηστεύει είναι εξαιρετικά υψηλό και ιδιαίτερα μεταξύ των νέων. Το θρησκευτικό έρεισμα δίνει πρόσβαση στη σύγχρονη τάση χορτοφαγίας και γενικότερα στην αποφυγή των επεξεργασμένων τροφίμων, ενώ παράλληλα σηματοδοτεί την επιστροφή σε τρόφιμα της φύσης και στην ακατέργαστη μορφή τους.

Αναμφίβολα, η αποχή από τα παραπάνω απαγορευτικά κατά τη νηστεία τρόφιμα είναι ένα δώρο υγείας για το σώμα μας. Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει μια ισχυρή συσχέτιση της αποφυγής κατανάλωσης είτε κόκκινου, είτε επεξεργασμένου κρέατος με αύξηση της μακροβιότητας και μείωση της εμφάνισης διαφόρων παθήσεων, όπως καρκίνου, καρδιοαγγειακών νοσημάτων, υπέρτασης, υπερλιπιδαιμίας.

Παράλληλα, η αυξημένη πρόσληψη οσπρίων, καρπών, φρούτων και λαχανικών σχετίζεται με την τόνωση των οργανισμού μας μέσω της παράλληλης πρόσληψης βιταμινών, άλλων αντιοξειδωτικών και γενικότερα βιοδραστικών συστατικών, που πλέον αποτελούν το επίκεντρο του ερευνητικού ενδιαφέροντος, καθώς έχουν συσχετιστεί με την τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος, βελτίωση δεικτών υγειών και καλύτερη διάθεση. Όμως, όπως τίποτα στη ζωή δεν έρχεται χωρίς «αλλά», το ίδιο ισχύει και για τη νηστεία. Είναι σε γενικές γραμμές μια κατάσταση που προάγει το επίπεδο της υγείας μας, αλλά αν δεν ακολουθούμε κάποιους βασικούς κανόνες μπορεί να βρεθούμε με περισσότερα κιλά και με σημαντικές διατροφικές ελλείψεις.

Γιατί παχαίνουμε ενώ τρώμε «ελαφρά»

Ο περιορισμός των διατροφικών επιλογών είναι σύνηθες φαινόμενο να οδηγεί σε υπερκατανάλωση των εναπομεινάντων τροφίμων. Ετσι, πολύ συχνά το παρακάνουμε με την κατανάλωση ψωμιού, μακαρονιών, χαλβά, ελαιόλαδου, πιτών, ξηρών καρπών και άλλων πολύ θρεπτικών τροφίμων, αλλά δυστυχώς πολύ θερμιδογόνων. Γιατί όμως το παρακάνουμε με αυτά τα τρόφιμα; Η απάντηση είναι προφανής: γιατί πεινάμε περισσότερο.
Έχει φανεί ότι η πρωτεΐνη, που κυρίως συναντάται σε κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα και αβγά, αυξάνει μέσω διάφορων μηχανισμών τον κορεσμό, οδηγώντας σε ελεγχόμενη/μειωμένη ενεργειακή πρόσληψη. Ο περιορισμός/ αποφυγή αυτών των τροφίμων αυξάνει την πιθανότητα της υπερκατανάλωσης θερμίδων μέσω των υπόλοιπων επιλογών οδηγώντας αναπόδραστα σε αύξηση βάρους.

Παράλληλα, η πρωτεΐνη έχει μεγαλύτερη θερμογενετική δράση από τα υπόλοιπα μακροστοιχεία της δίαιτας (υδατάνθρακες, λιπαρά), γεγονός που σημαίνει ότι το σώμα μας καίει περισσότερες θερμίδες προκειμένου να την αξιοποιήσει μεταβολικά. Αν κι αυτή η θερμογενετική υπεροχή φαίνεται να αμβλύνεται με το πέρασμα του χρόνου, δεν παύει να θεωρείται από πολλούς ως ένας ακόμα παράγοντας που μπορεί να σχετίζεται με τον έλεγχο του βάρους.
Τέλος, τα τρόφιμα της νηστείας αποτελούν αντικείμενο μεγάλης… διατροφικής παρεξήγησης. Τα καρύδια, το ελαιόλαδο, το ταχίνι, τα αμύγδαλα, ο χαλβάς είναι μεν πολύ θρεπτικά τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες, καροτενοειδή, πολυφαινόλες και άλλα ευεργετικά συστατικά, έχουν όμως υψηλή ενεργειακή αξία. Με άλλα λόγια, έχουν πολλές, πλην τίμιες θερμίδες.

Έτσι, συχνά πέφτουμε στην παγίδα της υπερκατανάλωσης ενός θρεπτικού τρόφιμου. Ας φάμε και λίγο παραπάνω χαλβά, ας βάλουμε λίγο ακόμα ελαιόλαδο στη σαλάτα, ας κάνουμε και τη «βουτιά» με το ψωμάκι μας, ας φάμε και λίγο παραπάνω παστέλι, αφού όλα αυτά εφοδιάζουν τον ταλαιπωρημένο (λόγω της περιοριστικής νηστείας) οργανισμό μας με πολύτιμες βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αμείλικτη ζυγαριά δεν θα διστάσει στο τέλος να κάνεις τους δικούς της υπολογισμούς.

5 τρόποι για νηστεία με ασφάλεια
1. Προτιμήστε δημητριακά ολικής άλεσης που συμβάλλουν αποτελεσματικά στην αύξηση του κορεσμού. Ανεπεξέργαστο ρύζι/ μακαρόνια, ψωμί ολικής, φρούτα με τη φλούδα τους δίνουν τις πολύτιμες φυτικές ίνες τους που, μεταξύ των άλλων, αντισταθμίζουν την αξία κορεσμού που χάνουμε από τη μη κατανάλωση κρέατος.
2. Συνδυάστε όσπρια με δημητριακά, όπως φακές με ρύζι, ρεβίθια με πλιγούρι, αρακά με πατάτα. Λόγω των συμπληρωματικών αμινοξέων που περιέχουν, μας δίνουν συνδυαστικά πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, πλησιάζοντας αυτή του κρέατος, συμβάλλοντας παράλληλα στον γρηγορότερο κορεσμό.
3. Χαλβάς, παστέλι και άλλα νηστίσιμα γλυκίσματα περιέχουν περίπου 500-600 θερμίδες/100 γραμμάρια. Eνα μικρό κομμάτι (30 γρ) αρκεί για να πάρουμε τη γεύση που θέλουμε.
4. Ξεκινήστε το γεύμα σας με σαλάτα. Οι σαλάτες έχουν πολλές φυτικές ίνες, αυξάνουν τον κορεσμό, μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες υπερφαγίας.
5. Προσχεδιάστε το γεύμα σας για τις ημέρες που θα βγείτε έξω. Είναι πολύ συχνό φαινόμενο να βρεθούμε μπροστά στη δυσάρεστη έκπληξη των εξαιρετικά περιορισμένων επιλογών στο μενού ενός εστιατορίου και να επιλέξουμε ιδιαίτερα θερμιδογόνα πιάτα που και δεν θα μας ικανοποιήσουμε γευστικά (άρα πιθανότατα να ξαναφάμε) και θα μας επιβαρύνουν με πολλές θερμίδες. Προτού λοιπόν επισκεφτούμε το εστιατόριο στην έξοδό μας, ας αναζητήσουμε το μενού του και να αποφασίσουμε τι θα φάμε.

Η αστακομακαρονάδα, ο μουσακάς με κιμά σόγιας, το χορτοφαγικό burger, οι τηγανητές πατάτες και πολλά παρόμοια έχουν τα περισσότερα κλικ αναζήτησης στο Διαδίκτυο την περίοδο της Σαρακοστής. Ας μην ξεχνάμε ότι το νόημα της νηστείας δεν περιορίζεται στην αποφυγή κρέατος και γαλακτοκομικών για λίγες ημέρες, αλλά στη δοκιμασία της στέρησης. Ετσι πλησιάζουμε περισσότερο στην ουσία της νηστείας, την αποτοξίνωση ψυχής και σώματος.