Με επιτυχία, τόσο ως προς τις κρίσιμες θεματικές για τις οποίες τοποθετήθηκαν χωρίς περιστολές οι 28 ομιλητές, όσο και από την άποψη της συμμετοχής, ολοκληρώθηκε το 1ο Cantina Academy, με αντικείμενο: «Διασφαλίζοντας το μέλλον της τροφής», που διεξήχθη στη Λάρισα την Τετάρτη 30 Απριλίου.
1ο Cantina Academy
Το όραμα μιας εθνικής αγροτοδιατροφικής στρατηγικής
Το «Όραμα μιας εθνικής αγροδιατροφικής στρατηγικής» και οι δράσεις που απαιτούνται για την ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής στην Ελλάδα ήταν το θέμα συζήτησης που άνοιξε τις εργασίες του 1ου Cantina Academy, με θέμα «Διασφαλίζοντας το μέλλον της τροφής».
Στο πάνελ συμμετείχαν ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κωνσταντίνος Τσιάρας, ο πρόεδρος, EOS Capital Partners Fund Απόστολος Ταμβακάκης, ο πρώην υπουργός Οικονομικών, οικονομολόγος, Φίλιππος Σαχινίδης και ο πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Σπύρος Κίντζιος.
Τη συζήτηση συντόνισε ο διευθυντής του Πρώτου ΘΕΜΑτος κ. Μπάμπης Κούτρας. «Μπορούμε να κάνουμε μία πολύ χρήσιμη συζήτηση για το πού μπορούμε και πού θέλουμε να πάμε» ανέφερε ο κ. Κούτρας, καλοσωρίζοντας τους συμμετέχοντες στο πρώτο πάνελ του συνεδρίου.
Στο επίκεντρο των παρεμβάσεων βρέθηκε η ανάγκη για μια ενιαία, μακροπρόθεσμη στρατηγική, καθώς η πρωτογενής παραγωγή αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις: από την κλιματική κρίση και την αύξηση του κόστους παραγωγής, έως τον γεωργικό κατακερματισμό και τη μείωση του αγροτικού πληθυσμού.
Στο πλαίσιο αυτό, στόχος του πάνελ ήταν να ανοίξει ένας ουσιαστικός διάλογος για τη συγκρότηση ενός εθνικού σχεδίου που θα ενισχύει την παραγωγικότητα, θα αξιοποιεί την καινοτομία και την τεχνολογία, και θα ενδυναμώνει τη συνεργασία μεταξύ παραγωγών, επιστημονικής κοινότητας και κράτους.
Κων.Τσιάρας: Για πρώτη φορά επιχειρείται κάτι σοβαρό και οργανωμένο
Ο κ. Τσιάρας, αφού αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για την αποκατάσταση των ζημιών που άφησε πίσω της η θεομηνία «Ντάνιελ», υπογράμμισε την ανάγκη χάραξης μιας συγκροτημένης εθνικής στρατηγικής για τον αγροδιατροφικό τομέα, σημειώνοντας ότι το κρίσιμο ερώτημα σήμερα είναι αν θα συνεχίσει η χώρα να ενθαρρύνει τη μαζική παραγωγή προϊόντων, όπως το βαμβάκι και το σιτάρι στον Θεσσαλικό Κάμπο, ή αν θα πρέπει να προσανατολιστεί σε νέα παραγωγικά πρότυπα.
«Αυτό είναι το μέλλον», σημείωσε χαρακτηριστικά, καλώντας σε έναν ανοιχτό διάλογο για το πού βρίσκεται ο πρωτογενής τομέας και πού επιθυμούμε να τον οδηγήσουμε.
Ως προς τις δυσκολίες που έχει προκαλέσει η κλιματική κρίση, ο κ. Τσιάρας επισήμανε πως σήμερα η χώρα αντιμετωπίζει τη σοβαρότερη πρόκληση των τελευταίων δεκαετιών. «Η υπεράντληση των υδροφόρων οριζόντων, η ξηρασία, οι καταστροφές σε ταμιευτήρες και η αδυναμία διαχείρισης των αρδευτικών πόρων έχουν δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα, το οποίο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί
χωρίς κεντρικό σχεδιασμό» είπε, υπογραμμίζοντας: «Για πρώτη φορά επιχειρείται κάτι σοβαρό και οργανωμένο. Δεν αρκεί η κριτική για όσα δεν έγιναν τα προηγούμενα πενήντα χρόνια. Τώρα, για πρώτη φορά, μεγάλος όγκος πόρων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής κατευθύνεται σε αρδευτικά έργα».
Απ.Ταμβακάκης: Υπάρχει ενδιαφέρον για επενδύσεις
Το λόγο πήρε στη συνέχεια ο Απόστολος Ταμβακάκης, ιδρυτής, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της EOS Capital Partners Α.Ε.Δ.Ο.Ε.Ε., διαχειρίστριας εταιρείας των private equity funds EOS Hellenic Renaissance Fund και EOS Hellenic Renaissance Fund II.
Ο κ. Ταμβακάκης επισήμανε ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για επενδύσεις σε χώρες αγροτοδιατροφής, όπως η χώρα μας, αλλά απαιτούνται άμεσες δράσεις ώστε να ενισχυθούν ο πρωτογενής και δευτερογενής τομέας τροφίμων και ποτών, ούτως ώστε να βελτιωθούν τα ποσοστά εξαγωγών που καταγράφονται στη χώρα μας.
«Αυτό που λείπει, κατά τη γνώμη μου, είναι η αίσθηση του επείγοντος. Πόσο επείγον είναι το κάθε ζήτημα. Είναι άλλο πράγμα να αναγνωρίζεις το πρόβλημα και να λες ότι λαμβάνεις μέτρα για να το διορθώσεις, και άλλο να έχεις πλήρη επίγνωση της επείγουσας ανάγκης να το λύσεις άμεσα. Αυτό παίζει μεγάλο ρόλο» είπε.
Παράλληλα, ο κ. Ταμβακάκης έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη σωστής διαχείρισης των υδάτινων πόρων, όχι μόνο στη Θεσσαλία, αλλά σε ολόκληρη τη χώρα. «Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δεν το έχουμε πάρει ακόμα στα σοβαρά. Με τον ρυθμό που πάμε, στο τέλος θα ποτίζουμε με θαλασσινό νερό» είπε χαρακτηριστικά.
Φ. Σαχινίδης: «Να μπορείς να μένεις στον τόπο που γεννήθηκες»
Κρίσιμο και καθοριστικό χαρακτήρισε τον πρωτογενή τομέα στη Θεσσαλία ο κ. Φίλιππος Σαχινίδης, κάνοντας εκτενή αναφορά στα προβλήματα που αντιμετώπισε η περιοχή τόσο με τη θεομηνία «Ιανός» όσο και με τον «Ντάνιελ».
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε μια νέα ελευθερία: την ελευθερία να μπορείς να μένεις στον τόπο που γεννήθηκες». Για τον Φίλιππο Σαχινίδη, αυτή η φράση του Letta συνοψίζει ένα βαθύ αίτημα που αφορά τον αγροτικό και ορεινό πληθυσμό της Ελλάδας. «Αν γεννήθηκες σε κάποιο χωριό της Ελασσόνας, πρέπει η πολιτεία να διασφαλίζει το δικαίωμα να παραμείνεις εκεί» υπογράμμισε.
Επικαλούμενος στατιστικά στοιχεία ο κ. Σαχινίδης ανέφερε ότι η Αττική και η Θεσσαλονίκη παράγουν το 60% του ΑΕΠ, ενώ η περιφέρεια ερημώνει. «Τα χωριά είναι εγκαταλελειμμένα, τα σχολεία κλειστά, τα καφενεία σβηστά. Οι πόροι συνοχής της Ε.Ε. δεν φτάνουν όπου πρέπει και οι περιφερειακές πολιτικές αποτυγχάνουν» είπε ο ίδιος.
Σπ.Κίντζιος: «Θεσσαλία, η καρδιά του αγροτικού κόσμου»
«Βρισκόμαστε στη Θεσσαλία, την καρδιά του αγροτικού κόσμου» δήλωσε, ξεκινώντας την ομιλία του ο Σπύρος Κίντζιος.
Στη συνέχεια, μίλησε για τον πολυσχιδή ρόλο που έχουν τα Πανεπιστήμια, αφού βρίσκονται στο κέντρο της δραστηριότητας που αφορά στην εκπαίδευση όχι μόνο των γεωπόνων αλλά και των ίδιων των αγροτών. «Μας ενδιαφέρει ο αγρότης να επικαιροποιεί τις γνώσεις του» είπε χαρακτηριστικά.
«Είναι παράδοξο ο ισχυρός κλάδος της γεωργίας να μην μπορεί να εξυπηρετήσει τις ανάγκες που προκύπτουν από τη βιομηχανία του τουρισμού… Ο πρωτογενής τομέας είναι ο πιο ισχυρός κλάδος. Και ο τουρισμός, με τη σειρά του, είναι μια εσωτερική, εξαιρετική δραστηριότητα» συνέχισε, λέγοντας: «Μπορούμε να επενδύσουμε σε αυτό. Μπορούμε να αναδείξουμε την πραγματικά ανώτερη ποιότητα
των ελληνικών προϊόντων. Έχουμε τα εργαλεία για να αποδείξουμε τις μοναδικές τους ιδιότητες -τα λεγόμενα ΕΕΠΙΤ, δηλαδή προϊόντα Πιστοποιημένης Παραδοσιακής Ιδιοκατασκευής».
Θερμοκήπια – Κλιματική αλλαγή και αειφόρος παραγωγή
Το ζήτημα το θερμοκηπίων, στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής και της αειφόρου παραγωγής, ήταν το θέμα που τέθηκε από τους ομιλητές του 2ου πάνελ του Cantina Academy, τη νέα καινοτόμα σειρά συνεδρίων από το Cantina και το Πρώτο Θέμα, με αντικείμενο: «Διασφαλίζοντας το μέλλον της τροφής», στη Λάρισα. Συντονιστής του πάνελ ήταν ο δημοσιογράφος στο Πρώτο Θέμα, κ. Γιώργος Ευγενίδης.
Οι ομιλητές του 2ου πάνελ με τίτλο «Θερμοκήπια: Κλιματική αλλαγή και αειφόρος παραγωγή» κατέληξαν σε ένα κοινό συμπέρασμα: το μέλλον της αγροτικής παραγωγής περνά μέσα από την κατανόηση του ρίσκου, την υιοθέτηση τεχνολογικών λύσεων και την αλλαγή κουλτούρας.
Υπογραμμίστηκε η ανάγκη ύπαρξης σοβαρών επιχειρηματικών σχεδίων από τον δανειολήπτη, με την ουσία να βρίσκεται στο ρεαλισμό και στη δέσμευση του παραγωγού. Υπήρξε προτροπή για αλλαγή της διατροφικής νοοτροπίας απέναντι στα προϊόντα θερμοκηπίου με έμφαση στη διατροφική τους αξία. Επισημάνθηκε η σημασία της προβλεψιμότητας κόστους στην ενέργεια, με προτάσεις για εργαλεία αντιστάθμισης και πράσινες λύσεις. Τέλος, έγινε αναφορά στο θερμοκήπιο και πώς μπορεί να γίνει περιβαλλοντικά ουδέτερο, υπό την προϋπόθεση ύπαρξης υποδομών, στρατηγικής και εκπαίδευσης. Όλοι συμφώνησαν ότι το θερμοκήπιο δεν είναι απλώς μια εγκατάσταση, αλλά ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα που απαιτεί όραμα, τεχνογνωσία και επενδυτικό θάρρος.
Α. Αλεξάνδρου: «Υπάρχει ανάγκη για όραμα και κατανόηση του εγχειρήματος από τον δανειολήπτη»
Το λόγο πήρε πρώτος ο κ. Αλκιβιάδης Αλεξάνδρου, Γενικός Διευθυντής – Αγροτική Τραπεζική, Πειραιώς, ο οποίος ανέφερε ότι υπάρχει ανάγκη για όραμα και κατανόηση του εγχειρήματος από τον δανειολήπτη. Ο κ. Αλεξάνδρου ξεκαθάρισε πως «πορτοφόλια υπάρχουν πολλά – με λεφτά, χωρίς λεφτά. Κάποιοι τα βρίσκουν εύκολα, άλλοι δύσκολα. Το θέμα είναι πώς μπορεί να δοθεί λύση». Από την πλευρά του μάλιστα ανέφερε ότι το βασικό εργαλείο για να προχωρήσει μία επένδυση είναι η ύπαρξη ενός επιχειρηματικού σχεδίου. Ενός σχεδίου με αρχή, μέση και τέλος, που παρουσιάζει ρεαλιστικά τόσο το παρόν όσο και το μέλλον του εγχειρήματος. Η τράπεζα, όπως εξήγησε, δεν αξιολογεί μόνο τα οικονομικά μεγέθη, αλλά αναζητά ουσία: συνομιλητές με κατανόηση και ξεκάθαρη εικόνα των επιδιώξεών τους. «Θέλουμε ανθρώπους που ξέρουν γιατί ήρθαν στην τράπεζα, τι θέλουν να κάνουν και πώς θέλουν να το κάνουν». Ο κ. Αλεξάνδρου αναγνώρισε τα παράπονα των μικρών και μεσαίων επιχειρηματιών για τις δυσκολίες στη δανειοδότηση, αλλά ξεκαθάρισε ότι «οι τράπεζες δεν λειτουργούν ανεξέλεγκτα – υπάρχουν κανονισμοί, εποπτεία και η μνήμη μιας Ελλάδας με 111 δισεκατομμύρια κόκκινα δάνεια».
Ειδικά για τον αγροτικό τομέα και τις θερμοκηπιακές επενδύσεις, δόθηκε έμφαση στη διαχρονική φύση των εγχειρημάτων. «Δεν είναι κεφάλαια εκκίνησης ενός έτους. Μιλάμε για επενδύσεις πενταετίας, δεκαετίας, δεκαπενταετίας», υπογράμμισε. Η συζήτηση έκλεισε με μια αναφορά στις απρόβλεπτες συνθήκες που μπορούν να πλήξουν τέτοιες επενδύσεις: μια απλή νεροποντή μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για έναν μικρό παραγωγό.
Χ. Κατσάνος: «Είναι αναγκαία η αλλαγή αντίληψης για τα θερμοκήπια»
Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο κ. Χρήστος Κατσάνος, Greenhouse & Farm Management Consultant, DKG Group, ο οποίος αναφέρθηκε στις προκαταλήψεις που ακολουθούν τα προϊόντα θερμοκηπίου, επιχειρώντας να καταρρίψει έναν από τους πιο διαδεδομένους διατροφικούς μύθους: ότι τα προϊόντα θερμοκηπίου είναι υποδεέστερα των υπαίθριων. «Δεν μιλάμε απλώς για αγροτικά προϊόντα», τόνισε, «αλλά για τρόφιμα υψηλής διατροφικής αξίας». Εξήγησε ότι η παραγωγή σε θερμοκήπιο, με τον έλεγχο των περιβαλλοντικών συνθηκών, δεν αφαιρεί από το προϊόν τη θρεπτική του αξία. Αντιθέτως, πολλές φορές την ενισχύει.
Ο κ. Κατσάνος υπογράμμισε πως έχει έρθει η ώρα να επαναπροσδιορίσουμε τη θέση των προϊόντων αυτών στη διατροφή μας και στην αγορά, προσεγγίζοντας τον καταναλωτή μέσα από το πρίσμα μιας νέας διατροφικής αντίληψης. Παράλληλα, εξήγησε ότι τα θερμοκήπια προσφέρουν «την πέμπτη εποχή», μια «μόνιμη άνοιξη», που επιτρέπει στα φυτά να αναπτυχθούν με συνέπεια και ποιότητα, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών. Αυτό όχι μόνο εξασφαλίζει σταθερή παραγωγή, αλλά ενισχύει και την ασφάλεια και θρεπτική ποιότητα των παραγόμενων τροφίμων. Ολοκληρώνοντας, έκανε λόγο για την ανάγκη επένδυσης στον τομέα της προστατευμένης καλλιέργειας, είτε πρόκειται για θερμοκήπια, είτε για άλλες τεχνολογικά εξελιγμένες μορφές παραγωγής.
Β. Ζαχαρής: «Η προβλεψιμότητα είναι το κλειδί. Είναι διαχείριση ρίσκου»
«Ο επιχειρηματίας χρειάζεται εργαλεία αντιστάθμισης και σταθεροποίησης του κόστους, είτε βραχυπρόθεσμα είτε μακροπρόθεσμα» δήλωσε ο Βαγγέλης Ζαχαρής, Business to Business Director στην Protergia.
«Αυτό φυσικά δημιουργεί ανασφάλεια για κάποιον που έχει επενδύσει. Θέλει σταθερότητα. Χρειάζεται εργαλεία για να αντιμετωπίσει το ρίσκο. Τα ρίσκα είναι πολλά στον ενεργειακό χώρο… Ακόμη και το μείγμα της χώρας επηρεάζει, και η αλλαγή στην τιμή της κιλοβατωρας που αλλάζει διαρκώς αποτελεί πρόβλημα για έναν επιχειρηματία», αφού μέσα σε μία μέρα, η τιμή της ενέργειας μπορεί να κυμαίνεται από 0 έως 300 ευρώ τη μεγαβατώρα – ειδικά τα απογεύματα. Στη συνέχεια, τοποθετήθηκε για τη μεγάλη εξάρτηση από το φυσικό αέριο στη θέρμανση των θερμοκηπίων, απαντώντας στο γιατί να συνεχίσουμε με κάτι που είναι κοστοβόρο και απρόβλεπτο.
«Είναι ακόμη ανταγωνιστικό, ειδικά σε ό,τι αφορά τη θερμική ζήτηση των θερμοκηπίων. Όμως, υπάρχουν γεωγραφικοί περιορισμοί. Στη Βόρεια Ελλάδα, όπου υπάρχουν πολλές τέτοιες εγκαταστάσεις συμπαραγωγής, το δίκτυο φυσικού αερίου δεν έχει φτάσει ακόμη παντού. Ένας τρόπος είναι να διευρυνθεί το δίκτυο, ώστε να φτάσει στις περιοχές όπου θα γίνουν επενδύσεις». Ο κ. Ζαχαρής συνέχισε λέγοντας ότι «Ο δεύτερος είναι ο ηλεκτρισμός, όπως είπατε. Ενεργειακές κοινότητες, φωτοβολταϊκά. Όμως και πάλι έχουμε πρόβλημα:Τα φωτοβολταϊκά παράγουν ενέργεια κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τη νύχτα, που χρειάζεται θέρμανση, χρειάζεται κάποια εναλλακτική – για παράδειγμα, μπαταρίες. Όμως, αυτή τη στιγμή δεν είναι οικονομικά βιώσιμη λύση στην Ελλάδα».
Οι λύσεις που πρότεινε ο κ. Ζαχαρής για ένα βιώσιμο το επενδυτικό σχήμα. «Η πίεση από την τροφική αλυσίδα είναι να γίνει το προϊόν πράσινο, ακόμα κι αν από τη φύση του δεν είναι απόλυτα πράσινο. Υπάρχουν τρόποι να αντισταθμίσεις αυτό που μένει. Τουλάχιστον ενεργειακά, το προϊόν να είναι πράσινο. Ένα εργαλείο σε αυτή την κατεύθυνση είναι η εγγύηση προέλευσης ως προς το πράσινο αποτύπωμα της ενέργειας που καταναλώνεται – είτε μιλάμε για ηλεκτρική ενέργεια είτε για φυσικό αέριο». Έκλεισε, λέγοντας πως «Η προβλεψιμότητα είναι το κλειδί. Είναι διαχείριση ρίσκου».
Ν. Κατσούλας: «Το θερμοκήπιο μπορεί να είναι περιβαλλοντικά ουδέτερο»
«Το θερμοκήπιο μπορεί να είναι περιβαλλοντικά ουδέτερο» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Νίκος Κατσούλας, Καθ., Διευθ. Εργαστηρίου Γεωργικών Κατασκευών & Ελέγχου Περιβάλλοντος του Παν. Θεσσαλίας, μιλώντας στο Cantina Academy, τη νέα καινοτόμα σειρά συνεδρίων από το Cantina και το Πρώτο Θέμα, με θέμα «Διασφαλίζοντας το μέλλον της τροφής», στη Λάρισα.
Ωστόσο, όπως παραδέχτηκε δεν είμαστε έτοιμοι για κάτι τέτοιο. «Χρειαζόμαστε μερικά ακόμη χρόνια».
Η βασική πρόκληση εντοπίζεται στο ενεργειακό σκέλος. Το θερμοκήπιο χρειάζεται σταθερές συνθήκες –μια «διαρκή άνοιξη»– με θερμοκρασία και υγρασία ελεγχόμενες.
Επιπλέον, η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει τον έλεγχο των μικροκλιματικών συνθηκών ώστε να αποφεύγεται η ανάπτυξη εντόμων και ασθενειών, μειώνοντας έτσι την ανάγκη για φυτοφάρμακα.
Κλείνοντας, ο κ. Κατσούλας ανέφερε ότι «το θερμοκήπιο μπορεί να εξασφαλίσει τη σταθερή παραγωγή αφού δεν επηρεάζεται από τις εξωτερικές συνθήκες. Για να γίνει η ανάπτυξη των θερμοκηπίων τα επόμενα χρόνια, πρέπει να υπάρξουν αλλαγές. Το θερμοκήπιο είναι ένα οικοσύστημα, χρειάζεται να γίνει εκπαίδευση, αλλαγή κουλτούρας και οι νέοι να πάρουν ρίσκο να κάνουν επενδύσεις».
Γαστρονομία: Η εντοπιότητα στο τραπέζι
Σε μια εποχή που οι όροι εντοπιότητα, αειφορία και βιωσιμότητα κυριαρχούν σε παγκόσμιο επίπεδο, οι επιλογές της εστίασης μοιάζουν να είναι μονόδρομος. Κατά πόσο είναι δυνατόν να ισχύσουν αυτές οι αρχές στην εστίαση; Πόσο βιώσιμη είναι η επιλογή της εντοπιότητας και της εποχικότητας στα ελληνικά εστιατόρια, της Αθήνας και της περιφέρειας; Μπορούμε να μιλάμε για ένα ανταγωνιστικό τουριστικό προϊόν;
Αυτά ήταν μόνο μερικά από τα ερωτήματα που τέθηκαν στο πάνελ με θέμα «Γαστρονομία: Η εντοπιότητα στο τραπέζι». Στο πάνελ συμμετείχαν η Τασούλα Κουφοπούλου (μαγείρισσα και ιδιοκτήτρια του εστιατορίου Απόμερο στην Καρδίτσα), ο Δημήτρης Δημητριάδης (executive chef και head chef του εστιατορίου ΦΙΤΑ στην Αθήνα), και η Μάγια Τσόκλη (Σύμβουλος Τουρισμού στην Περιφέρεια Θεσσαλίας), ενώ τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος του Cantina, Γιάννα Μπαλαφούτη.
Τασούλα Κουφοπούλου: Η βάση της μαγειρικής είναι το να νοιάζεσαι. Όταν μαγειρεύεις στην κατσαρόλα ενδιαφέρεσαι για αυτόν, που θα φάει
Η Τασούλα Κουφοπούλου, μαγείρισσα και ιδιοκτήτρια του εστιατορίου «Απόμερο», κατά την ομιλία της, τόνισε πως αν δεν υποστηρίξουμε τον τόπο μας θα χάσουμε την ταυτότητά μας. Μάλιστα, η ίδια στο εστιατόριό της στην Καρδίτσα, προβάλλει την τοπική γαστρονομία και χρησιμοποιεί από την αρχή της λειτουργίας του τοπικά προϊόντα.
Πάτησα πάνω στις παιδικές μου μνήμες και έστησα το εστιατόριο, με την εντοπιότητα να είναι η βάση της φιλοσοφίας του εστιατορίου μου. Γιατί εάν δεν υποστηρίξουμε τον τόπο μας, θα χάσουμε την ταυτότητά μας.
Στη συνέχεια σε παρέμβασή της η κ. Κουφοπούλου ανέφερε τη σημασία που έχει να νοιάζονται οι μάγειρες και οι μαγείρισσες, καθώς επίσης και τη σημασία της μαγειρικής στην κατσαρόλα. «Το φαγητό δεν είναι απλώς διαδικασία ή τεχνική· είναι φροντίδα» πρόσθεσε. «Στην επαρχία δεν είναι εύκολο να κάνει κάποιος τις συνταγές και τις τεχνικές που κάνει ο κ. Δημητριάδης», τόνισε η μαγείρισσα και συνέχισε «ίσως θα μπορούσε να γίνει αυτό στη Λάρισα. Στη Καρδίτσα, η κατσαρόλα κρατάει μνήμες και η εντοπιότητα και το ενδιαφέρον μετράνε».
Δημήτρης Δημητριάδης: Ο παραγωγός πρέπει να έρθει σε άμεση επαφή με τον σεφ
Ο σεφ Δημήτρης Δημητριάδης, εξήγησε τη σημασία της εξασφάλισης ποιοτικής πρώτης ύλης. Στο κέντρο της Αθήνας, όπως τόνισε είναι μια «καθημερινή μάχη» ή όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «ένα σαφάρι». Επιπλέον, η σύνδεση με παραγωγούς δεν είναι εύκολη υπόθεση, καθώς οι ίδιοι οι αγρότες αντιμετωπίζουν δυσκολίες όχι μόνο στην παραγωγή, αλλά και στη διανομή των προϊόντων τους. «Ο παραγωγός ασχολείται με την καλλιέργεια, αλλά το κομμάτι της διανομής και της εμπορικής διάθεσης είναι πολύ δύσκολο» υπογράμμισε ο σεφ.
«Κάποιοι παραγωγοί πλησιάζουν εστιατόρια και σεφ, αλλά αυτό δεν είναι ο κανόνας», σημειώνει ο κ. Δημητριάδης. Ο ίδιος μάλιστα, περιορισμένος στον χρόνο και στις απαιτήσεις της κουζίνας, δεν έχει πάντα τη δυνατότητα να αναζητήσει παραγωγούς, όσο κι αν το επιθυμεί και αυτή η αμφίδρομη δυσκολία – του παραγωγού να προσεγγίσει και του σεφ να αναζητήσει – δημιουργεί ένα κενό στην αλυσίδα που συνδέει το χωράφι με το πιάτο.
Γνωρίζουμε για την τάση του farm to table, που στο εξωτερικό έχει καθιερωθεί σε μεγάλα εστιατόρια, και στην Ελλάδα παρατηρείται όλο και πιο συχνά, χωρίς όμως να έχει ακόμα ριζώσει στην ελληνική πραγματικότητα.
Μάγια Τσόκλη: «Η Θεσσαλία θα μπορούσε να είναι ο ιδανικός τόπος για αγροτουρισμό»
Η κα. Μάγια Τσόκλη, Σύμβουλος Τουρισμού Περιφέρειας Θεσσαλίας, κατά την τοποθέτησή της στο Cantina Academy, αναφέρθηκε αρχικά στο γεγονός ότι η γαστρονομία δεν είναι απλώς ένα κομμάτι της εμπειρίας του ταξιδιού – είναι πυλώνας της ταυτότητας ενός τόπου. «Το 87% των ταξιδιωτών θεωρεί τη γαστρονομία βασικό στοιχείο της ταυτότητας ενός τόπου και το 53% δηλώνει ότι η διατροφή επηρεάζει την επιλογή του πού θα πάει». Με αυτόν τον τρόπο τόνισε τη βαθιά σχέση μεταξύ φαγητού και συναισθημάτων, αφού όταν πηγαίνει κάποιος σε έναν τόπο ένα από τα βασικά πράγματα που προσέχει είναι η κουζίνα. Ο λόγος; Γιατί εμπεριέχει την ιστορία σύμφωνα με την κα. Τσόκλη.
Το φαγητό είναι κάτι περισσότερο από γεύσεις – φέρει τη γνώση, τις παραδόσεις, την κοινωνική συνέχεια. Είναι γνώση που περνάει από γενιά σε γενιά, από κοινωνία σε κοινωνία
Ένα σημαντικό σημείο της εισήγησής της αναφέρει ότι οι ταξιδιώτες που ταξιδεύουν για να φάνε είναι «καλοί πελάτες» και ξοδεύουν 24% περισσότερο από τον μέσο τουρίστα. Σε άλλες χώρες, όπως η Ιταλία και η Γαλλία, υπάρχει αξιοποίηση του δυναμικού, η Θεσσαλία όπως αναφέρει η κα. Τσόκλη έχει μία μόνο πιστοποιημένη φάρμα. Πιο συγκεκριμένα, η αγροτική ταυτότητα είναι το παν και ο αγροτουρισμός είναι αυτό το πάντρεμα που γίνεται ανάμεσα στη γη, στο χώμα, στην παραγωγή και στους ανθρώπους, πρόσθεσε η ίδια.
Αυτό που χρειάζεται είναι ένα συνεκτικό αφήγημα και, όπως κατέληξε η κα. Τσόκλη, κατέληξε πως χρειάζεται η «επιχειρηματικότητα σε όλα τα επίπεδα και άνθρωποι έτοιμοι να ρισκάρουν. Η γαστρονομία είναι αυθεντικότητα, είναι εμπειρία, είναι ανάπτυξη. Κι εμείς έχουμε όλα τα συστατικά – αρκεί να τα αξιοποιήσουμε».
Το πάνελ ανέδειξε το γεγονός ότι η εντοπιότητα δεν αφορά μόνο αξίες που ενισχύουν τη γαστρονομική ταυτότητα της εκάστοτε περιοχής, αλλά μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση του τουρισμού, η ανάπτυξη του οποίου προϋποθέτει δίκτυα συνεργασίας ανάμεσα σε διαφορετικά μέλη. Η μαγειρική, είτε η παραδοσιακή είτε με τη χρήση σύγχρονων τεχνικών οφείλει να παραμείνει κοντά στον άνθρωπο, τις μνήμες του και τη σύνδεση με τον εκάστοτε τόπο. Μόνο με αυτόν τον τρόπο και τις κατάλληλες υποδομές μπορεί να υπάρξει ένα αυθεντικό ανταγωνιστικό τουριστικό προϊόν.
Κτηνοτροφία: Προκλήσεις, καινοτομίες και φυλές
Υπάρχει ένας τόπος στην Ελλάδα που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πρότυπο ανθεκτικής γεωργίας; Πόσο δύσκολο είναι να προβλεφθεί το μέλλον της παραγωγής με δεδομένες τις συνθήκες της κλιματικής αλλαγής; Ποιοι είναι εκείνοι οι παράγοντες που δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια ανθεκτική, αειφόρα παραγωγική δύναμη, με βιώσιμες πρακτικές; Αυτά ήταν μόλις μερικά από τα ερωτήματα που τέθηκαν στο πάνελ με θέμα: «Κτηνοτροφία: Προκλήσεις, καινοτομίες και φυλές».
Στο πάνελ συμμετείχαν ο κ. Χρήστος Κέλλας, Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο κ. Χαράλαμπος Μπιλλίνης, Πρύτανης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και η Δρ. Ευδοκία Κρυσταλλίδου, Επικεφαλής του Κόμβου Καινοτομίας και Στρατηγικής – MACC, ενώ συντονίστρια ήταν η δημοσιογράφος του Πρώτου ΘΕΜΑτος κα. Γεωργία Σαδανά.
Χρήστος Κέλλας: «Στόχος μας ο πρωτογενής τομέας να είναι βασικός πυλώνας της οικονομίας»
Ο Χρήστος Κέλλας, Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κατά την ομιλία του επισήμανε τον σαφή στρατηγικό προσανατολισμό από την πλευρά της κυβέρνησης προς τη στήριξη του πρωτογενή τομέα.
Όπως σημείωσε ο κ. Κέλλας, «η τελευταία πενταετία ήταν μια περίοδος συνεχών κρίσεων: από την πανδημία της COVID-19 και τον πόλεμο στην Ουκρανία έως τις φυσικές καταστροφές. Σε κάθε βήμα, υπήρξε οικονομική στήριξη προς τους κτηνοτρόφους». Έμφαση έδωσε επίσης στους στόχους που έχουν τεθεί για την προσέλκυση νέων στην κτηνοτροφία, καθώς επίσης και στις δυνατότητες που δίνει η τεχνολογία – π.χ. μέσω drones και τεχνητής νοημοσύνης – η οποία αναμένεται να βελτιώσει την ευζωία των ζώων και την παραγωγικότητα.
Στην κατεύθυνση της ελάφρυνσης του κόστους παραγωγής, ο κ. Κέλλας ανέφερε ότι η κυβέρνηση έχει υλοποιήσει μια σειρά από μέτρα. Αναλυτικότερα:
– Μείωση φορολογικών συντελεστών κατά 50% σε συνεταιρισμούς, κτηνοτρόφους και παραγωγούς, που είναι σε ομάδες παραγωγών, καθώς και όσους κάνουν συμβολαιακή γεωργία.
– Ξεχωριστή φορολογική κλίμακα για όσους έχουν εισόδημα έως 10.000 με φορολογικό συντελεστής 9%.
– Κατάργηση του νόμου Κατρούγκαλου και δημιουργία πέντε ασφαλιστικών κλάσεων.
– Νομοθέτηση της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο, για πρώτη φορά κατά 100%. Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι θα έχουν δηλαδή επιστροφή 100% για όσο πετρέλαιο καταναλώνουν, 4 φορές τον χρόνο ανά τρίμηνο. Μέχρι τώρα αυτό γινόταν με υπουργικές αποφάσεις
– Μειώσεις ΦΠΑ σε λιπάσματα και ζωοτροφές από το 13% στο 6% και στα αγροτικά μηχανήματα από το 24% στο 13%.
– Ρύθμιση των «κόκκινων δανείων» που αφορά 700 συνεταιρισμούς και 21.000 αγρότες. Θα γίνουν εξατομικευμένες περικοπές και ρυθμίσεις σε μεγαλύτερο διάστημα και σε περισσότερες δόσεις.
Χαράλαμπος Μπιλλίνης: Η καινοτομία στην κτηνοτροφία μπορεί να επηρεάσει την παραγωγικότητα
Σύμφωνα με τον κ. Μπιλλήνη, ο οποίος συμμετείχε στο πάνελ με θέμα «Κτηνοτροφία: Προκλήσεις, καινοτομίες και φυλές», οι καινοτομίες στην κτηνοτροφία είναι κρίσιμες.
«Έχουν ήδη επενδυθεί πολλά χρήματα στον τομέα, όμως χρειάζεται περαιτέρω ανάπτυξη, προκειμένου τα κονδύλια να αξιοποιηθούν αποτελεσματικά, φέρνοντας ουσιαστικά αποτελέσματα στη Θεσσαλία» τόνισε, συμπληρώνοντας πως η καινοτομία μπορεί να βελτιώσει την παραγωγικότητα των ζώων, την ανθεκτικότητά τους, καθώς και την υγεία τους, μειώνοντας την ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή και βελτιώνοντας την ποιότητα του τελικού προϊόντος για τον καταναλωτή.
Κατά τον ίδιο, σημαντικές καινοτομίες αφορούν τη χρήση αισθητήρων στα ζώα, οι οποίοι παρακολουθούν την κίνησή τους, τη διατροφή, την αναπαραγωγική δραστηριότητα και την υγεία τους, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες στον παραγωγό. Άλλες καινοτομίες περιλαμβάνουν τη χρήση δορυφορικών εικόνων και μετεωρολογικών δεδομένων για την παρακολούθηση βοσκοτόπων, καθώς και εξελιγμένα λογισμικά που επιτρέπουν τον πλήρη έλεγχο μιας μονάδας: από τη θερμοκρασία και τα επίπεδα υγρασίας στους στάβλους, μέχρι τη συμπεριφορά και την κατανάλωση των ζώων, προσφέροντας στον κτηνοτρόφο τη δυνατότητα άμεσης παρέμβασης.
Σύμφωνα με τον κ. Μπιλλίλη, παρά τις δυνατότητες, «η Ελλάδα παραμένει πίσω στην εφαρμογή της καινοτομίας», καθώς όπως δείχνουν τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Πίνακα Αποτελεσμάτων Καινοτομίας του 2024, η χώρα μας κατατάσσεται στην τρίτη κατηγορία -κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Οι σκανδιναβικές χώρες, η Γαλλία και η Γερμανία προηγούνται, ενώ η Ελλάδα μαζί με την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία βρίσκονται πιο πίσω.
Οι λόγοι, όπως ανέφερε ο κ. Μπιλλίλης σχετίζονται με το γεγονός ότι οι κτηνοτρόφοι και οι αγρότες είναι κατά πλειοψηφία μεγάλης ηλικίας (το 65% είναι άνω των 55 ετών), το μορφωτικό επίπεδο είναι γενικά χαμηλό, ενώ το 85% δηλώνει ότι δεν έχει καμία σχετική εκπαίδευση. Επιπρόσθετα, ελάχιστοι αγρότες έχουν προχωρήσει σε επενδύσεις, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και της αδυναμίας πρόσβασης σε νέες τεχνολογίες.
«Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι οι μονάδες είναι πολύ μικρές. Χρειάζονται συνέργειες, συνεταιρισμοί, και είσοδος νέων ανθρώπων στον κλάδο, οι οποίοι θα έχουν τις απαραίτητες δεξιότητες. Τα πανεπιστήμια πρέπει να εκπαιδεύσουν τους νέους με βάση τις ανάγκες της αγοράς. Όχι μόνο τις θεωρητικές γνώσεις, αλλά τις πρακτικές δεξιότητες που απαιτεί η σύγχρονη κτηνοτροφία» δήλωσε, κλείνοντας την ομιλία του, ενώ, χωρίς να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες, ανέφερε ότι σύντομα θα παρουσιαστεί ένα νέο πρόγραμμα του Πανεπιστημίου που θα βασίζεται στη βιωματική εκπαίδευση των φοιτητών.
Ευδοκία Κρυσταλλίδου: «Γυναίκες και νέοι στην κτηνοτροφία οι κρυφοί ήρωες και φορείς αλλαγής»
Στην ελληνική κτηνοτροφία υπάρχουν δύο σιωπηλοί πυλώνες, που έμεναν στο περιθώριο, οι νέοι και οι γυναίκες, επεσήμανε μεταξύ άλλων η Δρ. Ευδοκία Κρυσταλλίδου, Επικεφαλής του Κόμβου Καινοτομίας και Στρατηγικής – MACC.
«Οι νέοι και οι γυναίκες είναι οι κρυφοί ήρωες, στην ουσία, της κτηνοτροφίας». Έκανε λόγο για νέους που ασχολούνται με τον κλάδο αλλά συχνά δεν φαίνονται, ενώ διαπίστωσε ότι πολλοί νέοι σπούδαζαν και εκπαιδεύονταν αλλά όταν επέστρεφαν στο στάβλο θεωρούσαν ότι αυτά που μάθανε ήταν πολύ ωραία, αλλά όχι για τα δικά τους».
Η κα. Κρυσταλλίδου ανέφερε πως η τεχνολογία είναι ένα εργαλείο που οι νέοι μπορούν να κατανοήσουν και να αξιοποιήσουν πλήρως, τονίζοντας πως «για αυτούς είναι το μέλλον» και στάθηκε στη θέση της γυναίκας στο χώρο της κτηνοτροφίας: «Μπαίνοντας σε έναν στάβλο, πρώτα απ’ όλα σαν γυναίκα κρίνεσαι περισσότερο». Ο κτηνοτρόφος «σε κρίνει από την κίνησή σου, πώς θα πιάσεις το ζώο, τι θα κάνεις, πώς θα κινηθείς, πώς θα ντυθείς» και πρέπει, όπως είπε, «να αποδείξουμε ότι μπορούμε να τα κάνουμε και μπορούμε να τα κάνουμε και καλά».
Η κτηνοτροφία, για εκείνη, δεν είναι απλώς ένας παραδοσιακός κλάδος, αλλά «μία επιχείρηση». Και μόνο εκείνοι που την αντιμετωπίζουν ως τέτοια «καταφέρνουν να πάνε μπροστά». Ωστόσο, παρά την τεχνολογική πρόοδο και τις γνώσεις των πανεπιστημίων, υπάρχει ένα κρίσιμο εμπόδιο: «Δεν υπάρχει αυτός που να μεταφράσει τη γνώση των πανεπιστημίων με απλοϊκό τρόπο», σημείωσε, τονίζοντας πως οι αγρότες «θέλουν μια συνεχή υποστήριξη, κάτι παραπάνω». Η ίδια ως πιστοποιημένη γεωργική σύμβουλος, παραδέχτηκε ότι «δεν έμαθα κάτι στην εκπαίδευση», και πως η συμβουλευτική τελικά περιοριζόταν σε «μια υποτιθέμενη συμβουλή» για την εξασφάλιση επιδοτήσεων, και όχι ουσιαστική στήριξη. Επιπλέον, υπάρχουν, όπως είπε, και παραγωγοί που «στην προσπάθειά τους να κάνουν κάτι γρήγορο, με ένα εφήμερο κέρδος, δίνουν κακό όνομα στην κτηνοτροφία».
Κλείνοντας, έδωσε έμφαση στις γυναίκες των συνεταιρισμών. «Υπάρχουν γυναικείοι συνεταιρισμοί που έχουν στα σεντούκια τους παλιές συνταγές, παλιούς τρόπους. Εκεί κρύβεται μια προοπτική που μπορούν να αξιοποιήσουν οι γυναίκες».
Το πάνελ ανέδειξε ότι η ανθεκτική και βιώσιμη κτηνοτροφία στην Ελλάδα απαιτεί συνδυασμό πολιτικής στήριξης, τεχνολογικής καινοτομίας και ανθρώπινου δυναμικού με νέες δεξιότητες, που μπορούν στην πράξη να εφαρμοστούν. Παρά τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες και τις τεχνολογικές δυνατότητες, η ανάπτυξη του τομέα εμποδίζεται από λόγους όπως η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού, η έλλειψη εκπαίδευσης και η απουσία ουσιαστικής συμβουλευτικής. Μάλιστα, σε ό,τι αφορά τις γυναίκες και τους νέους υπάρχουν βήματα που πρέπει να γίνουν, αλλά αυτές οι δύο ομάδες αποτελούν βασικό μέρος της αλλαγής.
Η Θεσσαλία ως πρότυπο ανθεκτικής γεωργίας
«Η Θεσσαλία ως πρότυπο ανθεκτικής γεωργίας» ήταν το κεντρικό θέμα στο 4ο πάνελ του 1ου Cantina Academy, στη Λάρισα, στο οποίο συμμετείχαν ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Δημήτρης Κουρέτας, ο γεωπόνος και διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών του ΕΛΓΟ «ΔΗΜΗΤΡΑ» Δημήτριος Βλαχοστέργιος, ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Αγροτών Θεσσαλίας «ΘΕΣγη» Παναγιώτης Καλφούτζος και ο Νίκος Γούσιος, αντιπρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Φαρσάλων «ΕΝΙΠΕΑΣ». Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος και πρώην υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Πέτρος Ευθυμίου.
Στο επίκεντρο των παρεμβάσεων των ομιλητών βρέθηκαν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής, δηλαδή η πλούσια βιοποικιλότητα και τα υψηλής ποιότητας προϊόντα -πλεονεκτήματα που έχουν αναδείξει τη Θεσσαλία σε πρότυπο ανθεκτικής γεωργίας.
Δημ.Κουρέτας: Η βιοποικιλότητα και η ποιότητα το πλεονέκτημα της Θεσσαλίας
Στην ομιλία του, ο κ. Κουρέτας ανέπτυξε τον πυρήνα μιας ξεκάθαρης στρατηγικής για την αγροτική ανάπτυξη στη Θεσσαλία, υπογραμμίζοντας πως η βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα εξαρτάται από την ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων και την αξιοποίηση της προστιθέμενης αξίας των τοπικών προϊόντων.
Παράλληλα, εστίασε στο πλεονέκτημα της ελληνικής βιοποικιλότητας, αναφέροντας πως η χώρα διαθέτει περίπου 6.000 αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, εκ των οποίων τα 1.280 είναι ενδημικά – δηλαδή δεν φύονται πουθενά αλλού στον κόσμο.
Δημ.Βλαχοστέργιος: Ανθεκτικότητα σημαίνει να μπορούμε να ανακάμπτουμε
Στην ανάγκη να εστιάσει η πολιτεία στη χρηματοδότηση της έρευνας στον τομέα της γεωργίας, στάθηκε ο κ. Βλαχοστέργιος.
«Τα τελευταία χρόνια, στη διεύθυνση του Ινστιτούτου, προβληματιζόμαστε για το πώς θα μπορέσουμε ερευνητικά να δώσουμε απαντήσεις στα πραγματικά προβλήματα που υπάρχουν στη γεωργία και στις πραγματικές ανάγκες των παραγωγών» επισήμανε, ενώ στην αρχή της ομιλίας του τόνισε ότι στον τομέα της γεωργίας ο όρος «ανθεκτικότητα» περιγράφει τη δυνατότητα ανάκαμψης μετά από μία μεγάλη καταστροφή.
Π. Καλφούτζος: «Να βρούμε τρόπους να αναπτυχθούν συνέργειες»
Στη σημασία της ανάπτυξης νέων συνεργειών στάθηκε ο κ. Καλφούτζος, αναφέροντας πως σήμερα οι Έλληνες παραγωγοί διακινούν μέσω των συνεταιρισμών κατά μέσο όρο περίπου το 18% της παραγωγής τους, όταν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι αγρότες διακινούν κατά μέσο όρο το 80-90%.
Ο κ. Καλφούτζος επεσήμανε την ανάγκη ο συνεργατισμός να θεμελιωθεί στην εκπαίδευση, ενώ παρατήρησε ότι «αναπτύσσονται πάρα πολλοί συνεταιρισμοί οι οποίοι είναι μικροί» και έτσι «δεν μπορούν να δημιουργήσουν εύκολα οικονομίες κλίμακας».
Νίκος Γούσιος: «Ο καταναλωτής πρέπει να ξέρει τι παίρνει»
Την ανάγκη διαφάνειας και τεκμηρίωσης στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων, υπογράμμισε ο κ. Ν.Γούσιος, σημειώνοντας ότι δεν αρκεί πλέον να ισχυρίζεται κάποιος πως διαθέτει το καλύτερο προϊόν -πρέπει και να το αποδεικνύει.
«Ο καταναλωτής πρέπει να ξέρει τι παίρνει. Πρέπει να του πεις την αλήθεια -και για να την πεις, πρέπει να την έχεις παράξει» δήλωσε, συμπληρώνοντας: « Η αγορά σήμερα δεν συγχωρεί. Δεν μπορείς να λειτουργείς με στοιχεία άλλης εποχής -η αγορά σε βγάζει έξω».
Πέτρος Ευθυμίου: «Μπορούμε, αρκεί να μάθουμε να συνεργαζόμαστε»
«Μπορούμε να τα καταφέρουμε καλύτερα, αλλά με μία προϋπόθεση: ότι θα μάθουμε να συνεργαζόμαστε» δήλωσε από την πλευρά του ο Πέτρος Ευθυμίου.
«Πρέπει να περάσουμε σε επιχειρηματικούς συνεταιρισμούς, όχι κρατικοδίαιτους. Συνεταιρισμούς που θα ενσωματώνουν τεχνολογίες, θα συνεργάζονται με τα πανεπιστήμια και θα επιβάλλουν όρους στην αγορά, τόσο στα εφόδια όσο και στα τελικά προϊόντα» επισήμανε, υπογραμμίζοντας ότι ο ανταγωνισμός μας δεν είναι προς τον εαυτό μας, αλλά προς το τι μπορούμε να γίνουμε.
Ο νέος παραγωγικός χάρτης της Ελλάδας
Ποια είναι τα μεγαλύτερα και κυριότερα προβλήματα των ελληνικών συνεταιρισμών; Ποια η παρουσία μας στις παγκόσμιες αγορές; Πόση υπολογίζεται η σπατάλη των τροφίμων στην χώρα μας και ποια η διαχείριση των πόρων; Ποια είναι η σημασία της στήριξης του κλάδου της αγροδιατροφής, και, ποια η αξία του εξαιρετικού Κάστανου Μελιβοίας;
Οι απαντήσεις σε αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα, δόθηκαν στο 6ο Πάνελ του Cantina Academy με θέμα «Ο νέος παραγωγικός χάρτης της Ελλάδας», όπου συμμετείχαν οι Αθανάσιος Μαύρος (Partner στην EY και Consumer & Health Leader για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη), Έφη Λαζαρίδου (Διευθύνουσα Σύμβουλος – Νέα Γεωργία Νέα Γενιά), Χρήστος Γιαννακάκης ( Αντιπρόεδρος ΕΘΕΑΣ) και Βαγγέλης Κρανιώτης (Πρόεδρος Αγρ. Συνεταιρισμού Μελιβοίας Η Αθάνατη), ενώ τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος του Πρώτου Θέματος, Στέλιος Μορφίδης.
Αθανάσιος Μαύρος: Η τροφή χάνεται καθ’ οδόν – Σπατάλη σε όλα τα στάδια της αλυσίδας παραγωγής στην Ελλάδα
«Στην Ελλάδα σπαταλώνται πάνω 2 εκατομμύρια τόνοι φαγητού κατά μήκος της αλυσίδας», δήλωσε ο Αθανάσιος Μαύρος, Επικεφαλής Τομέα Καταναλωτικών Προϊόντων και Λιανεμπορίου Νοτιοανατολική Ευρώπη, Ernst & Young, κατά την ομιλία του.
«Η σπατάλη κατά μήκος της αλυσίδας είναι πολύ μεγάλη και πρέπει όλοι να συγκεντρωθούμε και να συστρατευτούμε όλοι μαζί πίσω από την πρωτοβουλία 33-3», αναφέρει ο κ. Μαύρος και τονίζει η συγκεκριμένη πρωτοβουλία αποσκοπεί στη μείωση της σπατάλης τροφίμων κατά 33% μέσα σε τρία χρόνια, αξιοποιώντας τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές.
Όπως υπογράμμισε η Ελλάδα βρίσκεται στην τέταρτη θέση παγκοσμίως κατά κεφαλήν στην σπατάλη, με σχεδόν 200 κιλά ετησίως ανά άτομο και πάνω από 2 εκατομμύρια τόνους. Φυσικά, σημαντικές ποσότητες χάνονται καθ’ όλη τη διαδρομή από τον παραγωγό στον καταναλωτή και είναι σημαντικό να μειωθεί η σπατάλη. Στο επίκεντρο βρίσκεται η ΕΘΕΑΣ και πρόκειται να ενταχθούν στην πρωτοβουλίες η μεταποίηση, το χονδρεμπόριο και το λιανεμπόριο.
«52 ελληνικά προϊόντα κατατάσσονται στις πρώτες 10 χώρες παραγωγικά και σχεδόν στις τελευταίες θέσεις όχι λόγω ποιότητας προϊόντος αλλά επειδή πουλάμε πολύ φθηνότερα από αυτά που αγοράζουμε, ή από τις τιμές που έχουν γειτονικές μας χώρες», τονίζει ο κ. Μαύρος.
Η αγορά του εξωτερικού πλέον απαιτεί πολλά περισσότερα από μια καλή συσκευασία και τη διατροφική αξία σύμφωνα με τον κ. Μαύρο, αφού χρειάζεται σημαντική διαφοροποίηση στα προϊόντα. «Το αποτύπωμα (άνθρακα) του προϊόντος σε όλη την αλυσίδα αξίας είναι πολύ σημαντικό, αφού η εταιρεία πρέπει να μειωθεί το κόστος χωρίς να χάσει η εταιρεία την ανταγωνιστικότητά της», τόνισε ο ομιλητής.
«Είναι δύσκολο ως Έλληνες, να βρούμε πως θα καταναλώνουμε με τους λιγότερο δυνατούς πόρους – ενέργειας, ανθρώπινου δυναμικού, νερού κλπ. – το μέγιστο τελικό αποτέλεσμα. Υπάρχουν εξαιρετικές πρακτικές και πρέπει όλες οι εταιρείες ανεξαρτήτως μεγέθους να δουλεύουν με βιομηχανική αριστεία, δουλεύοντας πάνω στο “The Power of Zero, The Power of 100”, δηλαδή μηδέν ατυχήματα, μηδέν σταματήματα, και με 100% απόδοση», κατέληξε ο κ. Μαύρος.
Έφη Λαζαρίδου: Έχουμε πολλές απαιτήσεις αλλά δεν δίνουμε τα απαραίτητα εργαλεία
Η Έφη Λαζαρίδου, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Νέας Γεωργίας Νέας Γενιάς, μίλησε για τη σημασία της στήριξης του κλάδου της αγροδιατροφής, επισημαίνοντας τη μεγάλη δυναμική που κρύβει η αγροτική παραγωγή και η επιχειρηματικότητα στις αγροτικές περιοχές της Ελλάδας. Επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ότι ο κλάδος της αγροδιατροφής είναι πολύ σημαντικός τόσο για την επιβίωση της χώρας όσο και για την οικονομία της.
«Εμείς έχουμε ιδρυθεί πριν από σχεδόν 7 χρόνια με αποστολή μας να στηρίξουμε τον κλάδο της αγροδιατροφής, να στηρίξουμε το οικοσύστημα που ξεκινάει από τον πρωτογενή τομέα και φτάνει μέχρι τη μεταποίηση τροφίμων και τον αγροτουρισμό», ανέφερε η κυρία Λαζαρίδου, αναδεικνύοντας την αξία της αγροδιατροφής ως αλυσίδα αξίας, η οποία χρειάζεται ενίσχυση και στήριξη για να επιτύχει και να φέρει αποτελέσματα.
Σύμφωνα με την ίδια, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η έλλειψη εκπαίδευσης και κατάρτισης στους νέους παραγωγούς. Παρότι οι νέοι που ασχολούνται με τη γεωργία είναι λιγοστοί, κάτω από το 7% των επικεφαλής εκμεταλλεύσεων στην Ελλάδα είναι κάτω των 35 ετών, η πραγματικότητα είναι ότι ακόμα λιγότεροι από αυτούς έχουν την κατάλληλη γεωργική εκπαίδευση, μόλις το 2,9%. Η ίδια σημείωσε την ανάγκη να παρέχονται στους νέους εργαλεία και καθοδήγηση για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της σύγχρονης αγροτικής επιχειρηματικότητας.
«Χρειάζονται εργαλεία για να ξέρουν πώς να παράγουν, πώς να επιχειρούν, πώς να διαχειρίζονται το προσωπικό τους, πώς να κάνουν μεταποίηση», δήλωσε, υπογραμμίζοντας τις πολλές απαιτήσεις που έχουν οι νέοι παραγωγοί και την ανάγκη για υποστήριξη σε κάθε βήμα της διαδικασίας.
Χρήστος Γιαννακάκης: «Με ασήμαντες ποσότητες και ελάχιστη ποικιλία, είμαστε αποκλεισμένοι από όλες τις σημαντικές αγορές»
«Υστερούμε δραματικά στην ενημέρωση και στην εκπαίδευση των αγροτών μας», δήλωσε ο Χρήστος Γιαννακάκης, Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΘΕΑΣ, της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών.
«Σήμερα, έχουμε ένα συνεταιριστικό κίνημα που προσπαθεί να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των παραγωγών. Γιατί, όπως συνηθίζουμε να λέμε: Συνεταιρισμός χωρίς μέλη δεν μπορεί να υπάρξει. Όσο καλά και να είσαι οργανωμένος, αν δεν έχεις μέλη, η συνεταιριστική οργάνωση δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια της. Έχουμε άπειρα παραδείγματα οργανώσεων με εξαιρετικές υποδομές και δυνατότητες, αλλά χωρίς μέλη».
Ενώ συνέχισε προσθέτοντας πως: «Μετά την οικονομική κρίση υπήρξαν αρκετές οργανώσεις που στάθηκαν στα πόδια τους και αναπτύχθηκαν. Δημιουργήθηκαν και πολλές νέες οργανώσεις για να καλύψουν το κενό που άφησε η κατάρρευση των παλαιών συνεταιρισμών, ιδίως των αγροτικών. Από τις 650.000 δηλώσεις ΟΣΔΕ, λιγότεροι από 200.000 αγρότες είναι εγγεγραμμένοι σε συνεταιριστικές οργανώσεις. Αυτό είναι ένα νούμερο που δεν είναι καλό και πρέπει να βελτιωθεί».
«Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα είναι η ενημέρωση και η εκπαίδευση των αγροτών. Μετά την κατάρρευση του συνεταιριστικού κινήματος, χάσαμε τα εργαλεία εκπαίδευσης. Παλαιότερα υπήρχαν συνεταιριστικές σχολές. Σήμερα δεν υπάρχει απολύτως τίποτα. Προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να ξανά προσφέρουμε εκπαίδευση – στα διοικητικά συμβούλια, στα στελέχη, αλλά και στους ίδιους τους αγρότες».
Τέλος, αναφέρθηκε στην παρουσία μας στις παγκόσμιες αγορές, λέγοντας: «όπου μπορούμε να προσφέρουμε όγκο και ποικιλία, εκεί κερδίζουμε τις αγορές. Για να μπούμε σε σοβαρές αγορές, χρειάζεται όγκος, ποικιλία, ποιότητα, συνέπεια και να μην ανταγωνιζόμαστε ο ένας τον άλλον.
Ένα παράδειγμα είναι ο τομέας της κονσερβοποίησης. Ελέγχουμε περίπου το 50% του παγκόσμιου εμπορίου. Είμαστε 15-16 εργοστάσια σε όλη την Ελλάδα και μεταποιούμε – μαζί με το χυμό – περίπου 400.000 τόνους φρούτων. Όταν πηγαίνουμε σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ, έχουμε τη δυνατότητα να προσφέρουμε ακριβώς αυτό που ζητούν: 400.000 κιβώτια; 400.000 κιβώτια. Ένα εκατομμύριο; Ένα εκατομμύριο. Ό,τι θέλετε, το έχουμε.
Αντίθετα, όταν πάμε να πουλήσουμε φρέσκα ροδάκινα, η εικόνα είναι τελείως διαφορετική. Πάμε στην κυριολεξία μ’ ένα τελάρο. Με ασήμαντες ποσότητες και ελάχιστη ποικιλία, είμαστε αποκλεισμένοι από όλες τις σημαντικές αγορές».
