«Βρισκόμαστε στη Θεσσαλία, την καρδιά του αγροτικού κόσμου» δήλωσε ξεκινώντας την ομιλία του ο Σπύρος Κίντζιος, Πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, στο 1ο Πάνελ του Cantina Academy με τίτλο «Το όραμα μιας εθνικής αγροδιατροφικής στρατηγικής», κατά τη νέα καινοτόμα σειρά συνεδρίων από το Cantina και το Πρώτο Θέμα, με θέμα «Διασφαλίζοντας το μέλλον της τροφής», στη Λάρισα.
Στη συνέχεια, μίλησε για τον πολυσχιδή πια ρόλο που έχουν τα Πανεπιστήμια, αφού βρίσκονται στο κέντρο της δραστηριότητας που αφορά στην εκπαίδευση όχι μόνο των γεωπόνων αλλά και των ίδιων των αγροτών. Οι προτεραιότητες έχουν πια αλλάξει, αφού πια «μας ενδιαφέρει ο αγρότης να επικαιροποιεί τις γνώσεις του» και να αποκτά μέσω διετών σπουδών ο αγρότης τα απαραίτητα εργαλεία για να προοδεύσει.
Αναφορικά με τις αλυσίδες αξίας και την αξιοποίηση των αγροτοπαραγωγικών προϊόντων στον Τουρισμό, ο Πρύτανης δήλωσε:
«Είναι παράδοξο ο ισχυρός κλάδος της γεωργίας να μην μπορεί να εξυπηρετήσει τις ανάγκες που προκύπτουν από τη βιομηχανία του τουρισμού… Ο πρωτογενής τομέας είναι ο πιο ισχυρός κλάδος. «Και ο τουρισμός, με τη σειρά του, είναι μια εσωτερική, εξαιρετική δραστηριότητα», και συνέχισε λέγωντας, «Μπορούμε να επενδύσουμε σε αυτό. Μπορούμε να αναδείξουμε την πραγματικά ανώτερη ποιότητα των ελληνικών προϊόντων. Έχουμε τα εργαλεία για να αποδείξουμε τις μοναδικές τους ιδιότητες — τα λεγόμενα ΕΕΠΙΤ, δηλαδή προϊόντα Πιστοποιημένης Παραδοσιακής Ιδιοκατασκευής».
Πρέπει, λοιπόν, να δούμε εκ νέου το πώς παντρεύουμε την εγχώρια παραγωγή — πρώτον, για να καλύψουμε τις διατροφικές ανάγκες του λαού. Χωρίς βέβαια να ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε σε ένα διεθνές εμπορικό πλαίσιο: δεν μπορούμε να παράγουμε τα πάντα, και σίγουρα πρέπει να έχουμε και στρατηγικά αποθέματα τροφίμων.
Από την άλλη πλευρά, όμως, πώς θα αναδείξουμε τα δικά μας προϊόντα; Πώς θα τα διοχετεύσουμε στην άλλη βασική οικονομική δραστηριότητα, που είναι ο τουρισμός;
Εδώ παίζει ρόλο και η εκπαίδευση του παραγωγού αλλά και ο συντονισμός. Εμείς, ως Πανεπιστήμιο, μπορούμε να συνεργαστούμε με όλους τους φορείς, ώστε να γεφυρώσουμε αυτές τις αλυσίδες αξίας.
Διότι το πρόβλημα είναι το εξής: το προϊόν που παράγει ο πρωτογενής τομέας δεν διατρέχει όλη την αλυσίδα αξίας. Και το σημαντικότερο: ούτε ο παραγωγός εισπράττει την τιμή που θα έπρεπε, ούτε ο τελικός καταναλωτής έχει τη δυνατότητα να απολαύσει αυτό που αξίζει να απολαύσει στην τιμή που το πληρώνει».
Γιατί παραγωγικότητα είναι πάρα πολύ χαμηλή σε σύγκριση με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές χώρες;
«Φυσικά, πέρα από την εκπαίδευση, υπάρχουν θέματα βασικών υποδομών που ξεφεύγουν από την ευθύνη ενός παραγωγού ή μιας ομάδας παραγωγών. Αυτά ανήκουν ξεκάθαρα στην αρμοδιότητα της πολιτείας. Η επιστήμη όμως δίνει τα μέσα, δίνει τα εργαλεία για την επιχείρηση της γνώσης», δήλωσε ο κ. Κίντζιος
Ακόμη, αναφέρθηκε στους λόγους για τους οποίους υποβαθμίστηκαν τα ελληνικά εδάφη, λέγοντας: «Πρώτον, λόγω της κρίσης δεν υπήρχε χρήμα για λίπανση — ο παραγωγός δεν είχε χρήματα. Δεύτερον, έχουμε πρόβλημα με την ίδια την ποιότητα των εδαφών. Μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα είναι κατά 70% ορεινή ή ημιορεινή χώρα. Είναι ζωτικής σημασίας να καταφέρουμε να συγκρατήσουμε τον πληθυσμό στην ύπαιθρο. Δεν είμαστε Ολλανδία. Δεν είμαστε Γερμανία. Το να κρατήσουμε τον κόσμο στα χωριά είναι ένα μεγάλο στοίχημα».
«Δεν έχουμε αρκετό κόσμο να ασχολείται με τη γεωργία» – Πώς μπορούμε να κάνουμε τον κόσμο να επιστρέψει στη γεωργία;
«Κατά τη γνώμη μου, ο μεγαλύτερος πόρος που λείπει σήμερα δεν είναι η γνώση — τη γνώση την παράγουμε στα πανεπιστήμια. Ούτε είναι αποκλειστικά το έδαφος, όσο προβληματικό και αν είναι. Αυτό που πραγματικά λείπει είναι ο ανθρώπινος πόρος… Ο αγρότης δεν πρέπει να είναι μόνος… Αν ο νέος αγρότης γνωρίζει ότι μπορεί να ζήσει αξιοπρεπώς από την αγροτική δραστηριότητα, θα το κάνει… Αν καταλάβει ότι υπάρχει ένα σύστημα, ένας μηχανισμός στήριξης, τότε θα εμπιστευτεί τη διαδικασία».
Και συνέχισε λέγοντας: «Ο αγρότης πρέπει να έχει δίπλα του τους φορείς, να ξέρει πώς να μειώσει το κόστος, πώς να καλλιεργήσει, πώς να αντιμετωπίσει τα προβλήματα. Και στη συνέχεια: πώς να κάνει εμπορία, πώς να κάνει marketing. Να δημιουργήσουμε συνδεδεμένες αλυσίδες αξίας — όχι αποκομμένες.»
Κλείνοντας, έκανε λόγο στην παραγωγικότητα στη χώρα σήμερα. «Η παραγωγικότητα σήμερα έχει πρόβλημα όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά στην Ελλάδα το πρόβλημα είναι εντονότερο. Γιατί εδώ λείπει η έμφαση στη χρήση σύγχρονων μέσων παραγωγής. Πρέπει να εισαγάγουμε όλα τα απαραίτητα εργαλεία, όχι θεωρητικά, αλλά σήμερα, πρακτικά, για να μειώσουμε το κόστος και να αυξήσουμε την απόδοση»
Ποιος είναι ο Σπύρος Κίντζιος
Ο Σπύρος Κίντζιος είναι Πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής στο Τμήμα Βιοτεχνολογίας και Διευθυντής του Εργαστηρίου Κυτταρικής Τεχνολογίας. Είναι απόφοιτος της Ανωτάτης Γεωπονικής Σχολής Αθηνών (ΑΓΣΑ) με βαθμό Άριστα και συνέχισε τις σπουδές του στο Τμήμα Χημείας του ΕΚΠΑ. Έλαβε το διδακτορικό του από το Πολυτεχνείο του Μονάχου.
Διαθέτει πάνω από 30 χρόνια εμπειρίας στη Βιοτεχνολογία, με εξειδίκευση στην Κυτταρική Τεχνολογία, τη Βιοαισθητήρωση και την Κυτταρική Βιολογία. Έχει συγγράψει ή συν-συγγράψει περισσότερες από 150 ερευνητικές δημοσιεύσεις, 20 κεφάλαια σε διεθνή βιβλία και πλήθος παρουσιάσεων σε διεθνή και ελληνικά συνέδρια. Ανήκει στο κορυφαίο 2% των ερευνητών παγκοσμίως στο αντικείμενό του.
Είναι κάτοχος έξι διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, συμπεριλαμβανομένων της μεθόδου BERA και της τεχνολογίας MIME, οι οποίες έχουν διακριθεί διεθνώς. Έχει επιβλέψει 180 πτυχιακές, 17 μεταπτυχιακές και 13 διδακτορικές διατριβές.
Έχει λάβει πολυάριθμα επιστημονικά βραβεία και είναι κριτής σε πάνω από 30 επιστημονικά περιοδικά και διεθνή ερευνητικά προγράμματα (Ε.Ε., NSF, Austria, New Zealand). Έχει συμμετάσχει σε 35 εθνικά και διεθνή ερευνητικά έργα.
Είναι ιδρυτικό μέλος και μέλος Δ.Σ. οργανισμών όπως το Hellenic Biotechnology Cluster (HBio), ο οργανισμός EMBIO (Κύπρος), ο τεχνοβλαστός CeBTec, η Ελληνική Κοινωνία Νανοτεχνολογικών Εφαρμογών (ΕΛΕΝΕΠΥ), η Ελληνική Γεωργική Ακαδημία (ΕΓΑ), η ΕΛΛΕΤ και το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ).
