Είναι από τα λίγα μέρη στην Ελλάδα που έχει ήδη χιονίσει, οπότε αν είσαι λάτρης του σκι δεν θα απογοητευτείς. Αλλά και χιόνι να μην έχει, η Βασιλίτσα και τα Γρεβενά είναι από τις πιο όμορφες περιοχές για περιπάτους στο δάσος και για κυνήγι μανιταριών.
Μαζευτήκαμε μια μεγάλη παρέα και με προσκοπικό πνεύμα αντιμετωπίσαμε με γενναιότητα τις 7 ώρες δρόμο ως τη Βασιλίτσα, που δεν είναι χωριό, όπως νομίζαμε, αλλά μια βουνοκορφή της Πίνδου, συνώνυμη με το εκεί χιονοδρομικό κέντρο. Με ένα κατακαλόκαιρο στο τέλος του φθινοπώρου ξεχάσαμε τις χιονισμένες βουνοκορφές, εκμεταλλευτήκαμε τη λιακάδα και ως άλλες Κοκκινοσκουφίτσες αποφασίσαμε να πάμε για κυνήγι μανιταριών, αφού τα Γρεβενά φημίζονται για τις παραπάνω από 150 βρώσιμες ποικιλίες τους, που διαπρέπουν στις εξαγωγές. Ας πάρω το δρόμο από την αρχή όμως…
Η σάλα του Valia Nostra με το τζάκι από τη μία και την εσωτερική πισίνα από την άλλη
Τα χιλιόμετρα ξορκίζονται με χαζολόγημα, σερφάρισμα στα κοινωνικά δίκτυα, λίγο ύπνο, πολλές πόζες των Μετεώρων από τον κεντρικό δρόμο της Καλαμπάκας, σπάτουλες -το τοπικό γλυκό με σιροπιαστή πουτίγκα και κρέμα- από τον Δρούγκα (Τρικάλων 90, Καλαμπάκα, τηλ. 24320 23533), στάση για μια χορτόπιτα απολύτως παραδοσιακή και υπέροχη ή ένα χοιρινό πρασοσέλινο στο εντυπωσιακό, γκραντιόζ Κανέλης Village, πάνω στην Εθνική, στο Δομοκό. Φτάσαμε νύχτα στη Σμίξη και, αφού μοιράσαμε τις κολλητές μας φιλίες στα δωμάτια του Valia Nostra, διώξαμε από πάνω μας το ταξίδι με λιαστό κρασί «Δύο Φίλοι» στους δερμάτινους καναπέδες με θέα στην εσωτερική πισίνα του ξενοδοχείου. Φάγαμε ένα δείπνο πεντανόστιμο και απολύτως προσγειωμένα δημιουργικό στο μικρό, κόζι εστιατόριο του ξενοδοχείου, η πρόταση που αναζητάς σε ένα απομονωμένο βουνό αν δεν θες να υποκύψεις στα λιπίδια της παράδοσης: χαμηλά φώτα, η φωτιά στο τζάκι, πατατόσουπα με πράσινο μήλο, σπιτική χορτόπιτα, σαλάτα παντζάρι με αχλάδι και ντόπιο ανεβατό τυρί, ταλιάτα και χοιρινό στη γάστρα με πουρέ από πατάτες και λαχανικά του χειμώνα, όλα συνοδεύονται από ιστορίες για τη μαύρη αρκούδα που κυκλοφορεί στο βουνό, αυτή που προσφάτως κατέβηκε στο χωριό και από τα νύχια της δεν γλίτωσε ένα γαϊδουράκι – τη νιώθουμε να μας παρακολουθεί από το άγνωστο έξω σκοτάδι. Μετά από ένα καραμελωμένο τσουρέκι με κρέμα και γλυκό κουταλιού και μπόλικα Αγιωργίτικα, βουλιάζουμε στα ελβετικού τύπου αφράτα παπλώματα, στον πιο ανάλαφρο, βουνίσιο ύπνο.
Ο Φώτης Παρασκευαΐδης των Μανιταροπροϊόντων επί τω έργω…
Το κυνήγι των μανιταριών
Ο Φώτης Παρασκευαΐδης (τηλ. 6948 043660) είναι ο άνθρωπος του γρεβενιώτικου μανιταριού. Με δύο εργαστήρια και ένα κατάστημα στα Γρεβενά, συλλέγει, αποξηραίνει και μεταποιεί με χίλιους δυο τρόπους τα μανιτάρια του βουνού. Μύστης του είδους, τυγχάνει και οδηγός σου, σε περίπτωση που θες να μυηθείς στα μυστικά της μανιταροσυλλογής. Αφήνουμε το αυτοκίνητο και μπαίνουμε στο ήμερο δάσος, ο Φώτης μας οδηγεί στην καρδιά των μυστικών του. Μας απομυθοποιεί τα δηλητηριώδη, μας μαθαίνει το αντίδοτο, στο μυαλό μας συνωστίζονται εκατοντάδες λατινικοί όροι για κάθε μικρό μανιταράκι που κρύβεται κάτω από το παχύ στρώμα των κίτρινων φύλλων. Φέτος ήταν μια ιδιαίτερα καλή χρονιά, οι καταψύκτες των Γρεβενιωτών σφύζουν από βολίτες και βασιλομανίταρα, όμως εμείς συναντάμε μόνο μερικά μη βρώσιμα είδη. Θα πρέπει να περιμένουμε τις επόμενες βροχές για να «ηχήσουν» ξανά οι πεντανόστιμες «τρομπέτες του θανάτου» στο δάσος. Η συλλογή των μανιταριών σε θέλει έρποντα πάνω στα φύλλα, να αγγίζεις τη γη, να σκάβεις με τα χέρια σου το χώμα, να εξασκήσεις το μάτι σου σαν να ήσουν λύκος ή αλεπού, σε αναγκάζει να «ακούσεις» τη φύση, να νιώσεις από τα γύρω σημάδια την υπόγεια μανιταριά, που μπορεί να εκτείνεται εκατοντάδες μέτρα κάτω από ένα δέντρο. Κι αυτή η «επιστροφή», το φίλημα με τη φύση, είναι το μεγαλύτερο δώρο που μας χάρισε ο Φώτης.
Πεζοπορία στους δρόμους της Σμίξης πριν το σούρουπο
Γιατί η Πίνδος δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τις Άλπεις (εντάξει, υπερβάλουμε και λίγο!)
Το επόμενο πρωί έχουμε ραντεβού με τον Απόστολο Διανέλλο της Overland (τηλ. 6977 772542), ειδικό του βουνού, αυτός που οδηγεί τις πορείες και κάθε ανακάλυψη στο ΒΑ αυτό κομμάτι της Πίνδου. Μαζί του θα περπατήσουμε στον Όρλιακα, μια πανέμορφη κορφή, με τρομερή διαύγεια, τόσο που την επέλεξε η ΝΑΣΑ για να στήσει εδώ ένα δικό της αστεροσκοπείο. Ήμερα βουνά, κελαρυστά ποταμάκια, χαρούμενες πλαγιές, σε κάθε βήμα νομίζεις πως θα συναντήσεις τη Χάιντι παρέα με τον Πίτερ να κατεβαίνουν γελαστοί, φορτωμένοι με τις καρδάρες τους. Διόλου τυχαίο, αυτή η οροσειρά είναι συνέχεια και αδελφάκι των Άλπεων, ένα βουνό διόλου σοβαρό ή φοβιστικό, που χωρίς κόπο μπορείς να το περπατήσεις, όσο ανειδίκευτος κι αν είσαι. Τα έλατα που βλέπουμε δεν ήταν τελικά έλατα αλλά η τροφαντή μαύρη πεύκη στις τρεις ντόπιες ποικιλίες της. Όταν δεις τα κλαδιά να γέρνουν προς τα κάτω, είναι ηλικιωμένη. Οι νιες, ευθυτενείς, μοιάζουν με χριστουγεννιάτικα δέντρα. Τα φύλλα πέφτουν γύρω μας σε έναν ήχο που μοιάζει με ψιλόβροχο, ο Απόστολος μας μυεί στα μυστικά της επιβίωσης στο δάσος, φτιάχνουμε καλύβι από ξερούς κορμούς, ανάβουμε φωτιά με ξερόκλαδα, μαθαίνουμε να ξεχωρίζουμε τον ιξό, την οξιά, την αγριοτριανταφυλιά, τον κράταιγο και το κώνειο, ποια φυτά είναι φίλοι και ποια εχθροί μας, στις φωλιές τους υποψιαζόμαστε τις αρκούδες, τους λύκους και τα φίδια που μας δείχνει πώς να τα κάνουμε φίλους μας. Δίνουμε ραντεβού μαζί του για το καλοκαίρι, όταν σε μια μέρα θα διασχίσουμε τη διπλανή Βάλια Κάλντα και θα κάνουμε μπάνιο στο Αρκουδόρεμα.
Το χιονοδρομικό στην κορφή της Βασιλίτσας
Εδώ που πρωτοανακαλύφθηκε το μαμούθ, στην κορφή της Βασιλίτσας, με τις 4 διαφορετικές πίστες και μια διαδρομή που σου επιτρέπει να κάνεις σκι όλη μέρα σε διαφορετικά τοπία, μπορείς να έρθεις ακόμη κι όταν δεν πέφτει χιόνι. Τα παιδιά που έχουν αναλάβει το Καταφύγιο Βασιλίτσας (Ε.Ο. Γρεβενών-Δίστρατου Ιωαννίνων, τηλ. 2462 100346) εργάζονται πυρετωδώς, ανακαινίζοντας τους πανέμορφους, ξύλινους, ευρύχωρους ξενώνες που στεγάζουν άνετα ως και 8-10 άτομα. Ένα καφέ σε βιομηχανικό ντιζάιν μυρίζει φρεσκάδα και χρώμα. Πανοραμική θέα και βουνίσιος αέρας, καφές, ντόπιο τσίπουρο και μεζεδάκια σε παρηγορούν αν είσαι φανατικός του σλάλομ αλλά δεν σου κάνει τη χάρη ο Θεός.
Τοπικές νοστιμιές
Στις βουνοκορφές οι ταβέρνες σπανίζουν. Τα μικρά χωριουδάκια που διασχίζουμε δεν έχουν ούτε μπακάλικο, οπότε η Σμίξη, το κεφαλοχώρι, αναγκαστικά θα χορτάσει όλους τους πεινασμένους σκιέρ και τα πούλμαν των τουριστών. Ο Θεοχάρης (Σμίξη, τηλ. 24620 85230) και για την ακρίβεια η μαμά Βασιλική θα σε χορτάσουν κλασικές σαλάτες με πεντανόστιμα λαχανικά, λουκάνικο, χοιρινό κότσι στο φούρνο, χορτόπιτα με σπιτικό φύλλο, αληθινή τηγανητή πατάτα, αρνί στη σούβλα, κεμπάπ, σπιτικά γλυκά κουταλιού και ψητά κυδώνια με καρύδι στο φούρνο. Και, βέβαια, μπορεί το βουνό να δίνει απλόχερα εκατοντάδες ποικιλίες μανιταριών, όμως, στις ταβέρνες δεν θα βρεις. Μόνο ψητά λευκά, νόστιμα μεν, πλην όμως του σούπερ μάρκετ.
Πίτες από τα χέρια της μαμάς Βασιλικής στου Θεοχάρη
Το βράδυ εδώ περνά με ντόπια κρασιά στα κόζι σαλόνια του ξενοδοχείου πλάι στο τζάκι, όμως η Ζωή και το Κουκουνάρι της (Σμίξη, τηλ. 24620 24821) σου δίνουν μια ευκαιρία για λίγο βουνίσιο νάιτ-λάιφ. Στο ισόγειο του ξενώνα, ένας όμορφος χώρος που θυμίζει εναλλακτικό ντεκόρ στην καρδιά του Συντάγματος, σπιτικά γλυκά από τα χέρια της Σοφίας με ντόπιο βούτυρο, λουίζα, τσάγια και βότανα του βουνού αλλά και σούπες βελουτέ και μπέργκερ και ντόπια τυριά, για μια μικρή πείνα που ξεφεύγει από τα κοψίδια της παράδοσης.
Τι ψωνίσαμε
Εδώ αξίζει να δοκιμάσεις το ντόπιο βούτυρο που μοιάζει με καϊμάκι, το ανεβατό φρέσκο τυρί και γενικά τα τυριά της περιοχής. Εμείς δοκιμάσαμε το εξαιρετικό μανούρι και τη φέτα Vasilitsa, που διαπρέπει χρόνια τώρα στο εξωτερικό και τώρα ανοίγει τα φτερά της στην ελληνική αγορά. Οι άνθρωποι του τυροκομείου Βασιλίτσα που κατάγονται από δω φτιάχνουν τα τυριά τους με θεσσαλικό γάλα και μας μύησαν στα μυστικά της καλής, αγνής, αληθινής φέτας.
Εξαιρετικά τυριά από τη Βασιλίτσα
Στα Μανιταροπροϊόντα Γρεβενών (28ης Οκτωβρίου 4, Γρεβενά, τηλ. 24620 80007) θα κάνεις μια στάση στην επιστροφή για να ψωνίσεις φρέσκα μανιτάρια, πίτες με φύλλο σπιτικό και δεκάδες προϊόντα με βάση το μανιτάρι: Όλες οι ποικιλίες αποξηραμένες, λικέρ, γλυκό κουταλιού, τραχανάς, ριζότο, μανιταρόσουπα, πλιγούρι, ζυμαρικά, μεζεδάκια, ακόμη και λουκούμι με μανιτάρι.
Κοψίδια στο Πλάτανο…
Στην επιστροφή παρηγορηθήκαμε με κοψίδια
Ο νοστιμότερος τρόπος για να προσγειωθείς ομαλά στην κατάθλιψη του γυρισμού είναι μια στάση στον Πλάτανο (Μύκανη Καλαμπάκας, τηλ. 24320 82342). Στην περιοχή που ορκίζεται στο κοψίδι, το κάρβουνο δεν σβήνει ποτέ, στις σούβλες γυρίζει κεμπάπ -έτσι λένε εδώ το κοντοσούβλι- από προβατίνα, υπέροχο, τρυφερό, ζουμερό, μαριναρισμένο με μουστάρδα, κεμπάπ κοτόπουλο, πατάτες φούρνου με λίγη ντοματούλα, τα νόστιμα τυριά της Ελασσόνας, φέτα, ανεβατό, γαλοτύρι, κεφαλοτύρι με καυτερό μπούκοβο και στο τέλος, καφές στη χόβολη, γλυκά του κουταλιού από τον Συνεταιρισμό Γυναικών της Ασπροκλησσιάς και μουστολούκουμο που λιώνει, γεμιστό με καρύδι, σε πολίτικη συνταγή.
