«Το θερμοκήπιο μπορεί να είναι περιβαλλοντικά ουδέτερο» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Νίκος Κατσούλας, Καθ., Διευθ. Εργαστηρίου Γεωργικών Κατασκευών & Ελέγχου Περιβάλλοντος του Παν. Θεσσαλίας, μιλώντας στο Cantina Academy, τη νέα καινοτόμα σειρά συνεδρίων από το Cantina και το Πρώτο Θέμα, με θέμα «Διασφαλίζοντας το μέλλον της τροφής», στη Λάρισα.
Ωστόσο, όπως παραδέχτηκε δεν είμαστε έτοιμοι για κάτι τέτοιο. «Χρειαζόμαστε μερικά ακόμη χρόνια».
Η βασική πρόκληση εντοπίζεται στο ενεργειακό σκέλος. Το θερμοκήπιο χρειάζεται σταθερές συνθήκες –μια «διαρκή άνοιξη»– με θερμοκρασία και υγρασία ελεγχόμενες. Αυτή η σταθερότητα απαιτεί ενέργεια, η οποία μπορεί όμως να προέλθει από ανανεώσιμες πηγές, όπως η γεωθερμία. «Στη βόρεια Ελλάδα υπάρχουν γεωθερμικά πεδία που μπορούμε να αξιοποιήσουμε καλύτερα, εάν υπάρξουν στρατηγικές και πρωτοβουλίες», σημειώνει.
Παράλληλα, σημαντικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα προκύπτει από τη χρήση νερού, λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών ουσιών. Η υδροπονία προσφέρει λύση: «Ανακύκλωση νερού και λιπασμάτων, ώστε να μην φεύγει τίποτα προς το περιβάλλον». Επιπλέον, η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει τον έλεγχο των μικροκλιματικών συνθηκών ώστε να αποφεύγεται η ανάπτυξη εντόμων και ασθενειών, μειώνοντας έτσι την ανάγκη για φυτοφάρμακα.
«Δεν είναι θέμα τεχνολογίας – είναι κυρίως οικονομικό», καταλήγει ο καθηγητής. «Αν υπάρχουν κίνητρα, αν υπάρχει στόχος, μπορούμε να το πετύχουμε. Όχι αύριο. Αλλά μπορούμε».
Κλείνοντας, ο κ. Κατσούλας ανέφερε ότι «το θερμοκήπιο μπορεί να εξασφαλίσει τη σταθερή παραγωγή αφού δεν επηρεάζεται από τις εξωτερικές συνθήκες. Για να γίνει η ανάπτυξη των θερμοκηπίων τα επόμενα χρόνια, πρέπει να υπάρξουν αλλαγές. Το θερμοκήπιο είναι ένα οικοσύστημα, χρειάζεται να γίνει εκπαίδευση, αλλαγή κουλτούρας και οι νέοι να πάρουν ρίσκο να κάνουν επενδύσεις».
Ποιος είναι ο Νίκος Κατσούλας
Ο Νικόλαος Κατσούλας είναι Γεωπόνος και Καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με εξειδίκευση στις τεχνολογίες θερμοκηπιακών καλλιεργειών. Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωργικών Κατασκευών και Ελέγχου Περιβάλλοντος και από το 2021 Editor του διεθνούς επιστημονικού περιοδικού Biosystems Engineering του εκδοτικού οίκου Elsevier.
Κατέχει διδακτορικό στις Γεωπονικές Επιστήμες (2002), ενώ έχει ολοκληρώσει τις βασικές του σπουδές στη Γεωπονική το 1997. Παράλληλα, είναι Πρόεδρος της Ελληνικής και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Γεωργικών Μηχανικών, καθώς και εκπρόσωπος της Mediterranean Horticultural Center ΙΚΕ, τεχνοβλαστού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που υποστηρίζει επενδύσεις στον τομέα των θερμοκηπίων.
Η ερευνητική του δραστηριότητα επικεντρώνεται στον σχεδιασμό θερμοκηπίων και των συστημάτων τους, στη διαχείριση και τον έλεγχο του περιβάλλοντος, στα υδροπονικά συστήματα, στους αυτοματισμούς, καθώς και στις εφαρμογές κυκλικής οικονομίας στα συστήματα ελεγχόμενης παραγωγής.
Έχει συμμετάσχει ως συντονιστής ή μέλος ερευνητικής ομάδας σε περισσότερα από 50 ερευνητικά προγράμματα και έχει στο ενεργητικό του πάνω από 300 δημοσιεύσεις, εκ των οποίων περισσότερες από 100 σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές.
