Αίσθηση έχει προκαλέσει η «Δίαιτα 5:2», γνωστή και ως δίαιτα νηστείας, σε Μεγάλη Βρετανία και ΗΠΑ. Η δίαιτα 5:2 έγινε ευρύτερα γνωστή από τον Βρετανό γιατρό και δημοσιογράφο, Michael Mosley, και είναι σήμερα μία από τις πιο δημοφιλής δίαιτες. Η φιλοσοφία της εν λόγω δίαιτας βασίζεται στην εναλλαγή περιόδων νηστείας (εκούσια ή ακούσια αποχή από το φαγητό) και περιόδων κανονικής λήψης τροφής χωρίς υπερβολές, με σκοπό τη συνολική μείωση των θερμίδων που προσλαμβάνουμε, η οποία και οδηγεί στην απώλεια βάρους.
Η «Δίαιτα 5:2» πήρε αυτή την ονομασία καθώς στη διάρκεια μιας εβδομάδας, το άτομο τρέφεται κανονικά τις πέντε από τις επτά ημέρες, στο πλαίσιο μίας λογικής καθημερινής διατροφής, ενώ τις άλλες δύο περιορίζει τις θερμίδες σε μόλις 500-600 ανά ημέρα. Επίσης, οι δύο αυτές ημέρες της εβδομάδας μπορούν να είναι οποιεσδήποτε, με την προϋπόθεση να μεσολαβεί τουλάχιστον μία ενδιάμεση ημέρα που το άτομο θα τρέφεται κανονικά.
Η διατροφική προσέγγιση «5:2» ανήκει στο ευρύ φάσμα των «διαιτών διακοπτόμενης ή δαλλειμματικής νηστείας» («ΔΔΝ»), για τις οποίες πολλές μελέτες πλέον δείχνουν εντυπωσιακά οφέλη για την υγεία. Η πρακτική αυτή βοηθάει αφενός στο περιορισμό των συνολικών θερμίδων και αφετέρου προκαλεί σημαντικές ορμονικές αλλαγές με κυριότερη τη μείωση των επιπέδων ινσουλίνης, καθώς και τη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη. Κατά τη νηστεία επίσης παρατηρείται αύξηση της έκκρισης αυξητικής ορμόνης, που σε μεγάλο βαθμό καθορίζει τη ταχεία απώλεια λίπους και την αύξηση της μυικής μάζας. Ταυτόχρονα, αντισταθμίζει τη δράση της κορτιζόλης, υπεύθυνη εν μέρει για την αποθήκευση κοιλιακού λίπους. Κατ’αυτό τον τρόπο, η «ΔΔΝ» μπορεί να ενισχύσει τη μείωση του κοιλιακού λίπους και επιπλέον να περιορίσει τη φλεγμονώδη διαδικασία έχοντας ως αποτέλεσμα τη βελτίωση του ανοσοποιητικού συστήματος και την περαιτέρω απώλεια λίπους.
Τέλος, ολοένα και περισσότερες μελέτες αναδεικνύουν οφέλη υγείας από την υιοθέτηση διαιτών νηστείας. Οι τομείς στους οποίους παρατηρείται θετική επίδραση είναι η καθυστέρηση της γήρανσης, η βελτίωση της γνωσιακής λειτουργίας, η πρόληψη της άνοιας, η ενίσχυση της γονιμότητας, η βελτίωση μυοσκελετικών συνδρόμων και η πρόληψη και αντιμετώπιση κάποιων μορφών καρκίνου όπως ο καρκίνος του μαστού. Χρειάζονται σίγουρα περισσότερες μελέτες για να επιβεβαιωθούν οι όποιες ενδείξεις και πιθανά οφέλη που προκύπτουν από τη μακροπρόθεσμη υιοθέτηση τέτοιων πρακτικών.
Ανάμεσα στα θετικά των «ΔΔΝ» βρίσκει κανείς την ευκολία στην πρακτική εφαρμογή τους σε σύγκριση με δίαιτες που βασίζονται στο συνεχή περιορισμό των θερμίδων. Έτσι, επιτυγχάνεται αποτελεσματικότερη και καλύτερη συμμόρφωση/τήρηση του προγράμματος για περισσότερο χρονικό διάστημα. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι η «ΔΔΝ» μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια βάρους της τάξης του 3-8% κατά τη διάρκεια 3-24 εβδομάδων, μείωση 4-7% της περιμέτρου της μέσης τους, ενώ οδηγεί σε πολύ μικρότερη μείωση στη μυϊκή μάζα από ότι η απώλεια βάρους με τον συμβατικό περιορισμό των θερμίδων. Συνεπώς, φαίνεται ότι είναι ακόμα πιο αποτελεσματική όταν συνδυάζεται με σωματική άσκηση.
Οι «ΔΔΝ» είναι ασφαλείς για τον υγιή πληθυσμό αλλά πρέπει να εφαρμόζονται με επιφύλαξη, και πάντα με την έγκριση γιατρού, από άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες όπως άτομα με διαβήτη, χρόνιο στρες ή διαταραχή της κορτιζόλης, εγκυμονούσες και μητέρες που θηλάζουν. Επίσης η αρχική φάση της πρακτικής αυτής μπορεί ανά περίπτωση να προκαλέσει συμπτώματα όπως πονοκέφαλο, ζάλη, σύγχυση, πείνα. Για τη σωστή εφαρμογή, καλύτερα αποτελέσματα και αποφυγή δυσάρεστων συμπτωμάτων συστήνεται η συμβουλή και καθοδήγηση από ειδικό Διαιτολόγο-Διατροφολόγο.
Το πιο σημαντικό που πρέπει κανείς να θυμάται για τις «ΔΔΝ» είναι ότι δεν αντανακλούν απλώς μία δίαιτα αλλά περισσότερο έναν τρόπο ζωής και μία από τις μελλοντικά υποσχόμενες στρατηγικές για την επίτευξη υγιούς βάρους και ευεξίας με αποτελεσματικό και άνετο τρόπο. Αν και δεν ταιριάζει σε όλους, ούτε και είναι το τέλειο διατροφικό σχήμα, αποτελεί σίγουρα έναν αποδεκτό και αποτελεσματικό τρόπο στο πλαίσιο της προσπάθειας απώλειας βάρους.
