Μια φορά κι έναν καιρό ο άνθρωπος είχε πολύ στενή σχέση με τη φύση, γνώριζε καλά τα φυτά, τις ρίζες και τους σπόρους, όπως και τις ιδιότητές τους, και μπορούσε να φτιάξει, να καλλιεργήσει ή να συλλέξει οτιδήποτε χρειαζόταν προκειμένου να είναι υγιής. Η σπάνια αυτή γνώση χάθηκε μέσα στα χρόνια, για να γίνει ξανά στις μέρες μας κάτι μεταξύ επιτακτικής ανάγκης και μόδας, που μας έφερε ευτυχώς ειδικά καταστήματα στα οποία μπορούμε να προμηθευόμαστε κυριολεκτικά τα πάντα!
Είναι ένας ατυχής συνδυασμός διατροφής, γονιδίων, άγχους και του σύγχρονου τρόπου ζωής που δημιουργεί όλο και περισσότερες διατροφικές παθήσεις και προβλήματα μεταβολισμού. Πριν μερικά χρόνια σχεδόν κανείς δεν ήξερε τι είναι η κοιλιοκάκη, αλλά σήμερα σχεδόν όλοι την έχουμε μάθει εξαιτίας κάποιου γνωστού ή φίλου που έχει δυσανεξία στη γλουτένη. Αντίστοιχα, ανάμεσά μας κυκλοφορεί και η κολίτιδα, η δυσανεξία στη λακτόζη και διάφορες άλλες παθήσεις που μπορεί να μη θεραπεύονται αποκλειστικά με τη διατροφή, αλλά κατευνάζονται, εξασθενούν και βρίσκονται σε καταστολή στα πλαίσια μιας υγιούς διατροφής. Ας κάνουμε, λοιπόν, μια βόλτα στα μαγαζιά με βιολογικά είδη, στα εναλλακτικά παντοπωλεία και τα εναλλακτικά μπακάλικα, για να δούμε με ποιον τρόπο μπορούμε να αλλάξουμε ή να εμπλουτίσουμε το καθημερινό μας διαιτολόγιο, και αν υπάρχουν υποκατάστατα για τις ένοχες απολαύσεις μας…
Άλευρα και δημητριακά
Παρόλο που η πρωτοκαθεδρία του απλού λευκού ψωμιού από σταρένιο αλεύρι δύσκολα θα απειληθεί, υπάρχουν πλέον πολλές εναλλακτικές ακόμα και στον πιο μικρό συνοικιακό φούρνο. Η τάση που ξεκίνησε πριν μερικά χρόνια και έβαλε στην αγορά ψωμί από αλεύρι ολικής αλέσεως, συνεχίστηκε με πολύσπορο και μίγματα αλεύρων και καρπών, ενώ πολλοί ήταν αυτοί που λόγω της κοιλιοκάκης ή δυσανεξίας στη γλουτένη έψαξαν για άλλες, πιο φιλικές στον οργανισμό λύσεις.
Καλαμποκάλευρο
Ποιος να το φανταζόταν ότι το καλαμποκόψωμο που έσωσε κόσμο και κοσμάκη στην Κατοχή, και που ίσως εξαιτίας της παρουσίας του σε εκείνη την περίοδο σταδιακά παραγκωνίστηκε από τον κόσμο, σήμερα θα ξαναζούσε τόσο μεγάλες στιγμές… Η γνωστή μας κίτρινη, αφράτη μπομπότα φτιαγμένη από αλεύρι καλαμποκιού είναι ιδανική για κατανάλωση από όσους αντιμετωπίζουν δυσανεξία στη γλουτένη.
Αλεύρι ζέας
Πολύς ντόρος έχει γίνει το τελευταίο διάστημα για το αλεύρι ζέας. Αποτελεί μια εναλλακτική του σιταριού χωρίς γλουτένη και μπορείτε να κάνετε ψωμί, αρτοσκευάσματα και ζυμαρικά. Τα άρθρα στο διαδίκτυο συνοδεύονται και από μια θεωρία συνωμοσίας για την οποία δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι ισχύει.
Αλεύρι ντίνκελ
Το αλεύρι ντίνκελ (σπελτ για τους Γερμανούς) είναι αλεύρι που παρασκευάζεται από σιτάρι ντίνκελ, μακρινό πρόγονο του σιταριού, που πρωτοκαλλιεργήθηκε-σύμφωνα με ευρήματα- στην Περσία. Η καλλιέργειά του εξαπλώθηκε στην Ευρώπη ενώ στη συνέχεια σταδιακά μειώθηκε και περιορίστηκε στις περιοχές της Γερμανίας, της Αυστρίας και της Ελβετίας. Έχει περισσότερη πρωτεΐνη κατά 10-25% από το σιτάρι και περιέχει γλουτένη διαφορετικής μορφής, κατάλληλη για όσους έχουν δυσανεξία. Είναι πλούσιο σε σίδηρο, ψευδάργυρο, μαγνήσιο και βιταμίνες Β1 και Β2 ενώ οι υδατάνθρακες που περιέχει δρουν ως αντιπηκτικά του αίματος και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Χαρουπάλευρο
Εξαιρετική εναλλακτική χωρίς γλουτένη είναι το γνωστό μας χαρουπάλευρο. Όλο και περισσότερα καταστήματα το φέρνουν στα ράφια τους. Μπορείτε να φτιάξετε χορταστικό ψωμί με πλούσια γεύση αλλά και απλά, υγιεινά κέικ στα οποία θα χαρίσει γεύση σοκολάτα.
Φαγόπυρος
Δεν θεωρείται δημητριακό αλλά σπόρος ενός χαμηλού θάμνου. Περιέχει πολλή πρωτεΐνη σε σχέση με τα υπόλοιπα δημητριακά και πολλές βιταμίνες. Το αλεύρι του είναι ιδανικό για ψωμί, φρυγανιές και παξιμάδια, και οι λάτρεις της ασιατικής κουζίνας ίσως το γνωρίζουν, μια και από αυτό φτιάχνονται τα Soba noodles.
Κεχρί
Δύσκολο αλεύρι για να δώσει μόνο του ψωμί και, προκειμένου να φουσκώσει, συνήθως ανακατεύεται με φαγόπυρο ή καλαμπόκι.
Καρύδα
Ναι, το βρήκαμε και αυτό σε κατάστημα βιολογικών. Αλεύρι καρύδας και μάλιστα χωρίς γλουτένη! Δεν έχω να πω πολλά, έχει υπέροχη γεύση, μυρίζει καρύδα με το που ανοίγεις το σακουλάκι, δεν ξέρω αν κάνει για το καθημερινό σας ψωμί, αλλά κάνει σίγουρα για γλυκά και λοιπά αρτοσκευάσματα.
Με λίγο ακόμα ψάξιμο από την κεντρική αγορά και τα μπαχαράδικα της Αθήνας μέχρι ηλεκτρονικά καταστήματα βιολογικών θα βρείτε αλεύρι από βρόμη, σίκαλη, ντίνκελ, καμούτ, λιναρόσπορο, κινόα και αμάρανθο, με τα οποία θα ασχοληθούμε σε λίγο. Πάντως ακόμα και στα σούπερ μάρκετ κυκλοφορεί πλέον αλεύρι χωρίς γλουτένη, με αρκετό ενδιαφέρον να έχει το μίγμα των Μύλων Κρήτης που γίνεται από ρύζι και ταπιόκα.
Superfoods
Πώς γίνεται ακόμα και ένα συνοικιακό ξηροκαρπάδικο στα Πατήσια να έχει goji berries και να ξέρει μέχρι και η θεία μου τι είναι η κινόα και να με ρωτάει αν μπορεί να το βάλει αντί για ρύζι στα γεμιστά, είναι κάτι που με ξεπερνάει! Πότε μπήκαν στη ζωή μας όλοι αυτοί οι σπόροι και όλες αυτές οι super τροφές; Μια ειδική κατηγορία τροφίμων με ευεργετικές για τον οργανισμό ιδιότητες και γεμάτες οφέλη για την υγεία σε πολλά επίπεδα έχει κατακλύσει την αγορά. Αποξηραμένα φρούτα, σπόροι και καρποί γίνονται ξανά της μόδας και μπαίνουν στο πρωινό, τα σνακ, ακόμα και τα γλυκά μας. Ας τα φανταστούμε σαν μια συμμαχία υπερηρώων που μάχονται για ένα υγιές σώμα και ας γνωρίσουμε κάποια από τα μέλη της από κοντά.
Κινόα
Ο περουβιανός σταρ των τελευταίων ετών έχει βρει το δρόμο του τόσο προς τα ράφια πολλών καταστημάτων όσο και προς τις κουζίνες πολλών καλών εστιατορίων παγκοσμίως. Είναι από τις πιο ολοκληρωμένες φυσικές τροφές, περιέχει πολλά αμινοξέα από αυτά που δύσκολα το σώμα συνθέτει μόνο του, πολλές πρωτεΐνες, δεν περιέχει γλουτένη και είναι εξαιρετικά εύπεπτο.
Αμάρανθος
Επίσης από τη Λατινική Αμερική και αγαπημένος των Ατζέκων, είναι μια εξαιρετική τροφή χωρίς γλουτένη και πάρα πολύ ασβέστιο. Βράζεται, χυλώνεται, τηγανίζεται σε μορφή ποπκόρν, συνοδεύεται από ξηρούς καρπούς, σοκολάτα και εμπλουτίζει ζύμες και μπιφτέκια.
Λιναρόσπορος
Με σούπερ ιδιότητα την περιεκτικότητα και την ποιότητα των Ω3 λιπαρών οξέων που περιέχουν οι σπόροι και το λάδι του, ο λιναρόσπορος γνωρίζει πάλι μεγάλες στιγμές. Δοκιμάστε τον στο πρωινό με γιαούρτι ή με γάλα και βρόμη, φτιάξτε σπιτικές μπάρες δημητριακών και ανακατέψτε τον σε μπισκότα, αλμυρά και γλυκά κουλουράκια.
Goji Berries
Τα μικρά, κόκκινα φρούτα του κινέζικου φυτού goji λένε πως χαρίζουν μακροζωία και αντιστρέφουν τις διαδικασίες γήρανσης με τις πλούσιες αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες. Έχουν περίπου 500 φορές περισσότερη βιταμίνη C από τα πορτοκάλια, απαραίτητα αμινοξέα και πολλά ακόμα θρεπτικά συστατικά. Θα τα βρείτε αποξηραμένα με γεύση μεταξύ σταφίδας και λιαστής ντομάτας.
Ιπποφαές
Η αρχαία ελληνική super τροφή με τα φύλλα και τους καρπούς της έδινε δύναμη στους στρατιώτες, λάμψη και σφρίγος στα ταλαιπωρημένα άλογα του στρατού του Μεγάλου Αλεξάνδρου (ίππος – φως). Θεωρείται από τις 10 σημαντικότερες τροφές του κόσμου και έχει μια απίστευτη συγκέντρωση περίπου 190 θρεπτικών συστατικών!
Κεχρί – Και να αυτό που γνωρίζαμε ως τροφή πτηνών γίνεται διατροφική μόδα και εμπλουτίζει γευστικά σούπες, πιλάφια, πίτες και ψωμιά.
Κεντρική φωτογραφία άρθρου: Γιώργος Δρακόπουλος – Food Styling: Tina Webb
Και 2 super συνταγές που θα σας αρέσουν πολύ:
Αντιοξειδωτική σαλάτα με κινόα, λιναρόσπορο και μούρα
