Κάποιος, κάπου, κάποτε, ξέχασε ένα δοχείο με νωπούς σπόρους στον ήλιο. Η φύση έκανε το θαύμα της, η ζύμωση ξεκίνησε και όταν κάποιος αποφάσισε να δοκιμάσει αυτό το μυστηριώδες, αφρώδες υγρό, γεννήθηκε η μπίρα. Τίποτα δεν ήταν το ίδιο από εκείνη τη στιγμή. Η μπίρα είναι κομμάτι της παγκόσμιας ιστορίας, σύμβολο πολιτισμού και απόδειξη ότι οι καλύτερες ιδέες γεννιούνται εντελώς τυχαία.
Μπίρα με όνομα βαρύ σαν ιστορία
Η μπίρα έχει τόσο παλιά ιστορία, που θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ανακάλυψή της συνέπεσε με την ίδια την έναρξη της γεωργίας. Η πρώτη τεκμηριωμένη απόδειξη παραγωγής μπίρας έρχεται από τους Σουμέριους, περίπου το 5.000 π.Χ.. Ήταν ένας πολιτισμός που λάτρευε τη ζύμωση, τόσο που της αφιέρωσαν τον πλέον διάσημο «Ύμνο στη Νινκάσι», τη θεά της μπίρας. Λίγο αργότερα, οι Αιγύπτιοι βελτίωσαν τη συνταγή, δημιουργώντας διαφορετικές ποικιλίες κριθαριού, χρησιμοποιώντας μέλι και μπαχαρικά. Λέγεται μάλιστα πως η μπίρα ήταν μια βασική καθημερινή τροφή που καταναλωνόταν ακόμα και από τους εργάτες που έχτιζαν τις πυραμίδες.
Όταν το 332 π.Χ. οι Έλληνες υπό τον Μέγα Αλέξανδρο κατέκτησαν την Αίγυπτο, η παραγωγή μπίρας συνεχίστηκε, αλλά οι Έλληνες την περιφρονούσαν, θεωρώντας τη το ποτό των κατακτημένων και των αντιπάλων τους. Παρόλα αυτά, κατά την ελληνιστική περίοδο, η Αίγυπτος άρχισε να εξάγει μπίρα από την πόλη Πηλούσιον (Pelusium) που βρισκόταν στο ανατολικό δέλτα του Νείλου, προς την Παλαιστίνη και άλλες περιοχές. Η διοίκηση της χώρας επέβαλε αυστηρή φορολόγηση, δημιουργώντας θέσεις όπως «Επιθεωρητής των Ζυθοποιείων» και «Βασιλικός Αρχιζυθοποιός Επιθεωρητής». Παρόλο που η βασιλεία του Αλέξανδρου ως Φαραώ κράτησε λιγότερο από μια δεκαετία, η δυναστεία των Πτολεμαίων διατήρησε την εξουσία μέχρι τη ναυμαχία του Ακτίου το 31 π.Χ., που οδήγησε στον θάνατο της Κλεοπάτρας και του Μάρκου Αντώνιου. Έτσι, η Αίγυπτος έγινε ρωμαϊκή επαρχία.
Οι αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι: Κρασί ή μπίρα;
Οι αρχαίοι Έλληνες δεν ήταν μεγάλοι λάτρεις της μπίρας, καθώς προτιμούσαν το κρασί. Ωστόσο, η μπίρα ήταν γνωστή ως «ζύθος» και καταναλωνόταν κυρίως από τους λαούς της Θράκης και της Μικράς Ασίας. Οι Ρωμαίοι, από την άλλη, θεωρούσαν τη μπίρα ποτό των «βαρβάρων», αλλά η παρασκευή της ήταν διαδεδομένη στις κελτικές και γερμανικές φυλές που αργότερα κατέκτησαν.
Ο Μεσαίωνας και η μοναστηριακή μπίρα
Ο πραγματικός εκσυγχρονισμός της μπίρας ξεκίνησε στα μεσαίωνα μοναστήρια της Ευρώπης. Οι μοναχοί, ιδιαίτερα στη Γερμανία και στο Βέλγιο, τελειοποίησαν τη διαδικασία της ζύμωσης και εισήγαγαν για πρώτη φορά τον λυκίσκο γύρω στο 1.000 μ.Χ. Ο λυκίσκος βοήθησε όχι μόνο στη βελτίωση της γεύσης, αλλά και στη συντήρηση της μπίρας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Το 1516, η μπίρα γνώρισε μία από τις σημαντικότερες στιγμές της ιστορίας της με τη θέσπιση και καθιέρωση του Γερμανικού Νόμου περί Καθαρότητας (Reinheitsgebot). Σύμφωνα με αυτόν, η μπίρα έπρεπε να παρασκευάζεται μόνο με νερό, βύνη, λυκίσκο και μαγιά, θέτοντας τις βάσεις για τη σύγχρονη ζυθοποίηση.
Η βιομηχανική επανάσταση και η άνοδος των μεγάλων ζυθοποιείων
Η βιομηχανική επανάσταση του 18ου και 19ου αιώνα άλλαξε ριζικά την παραγωγή μπίρας. Χάρη στην επιστημονική έρευνα, ο Louis Pasteur ανακάλυψε τον ρόλο της μαγιάς στη ζύμωση, κάνοντας τη διαδικασία πιο ελεγχόμενη και σταθερή. Οι πρώτες μεγάλες ζυθοποιίες εμφανίστηκαν στη Γερμανία, την Αγγλία και την Τσεχία, με την Pilsner (1842) να γίνεται ένα από τα πιο διάσημα στυλ μπίρας παγκοσμίως.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η μπίρα γνώρισε μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις της, την Ποτοαπαγόρευση (1920-1933). Εκείνη την εποχή οι περισσότερες μικρές ζυθοποιίες έκλεισαν και μόνο οι μεγαλύτερες κατάφεραν να επιβιώσουν, παράγοντας αδύναμες, ελαφριές lager μπίρες.
Η επανάσταση της μικροζυθοποιείας και το μέλλον της μπίρας
Από τη δεκαετία του 1980, η μπίρα γνώρισε νέα άνθηση με την επανάσταση των μικροζυθοποιείων (craft beers). Ερασιτέχνες και επαγγελματίες ζυθοποιοί από όλο τον κόσμο άρχισαν να πειραματίζονται, δημιουργώντας νέες γεύσεις και αναβιώνοντας παραδοσιακά στυλ όπως τις IPA, Stout, Porter, Sour και Barrel-aged (παλαιωμένες σε βαρέλια) μπίρες.
Σήμερα, η μπίρα βρίσκεται στην κορυφή της παγκόσμιας αγοράς αλκοολούχων ποτών, με νέες τάσεις όπως είναι οι μπίρες χαμηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλ ή χωρίς αλκοόλ, οι βιολογικές και αυτές που ακολουθούν βιώσιμες πρακτικές που μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, καθώς και νέες τεχνικές με ζυμώσεις από άγρια μαγιά ή / και προσθήκη φρούτων, βοτάνων και μπαχαρικών.
Διαβάστε επίσης
Μπίρα και μεζέδες: 12 ακαταμάχητες επιλογές για να μην πίνουμε ξεροσφύρι
