Στη σκιά του γέρικου – υπεραιωνόβιου πλάτανου, μπροστά στα εμβληματικά αγάλματα της μεγάλης πλακόστρωτης πλατείας που καταλήγει στο μπλε της θάλασσας με τις ψαρόβαρκες, κάτω από τα μεγάλα κλαδιά, στα μεταλλικά τραπεζάκια, εκεί ακριβώς είναι το ιδανικό μέρος να απολαύσουμε ένα παγωμένο ποτήρι νερό στο οποίο έχει κάνει μακροβούτι μία γενναία κουταλιά αρωματικής ζαχαρόπαστας. Το υποβρύχιο, το ελληνικό παραδοσιακό κέρασμα με το πιο αστείο όνομα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τα καλοκαιρινά απογεύματα στα καφενεία και στις αυλές, σε σπίτια φίλων.
Λίγη Ιστορία
Για την προέλευση της ονομασίας δεν μπορούμε να βγάλουμε άκρη. Υποθέτουμε ότι αποτελεί προϊόν του χιούμορ που χαρακτηρίζει (ενίοτε) τους Έλληνες, προφανώς από τη βύθιση της κουταλιάς μέσα στο ποτήρι με το παγωμένο νερό. Ωστόσο, αυτό που γνωρίζουμε σήμερα ως «υποβρύχιο», είναι εφεύρεση με ιστορία που ξεκινάει κάπου στη Μεσοβυζαντινή περίοδο (6ο και 7ο αιώνα).
Σύμφωνα με έρευνα του βρετανού ιστορικού Andrew Dalby, στα «Σειρήνεια Δείπνα» μαθαίνουμε ότι «τη ζάχαρη την είχαν προσέξει οι Έλληνες νωρίς, αφού ο Ερατοσθένης αναφέρει: τα μεγάλα καλάμια, γλυκά τόσο από τη φύση τους όσο και από την ζέστη του ήλιου (Στράβων, Γεωγραφικά, XV, 1,2O) αλλά για μία φορά ακόμα η πρώτη ένδειξη για χρήση του προϊόντος στην Ευρωπαϊκή διατροφή μας έρχεται από τους μέσους βυζαντινούς χρόνους.» συμπληρωματικά μαθαίνουμε ότι «η ζάχαρη, της οποίας η χρήση διαδιδόταν ολοένα και περισσότερο, αποτελούσε επιτέλους ένα αποτελεσματικό υποκατάστατο του μελιού». Κάπου εκεί, χρονικά, φαίνεται να εμφανίζεται για πρώτη φορά αυτό που γνωρίζουμε εμείς σήμερα ως «υποβρύχιο». Άλλωστε τι ήταν; Ένα σιρόπι από νερό και ζάχαρη καλά δεμένο και καλά χτυπημένο ώστε να θολώσει και να πήξει τόσο, όσο χρειάζεται για να στέκεται μεν στο κουταλάκι αλλά να παραμένει μαστιχωτό και κολλώδες, σχεδόν σαν μαλακή καραμέλα βουτύρου.
Μαστίχα ή βανίλια
Στη συνέχεια το νερό και η ζάχαρη αρωματίστηκε με βανίλια γι’ αυτό και σε κάποιες περιοχές αναγράφεται στη συσκευασία «βανίλια». Από τη Σμύρνη πέρασε απέναντι στη Χίο όπου συνάντησε τη μαστίχα – σήμα κατατεθέν του νησιού, αρωματίστηκε και πήρε το δεύτερο επικρατέστερο όνομα «μαστίχα». Ζαχαροκάντιο ζυμωτή, όπως έλεγαν οι μικρασιάτες, δηλαδή ζυμωμένη ζάχαρη – κάντιο το [kándjo] σε ελεύθερη μετάφραση: κρυσταλλική ζάχαρη που παράγεται από χυμό ζαχαροκάλαμου.
Το γλυκό των παιδικών μας χρόνων
Οι παλαιότεροι πιθανόν να θυμούνται εικόνες και στιγμές με το αγαπημένο τους κλασικό παιδικό κέρασμα, όσο οι μεγαλύτεροι απολάμβαναν τον καφέ ή τη ρακή τους και οι κυρίες τα σερμπέτια της εποχής. Μικρές, νωχελικές δαγκωματιές σε επανάληψη, έως ότου καθαρίσει καλά το κουταλάκι κι έπειτα αγώνας έως ότου εξαφανιστεί και η λιγοστή ποσότητα γλυκίσματος που έχει παραμείνει κολλημένη στον πάτο του ποτηριού. Στο τελείωμα, όλο το δροσερό, γλυκό πλέον, νερό μονορούφι στην «υγειά μας». Όχι ότι ήταν μόνο για τα παιδιά, αλλά δεν ήταν και τόση κομψή η κατανάλωσή του από τους μεγαλύτερους, που το απολάμβαναν καλύτερα στο σπίτι, μακριά από κόσμο.
Submarine ή Liquid Lollipop
Στη σύγχρονη εποχή, οι ετικέτες των προϊόντων αναγράφουν περήφανα τη λέξη «υποβρύχιο» η οποία μεταφράζεται «submarine». Σε μία προσπάθεια να γίνει κατανοητό σε όσους επιθυμούν να γνωρίσουν περισσότερα για το ελληνικό κέρασμα περιγράφεται ως «liquid lollipop» που σημαίνει «ρευστό γλυφιτζούρι» και κυκλοφορεί με fancy συσκευασίες σχεδιασμένες ειδικά για μικρά ή μεγάλα παιδιά.
10 Ελληνικά υποβρύχια που ξεχωρίσαμε
Σε πείσμα των καιρών που ζητάει λιγότερη ζάχαρη και σύγχρονες, περίπλοκες τεχνικές ζαχαροπλαστικής, οι Έλληνες παραγωγοί επιμένουν να διαφυλάσσουν την παράδοση, προτείνοντας νέες γεύσεις, χρώματα και αρώματα, πάντοτε με νοσταλγική διάθεση.
Ο Καπετάν Χιώτης και το Υποβρύχιο Λεμόνι
Η ιστορία των προϊόντων Bariami ξεκίνησε το μακρινό 1930 με τον Θεμιστοκλή Μπαριάμη να ιδρύει στο Αγρίνιο μια μικρή επιχείρηση παραγωγής υποβρύχιου, λουκουμιού και παστελιού. Το 1960 συνεχίζει ο γιος του Χρήστος και το 2002 αναλαμβάνει τα ηνία τη Ηρώ Μπαριάμη και ο Γιάννης Ρούσσος. Η γκάμα των προϊόντων τους βελτιώνεται και εξελίσσεται συνεχώς, παρουσιάζονται βοτανικά λουκούμια και υποβρύχια με γεύσεις δροσερών φρούτων σε συσκευασίες που αφηγούνται τις δικές τους ξεχωριστές ιστορίες. Ο «καπετάν Χιώτης και το υποβρύχιο λεμόνι» βυθίζονται σε παγωμένο νερό, αλλά προτείνεται και ως ζαχαρόπαστα σε τούρτες και γλυκίσματα, ως άλειμμα σε μπισκότα ή γλάσο για κέικ. Αναζητήστε το στο δίκτυο της Wise Greece και μην ξεχνάτε ότι με την αγορά προϊόντων με τη σήμανση “Wise Greece” βοηθάτε να εξασφαλιστούν βασικά είδη διατροφής για άστεγους και παιδιά στο όριο της φτώχειας. Μάθε περισσότερα στο https://www.wisegreece.com/.
Με γλυκό κουταλιού φιστίκι
Για περισσότερο από 60 χρόνια το ζαχαροπλαστείο Αιάκειον στην Αίγινα, παρασκευάζει εκλεκτά προϊόντα. Σήμερα, η τρίτη γενιά, ο Αλέξανδρος και ο Μιχάλης συνεχίζουν την παράδοση δημιουργώντας μία πλούσια γκάμα εδεσμάτων με βάση το φιστίκι Αιγίνης και όχι μόνο. Αυτό το βάζακι περιέχει δύο παραδοσιακά γλυκά μαζί. Στο κάτω μέρος θα βρείτε το υποβρύχιο με γεύση μαστίχα και στο πάνω μέρος γλυκό κουταλιού φιστίκι. Εσείς δεν έχετε παρά να τα ανακατέψετε και να απολαύσετε με καλά παγωμένο νερό. Αναζητήστε περισσότερες γεύσεις στο https://www.aiakeion.gr/.
Βανίλια Αρώνια με ροζ πιπέρι και δυόσμο
Η παραδοσιακή «Βανίλια» συνδυάζεται υπέροχα με τη στυφή – μεστή γεύση της αρώνιας, το ντελικάτο ροζ πιπέρι και τον δροσερό ευωδιαστό δυόσμο. Πρόκειται για ένα αρωματικό και ταυτόχρονα γευστικό υποβρύχιο με κόντρα γεύσεις, εντάσεις και γλύκα που δεν σταματάει σε μία μόνο κουταλιά. Δημιουργός είναι η εταιρεία Berryland, με 10ετή εμπειρία στην καλλιέργεια των υπερτροφών: αρώνια, μύρτιλλο και γκότζι μπέρι, στοχεύοντας να κάνει ευρέως γνωστά τα πολύτιμα οφέλη τους παρέχοντας καινοτόμα προϊόντα υψηλής ποιότητας σε προσιτές τιμές. Στη γκάμα τους θα βρείτε και άλλους γευστικούς συνδυασμούς. Αξίζει να δοκιμάσετε επίσης το υποβρύχιο με γλυκό κουταλιού μύρτιλλο. Μάθετε περισσότερα στο http://berryland.gr/
Υποβρύχιο βανίλια με σιρόπι σοκολάτα
Η Σ. ΚΑΝΔΥΛΑΣ Α.Ε. είναι μια επιχείρηση με μακρά παράδοση που ξεκίνησε από τον προπάππου του τωρινού ιδιοκτήτη. Ο Ιωάννης Κανδύλας καταγόταν από τη Σμύρνη της Μικράς Ασίας όπου διατηρούσε εργοστάσιο ταχινιού, πετιμεζιού, σησαμέλαιου και σταφίδας. Μετά την μικρασιατική καταστροφή έφτασε στην Θεσσαλονίκη φέρνοντας μαζί του όλη την γνώση καταφέρνοντας να δημιουργήσει ένα εργοστάσιο καραμέλας, βάφλας, χαλβά και διάφορων άλλων ζαχαροειδών. Μια καταστροφική πυρκαγιά στο εργοστάσιο τον αναγκάζει να μετακομίσει στη Βέροια όπου τελικά δραστηριοποιείται μέχρι και σήμερα όπου η νέα γενιά, οι γιοι Γιώργος και Νίκος, δίνουν φρέσκιες ιδέες εξελίσσοντας τις γεύσεις της παράδοσης. Το υποβρύχιο με βάση τη βανίλια εμπλουτίζεται με σιρόπι σοκολάτας και δημιουργεί έναν συνδυασμό που δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο. Δοκιμάστε επίσης το υποβρύχιο βανίλιας με σιρόπι καραμέλα. Αναζητήστε περισσότερες γεύσεις στο https://www.kandylas.com/.
Γλυκοβρύχιο με κυδώνι
Ο Παναγιώτης Κοράκης, εισαγωγέας ζάχαρης και αλευριού, το 1935 αποφάσισε να διευρύνει την επιχειρηματική του δραστηριότητα στο χώρο των γλυκών με πρώτη ύλη από τους χιώτικους οπωρώνες. Το πρώτο εργαστήριο στήθηκε στην πλατεία Βουνακίου όπου παρασκεύαζε μπακλαβά, κανταΐφι και κυδωνόπαστο. Μετά τον πόλεμο μετέφερε το εργαστήριο στην οδό Βενιζέλου όπου άρχισε η συστηματική παραγωγή με χιώτικες παραδοσιακές συνταγές γλυκών, χυμών και μαστίχας -υποβρύχιο. Στην αρχή, τα γλυκά πωλούνταν χύμα, η πρώτη συσκευασία φτιάχτηκε με τενεκεδένια κουτιά, για να καταλήξει σε γυάλινα βάζα. Μετά το 1985, αναλαμβάνει η κόρη του Ειρήνη μαζί με τον σύζυγό της Δημήτρη Μαρίνο δημιουργώντας νέο εργαστήριο στην περιοχή Κοντάρι. Το 1989 ξεκινά η λειτουργία του σύγχρονου εργοστασίου στο Χαλκειός του Δήμου Καμποχώρων. Η οικογενειακή παράδοση σήμερα στηρίζεται στη Δέσποινα, τον Αχιλλέα και τον Παναγιώτη, μέλη της 3ης γενιάς που πλέον παρασκευάζουν περισσότερα από 40 είδη γλυκών κουταλιού, υποβρύχια, γλυκοβρύχια, χαλβαδόπιτες, μαρμελάδες, ζαχαρώδεις χυμούς και σουμάδα. Η σειρά των «γλυκοβρυχίων» περιλαμβάνει 5 διαφορετικά γλυκά κουταλιού συνδυασμένα με υποβρύχιο μαστίχα στο ίδιο βαζάκι. Ανακαλύψτε τα στο https://korakis-marinos.gr/
Υποβρύχιο Μους με μαστίχα Χίου
Μια εναλλακτική συνταγή προτείνουν τα γνωστά προϊόντα Mastihashop δημιουργώντας το πρώτο «υποβρύχιο μους» με μαστίχα Χίου. Η παραδοσιακή συνταγή εμπλουτίζεται με μια μικρή ποσότητα από τσουένι που είναι το βασικό συστατικό για την παρασκευή χαλβά – γνωστό και ως χαλβαδόριζα, καθώς και μια μικρή ποσότητα αλβουμίνης αυγού δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο ένα είδος μαρέγκας. Έτσι, πετυχαίνουν ένα υποβρύχιο που παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα αφράτο, σχεδόν βελούδινο και ταυτόχρονα μαστιχωτό και πιο ελαφρύ που του δίνει το πλεονέκτημα να διατηρείται για περισσότερο χρονικό διάστημα χωρίς να σκληραίνει, διατηρώντας στο ακέραιο την απόλαυση. Αναζητήστέ το στο δίκτυο των καταστημάτων Mastishop και στο https://mastihashop.com/.
Υποβρύχιο με φιστικόπαστα
Το Φυστικάτο είναι μια οικογενειακή επιχείρηση με έδρα την Αίγινα, που αποτελείται από τον Παντελή Γ. Μαρμαρινό, παραγωγό με μακρόχρονη εμπειρία στην καλλιέργεια φιστικιού και τον Χάρη Γιαννόπουλο. Το 2014 που ξεκίνησε τη λειτουργία του στόχευε στη λιανική πώληση των φιστικιών που παρήγαγαν τα δικά τους φιστικόδεντρα. Με την πάροδο των χρόνων δημιουργήθηκε μία μεγάλη γκάμα εδεσμάτων, πάντοτε με πρωταγωνιστή το δικό τους φιστίκι. Το υποβρύχιο με φιστικόπαστα αποτελείται από ολόκληρη ψίχα φιστικιού σε ποσοστό 6,9%, μέσα σε ποιοτική βανίλια και είναι χρωματισμένο με φυσική χλωροφύλλη. Διατίθεται σε βάζο των 360 γ. και 120γ και μπορείτε να το προμηθευτείτε από το https://fistikato.gr/.
Τρίχρωμο Υποβρύχιο Charlotte
Η ιστορία των χειροποίητων προϊόντων της οικογένειας Τέσκου ξεκινάει το 1950 στην περιοχή Παναγιά της Ικαρίας. Σήμερα η 3η γενιά συνεχίζει την παράδοση παράγοντας με το ίδιο πάθος και μεράκι τα διάσημα πλέον καριώτικα λουκούμια καθώς και τα υποβρύχια που πλέον κυκλοφορούν σε νέες γεύσεις με πιο σύγχρονη προσέγγιση. Πέρα από τις κλασικές γεύσεις με μαστίχα, τριαντάφυλλο, φιστίκι, βανίλια και φράουλα, ξεχωρίσαμε τα υποβρύχια με γεύση σοκομπανάνα, τη στρατσιατέλα, το μπισκότο, τα κρανμπερις, το black forest = και την εντυπωσιακή τρίχρωμη σαρλότ. Αναζητήστε τα προϊόντα τους στο νησί, σε επιλεγμένα καταστήματα ειδών delicatessen σε όλη την Ελλάδα. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο http://www.glykateskou.gr/.
Υποβρύχιο με Μανταρίνι Χίου
Με καταγωγή από τη Χίο, η εταιρία Citrus διαφυλάσσει την ιστορία του νησιού παράγοντας με τον παραδοσιακό τρόπο εκλεκτής ποιότητας εδέσματα βασισμένα σε παλιές, αυθεντικές συνταγές. Η σειρά των χειροποίητων υποβρυχίων περιέχει, μεταξύ άλλων, υποβρύχιο με γλυκό κουταλιού βύσσινο, με φλούδα και άρωμα λεμονιού, με μαστιχέλαιο Χίου και το πλέον ξεχωριστό υποβρύχιο με την πληθωρική γεύση της φλούδας του μανταρινιού Χίου, που είναι και προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ). Τα προϊόντα της Citrus θα τα βρείτε σε επιλεγμένα σημεία πώλησης σε όλη την Ελλάδα. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο http://www.citrus-chios.gr/.
Υποβρύχιο με γλυκό κοκτέιλ
Οι Αφοί Παπαδόπουλοι είναι ξακουστοί για την παραγωγή του παραδοσιακού χαλβά Κυργιών, στη Δράμα. Η ιστορία τους ξεκινάει το 1918 από το Εσκί Σεχίρ της δυτικής Τουρκίας, εκεί όπου ο παππούς Αβραάμ μαθαίνει την τέχνη του χειροποίητου χαλβά και του λουκουμιού. Μετακινούμενος ως πρόσφυγας, κατέληξε στη Δράμα και αποφάσισε να φτιάχνει και να πουλάει αυτό που ήξερε να κάνει καλά. Τα πρώτα χρόνια της προσφυγιάς πωλούσε τα προϊόντα του μ’ ένα γαϊδουράκι στα γύρω χωριά. Με την πάροδο των χρόνων εξειδικεύτηκε στην τέχνη του χαλβά την οποία και κληρονόμησαν οι απόγονοί του οι οποίοι με τη σειρά τους, διατηρούν την παράδοση μέχρι και σήμερα. Από αυτή την ιστορία που ξεπερνάει πλέον τα 100 έτη, πέρα από τον χαλβά, παράγονται λουκούμια, γλυκά κουταλιού, παστέλια και υποβρύχια. Εμείς ξεχωρίσαμε το υποβρύχιο κοκτέιλ, ένα ιδιαίτερο γλύκισμα με ψιλοκομμένα φρουτάκια γλασέ. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο https://halvaskirgion.gr/.
