Στον Γαλατά Τροιζηνίας, απέναντι από τον Πόρο, o καρποφόρος τόπος που παρήγαγε ζωή και εισόδημα από λεμονιές, πορτοκαλιές και μικρές φυσικές πηγές, επί αιώνες καθόρισε την ταυτότητα της περιοχής. Το πολύτιμο Λεμονοδάσος. Περισσότερο από ένας γεωγραφικός χώρος, το Λεμονοδάσος Πόρου είναι μια ιστορική μνήμη, ένας συναισθηματικός τόπος που, τα τελευταία χρόνια, έγινε πηγή έμπνευσης και έδωσε το όνομα σε μία μικρή αλλά αποφασισμένη επιχείρηση παραγωγής φυσικών χυμών και γλυκισμάτων.
Σε μια εποχή που οι λέξεις «τοπικό», «βιώσιμο» και «φυσικό» χρησιμοποιούνται υπερβολικά και συχνά χωρίς ουσία, το «Lemonodasos» δείχνει ότι μπορούν να αποκτήσουν ξανά νόημα. Όχι μόνο ως marketing, αλλά ως τρόπος παραγωγής, επιχειρηματικότητας και ζωής.
Μια ονομασία με παρελθόν
Η ιστορία του Λεμονοδάσους χάνεται στον χρόνο. Από τον 18ο αιώνα κιόλας, η περιοχή του Πόρου ήταν γνωστή για την εξαγωγή λεμονιών προς την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη, τη Θεσσαλονίκη. Οι καταγραφές του 1928 μιλούν για πάνω από 10.000 λεμονιές που παρήγαγαν εκατομμύρια καρπούς κάθε χρόνο. Η μικροκλιματική ιδιαιτερότητα, η παρουσία τρεχούμενων νερών και η φροντίδα των αγροτών της περιοχής δημιούργησαν έναν φυσικό θησαυρό.
Το 1930, ο Κοσμάς Πολίτης εμπνεύστηκε από αυτό το τοπίο το μυθιστόρημά του με τίτλο Λεμονοδάσος, εδραιώνοντας τη φήμη της περιοχής ως ρομαντικού και ποιητικού προορισμού. Στις δεκαετίες του ’60 και του ’70, το Λεμονοδάσος γνώρισε άνθιση ως τουριστικός προορισμός, με μονοπάτια, νερόμυλους και καταρράκτες να προσελκύουν επισκέπτες. Σήμερα, μεγάλο μέρος των καλλιεργειών έχει εγκαταλειφθεί, αλλά η μνήμη παραμένει ζωντανή.
Από τη ζαχαροπλαστική στην αναβίωση του λεμονιού
Σε αυτό το τοπίο μεγάλωσε η οικογένεια Βλάχου. Από το 1976 δραστηριοποιούνταν στον τομέα των τροφίμων, με έμφαση στη ζαχαροπλαστική. Ήταν ο χειμώνας του 2015, εν μέσω οικονομικής αστάθειας, όταν ο Δημήτρης και η Μαρία Βλάχου άρχισαν να πειραματίζονται με μια συνταγή λεμονάδας. Το προϊόν κυκλοφόρησε αρχικά μόνο στο ζαχαροπλαστείο τους στον Γαλατά. Το καλοκαίρι του ίδιου έτους, η λεμονάδα μπήκε στην τοπική αγορά της Τροιζηνίας και του Πόρου, με απρόσμενα θερμή υποδοχή. Το 2019 η επιχείρηση αποκτά επίσημη νομική υπόσταση και το όνομα «Lemonodasos» δεν είναι πλέον μόνο τοπωνύμιο. Είναι brand. Η ονομασία δεν επιλέχθηκε τυχαία, καθώς συνδέει το προϊόν με τον τόπο, μεταφέροντας την ιδέα της εντοπιότητας, φυσικότητας, της καθαρής πρώτης ύλης, της παράδοσης.
«Ο πατέρας μου άνοιξε το ζαχαροπλαστείο “Βλάχος” στον Γαλατά, το 1976. Από το ξεκίνημα έφτιαχνε διάφορα παραδοσιακά γλυκά, αλλά το αμυγδαλωτό, που ήταν και τοπικό γλυκό, ήταν το πιο αγαπητό. Το 1989, μαζί με τον αδερφό μου, αναλάβαμε το ζαχαροπλαστείο και συνεχίσαμε να φτιάχνουμε καθημερινά τις ίδιες συνταγές. Το 2004, μαζί με τη γυναίκα μου, αποφασίσαμε να εξελίξουμε την παραγωγή και να τολμήσουμε στην τυποποίηση του αμυγδαλωτού, όμως η αστάθεια στην τιμή του αμύγδαλου μας αποθάρρυνε συνεχώς. Τελικά, το 2015 προχωρήσαμε στην τυποποίηση γλυκών του κουταλιού, μαρμελάδας και χυμών, που βασιζόντουσαν σε σπιτικές συνταγές. Σήμερα, έχουμε 15 κωδικούς σε χυμούς λεμόνι, 4 γλυκά του κουταλιού και 4 μαρμελάδες», αφηγείται στο Cantina ο Δημήτρης Βλάχος.
Μια λεμονάδα που επιμένει Ελληνικά
Η πρώτη δημόσια παρουσία έγινε στην έκθεση Expotrof το 2017. Εκεί, το κοινό δοκίμασε λεμονάδα, γλυκά κουταλιού λεμόνι και πορτοκάλι, αλλά και πιο ευφάνταστες συνταγές, όπως αμυγδαλωτά με γλυκό λεμονιού ή φιστίκια Αιγίνης με λεμόνι αντί για κιτρικό οξύ. Ακολούθησαν συμμετοχές στην HORECA, με σημαντικότερο έτος το 2023 όπου παρουσιάστηκαν τα νέα προϊόντα: pink grapefruit, μαύρα και πράσινα τσάγια με φρούτα, νέες παραλλαγές πορτοκαλάδας και, πάντα, παραδοσιακές συνταγές, χωρίς συντηρητικά.
Η ποιότητα παραμένει το στοίχημα. Οι χυμοί δεν περιέχουν συντηρητικά, έχουν μικρή διάρκεια ζωής και απαιτούν αυστηρούς ελέγχους και ψυχρή αλυσίδα διανομής. Το 2019 ξεκίνησε μικρό δίκτυο εξαγωγών ωστόσο η αλυσίδα της διανομής αποδείχθηκε δύσκολη και ασύμφορη. Έτσι, το «Λεμονοδάσος» αποφάσισε να επικεντρωθεί στην ελληνική αγορά. Σήμερα, μπορεί κανείς να βρει τα προϊόντα σε επιλεγμένα σημεία στην Πάτρα, την Κρήτη, τη Θεσσαλονίκη, τη Ζάκυνθο, ακόμα και στην Κύπρο.
Μία λεμονάδα «Ολικής» παρακαλώ
Για το 2025, έχει ήδη λανσαριστεί μια νέα, καινοτόμα πρόταση που βάζει στο επίκεντρο τη μείωση σπατάλης. Στόχος ήταν η δημιουργία μιας λεμονάδας, η οποία να μην παρασκευάζεται μόνο με τον χυμό αλλά να αξιοποιεί στο 100% και τη λεμονόκουπα, καθώς μέχρι πρόσφατα, δίνονταν σε κτηνοτρόφους για ζωοτροφή. Πλέον, οι λεμονόκουπες πολτοποιούνται, ενισχύουν τη γεύση και μειώνεται το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Το όνομα αυτής: Λεμονάδα Ολικής.
Η 3η γενιά με το βλέμμα στο μέλλον
Η επιχείρηση του Δημήτρη Βλάχου παραμένει οικογενειακή υπόθεση και λειτουργεί με υψηλό βαθμό κάθετης ολοκλήρωσης. Το Λεμονοδάσος δεν είναι success story με τη συνηθισμένη έννοια. Αυτό σημαίνει ότι δεν στηρίζεται σε μεγάλες επενδύσεις, διεθνείς συνεργασίες ή χρηματοδοτικά προγράμματα. Αντίθετα, είναι μια επιχείρηση που γεννήθηκε από την ανάγκη, μεγάλωσε με σύνεση και λειτουργεί με ήθος και αρχές. Πατά στη γη που τη γέννησε, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Και αυτό ίσως είναι το πιο ισχυρό της πλεονέκτημα.
«Τώρα που μιλάμε, το πιο συγκινητικό στην πορεία μας είναι ότι αναλαμβάνει τα ηνία του Λεμονοδάσους η 3η γενιά. Ο γιος μου σπούδασε ζαχαροπλαστική τέχνη και αναλαμβάνει την παραγωγή και η κόρη μου, παίρνει το πτυχίο στη Διοίκηση Επιχειρήσεων και θα αναλάβει τα οικονομικά», σημειώνει με χαμόγελο ο Δημήτρης.
