Πόσο άλλαξε τα τελευταία χρόνια η οινική εκπαίδευση στην Ελλάδα και τι επιλογές έχει κάποιος που θέλει να εμβαθύνει στο κρασί ή ακόμα και να ασχοληθεί με αυτό επαγγελματικά; Ειδικοί του χώρου απαντούν.
Το ελληνικό οινικό τοπίο άλλαξε με γοργούς ρυθμούς την τελευταία δεκαπενταετία. Η ποιότητα του κρασιού αναβαθμίστηκε θεαματικά, ενώ τα οινοποιεία μεγάλωσαν και έγιναν επισκέψιμα για να υποδεχτούν τους φίλους του κρασιού που πολλαπλασιάστηκαν και άρχισαν να αναζητούν γνώσεις στο αντικείμενο που τους γοήτευε. Τα εστιατόρια που δίνουν έμφαση στο κρασί έγιναν περισσότερα. Η προβολή και η διάδοση της οινικής φιλοσοφίας οργανώθηκε σε διαφορετική βάση. Στο περιβάλλον αυτό έγινε αναγκαίο να υπάρξει συστηματική προσφορά γνώσης γύρω από το κρασί. Αυτό ήταν και ο λόγος που η παροχή υπηρεσιών οινικής εκπαίδευσης άρχισε να εξελίσσεται και να εμπλουτίζεται.
Σύμφωνα με τη γενική παραδοχή των ανθρώπων του κρασιού, η έλευση το 2004 της Wine & Spirit Education Trust στην ελληνική αγορά συνδεδεμένη με το όνομα του μοναδικού Έλληνα master of wine Κωνσταντίνου Λαζαράκη, άλλαξε τα δεδομένα στην οινική εκπαίδευση ευρείας αποδοχής, οδηγώντας κάθε προσπάθεια που έγινε στο χώρο από εκεί και στο εξής να τηρεί υψηλές προδιαγραφές.
«Η Wine and Spirit Professional Center ξεκίνησε να λειτουργεί το 2004» λέει ο κ. Λαζαράκης «και η βασική ιδέα ήταν η παροχή οινικής εκπαίδευσης παγκοσμίου επιπέδου, σε συνεργασία με τον κορυφαίο εκπαιδευτικό οργανισμό στον χώρο του κρασιού σε όλο τον κόσμο. Το όραμά μας είναι να γίνει ο οινικός τομέας της Ελλάδας ανταγωνιστικός σε κάθε επίπεδο – από την αμπελουργία, στην παραγωγή, στο εμπόριο και, φυσικά, στις εξαγωγές. Για να γίνει αυτό, πρέπει το ανθρώπινο δυναμικό να μην μειονεκτεί σε τίποτα συγκρινόμενο με τα στελέχη της Γαλλίας, της Ισπανίας και τόσων άλλων οινοπαραγωγικών χωρών».
Η συμβολή της κρίσης
Η κρίση των τελευταίων ετών φαίνεται να μετέβαλε αρκετά δεδομένα στο χώρο του κρασιού. Τα όρια μεταξύ των φανατικών ερασιτεχνών του είδους και αυτών που έβλεπαν στο χώρο μια προοπτική καλής επαγγελματικής ενασχόλησης άρχισαν σε πολλές περιπτώσεις να γίνονται δυσδιάκριτα. Καθώς οι απαιτήσεις για περαιτέρω εκπαίδευση στο χώρο αυξάνονταν, η βασική γνώση που πρόσφεραν ορισμένες λέσχες οίνου ήταν απαραίτητο να περάσει σε άλλο επίπεδο για να καλύψει μεγαλύτερες απαιτήσεις εξειδίκευσης.
Εχει γίνει σαφές πλέον ότι η κρίση δεν λειτούργησε σαν τροχοπέδη στα οινικά επαγγέλματα. «Μάλλον το αντίθετο», σχολιάζει ο πρόεδρος της WSPC Κωνσταντίνος Λαζαράκης και προσθέτει: «Το κρασί σχετίζεται με την ανάπτυξη του ποιοτικού τουρισμού στη χώρα μας, κάτι που άνετα κερδίζει τον τίτλο του «ιερού δισκοπότηρου» των καιρών μας, αλλά και με μια επιστροφή στις ρίζες μας, στους τόπους μας, στις χειρωνακτικές εργασίες, στη γη. Θα μπορούσε να πει κάποιος πως, όσο πιο πολύ διαρκέσει η κρίση, τόσο θα ωφεληθεί μακροπρόθεσμα το εληνικό κρασί, άρα και τα άτομα που σχετίζονται με αυτό».
Η κάθετη και η οριζόντια εκμάθηση
Αναλύοντας τις επιλογές της οινικής εκπαίδευσης που είναι διαθέσιμες στην ελληνική αγορά η κα Τόνια Κυριαζή, γενική διευθύντρια της WSPC, σημειώνει: «Υπάρχουν δυο διαφορετικές μέθοδοι εκμάθησης: η Κάθετη Εκμάθηση και η Οριζόντια. Όλοι οι Τίτλοι Σπουδών (προπτυχιακοί ή μεταπτυχιακοί) που δίδονται παγκοσμίως κατηγοριοποιούνται, σε γενικές γραμμές, είτε στη μια είτε στην άλλη μέθοδο. Η ένταξη σε ένα αγγλοσαξωνικό σύστημα εκπαίδευσης, όπως είναι του Wine & Spirit Professional Center (W.S.P.C.) είναι απλοί: γίνεσαι δεκτός εφόσον έχεις συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας σου. Τα προγράμματα σπουδών του WSET London είναι παράδειγμα οριζόντιας εκμάθησης. Στα υψηλά επίπεδα σπουδών του WSET (Level 3 & Diploma Awards) οι απόφοιτοι αποκτούν την κριτική ικανότητα ανάλυσης και αξιολόγησης της σχέσης ποιότητας-τιμής και την ικανότητα διερεύνησης και κατανόησης της παγκόσμιας αγοράς και των δομών της, δηλαδή όλου του εμπορίου. Αυτή η ικανότητα είναι η σημαντικότερη σε όλα τα ανώτερης και ανώτατης διοίκησης επαγγέλματα: Import Manager, Export Manager, Group Product Manager, Brand Manager, Sales Manager, F&B Manager, Οινοπαραγωγού και Chief Sommelier, Sommelier, Sales Force κ.τ.λ».
Εξειδικευμένες σπουδές πάνω στο κρασί
Η μέθοδος της κάθετης ή αλλιώς της εξειδίκευσης συναντάται συνήθως στις τεχνικές ή θετικές επιστήμες, όπου εκεί ο σπουδαστής εμβαθύνει σε έναν επιστημονικό τομέα. Χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα είναι η Οινολογία: ο υποψήφιος σπουδαστής στο τέλος των σπουδών του αποκτά την ειδικότητα του Οινολόγου, δηλαδή γνωρίζει πώς να παράγει κρασί. Στην Ελλάδα, οινολόγος μπορείς να σπουδάσεις μόνο στο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Τ.Ε.Ι) Αθηνών. Η ένταξη σε αυτό γίνεται μόνο μέσα από τις Πανελλαδικές Εξετάσεις στο τέλος της τρίτης Λυκείου.
Το W.S.P.C., στο οποίο έχουν φοιτήσει πάνω από 3.000 σπουδαστές στα 10 χρόνια λειτουργίας του, είναι Πιστοποιημένος Εκπαιδευτικός Οργανισμός από τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.) και σε αποκλειστική συνεργασία με τα Wine & Spirit Education Trust (WSET) και Court of Master Sommeliers (MS), που εδρεύουν στη Μεγάλη Βρετανία, παρέχει τη δυνατότητα απόκτησης πιστοποιημένων σπουδών με παγκόσμια ισχύ και αναγνώριση. «Το WSET προσφέρει εκπαίδευση που δεν άπτεται συγκεκριμένου επαγγέλματος, άρα είναι αυτό που ονομάζεται στα Αγγλικά non job specific education. Συνεπώς, η προϊοντική γνώση που παίρνουν οι μαθητές μας τους επιτρέπει να αναζητήσουν εργασία σε όλη την παραγωγική αλυσίδα του κρασιού, από την οινοποίηση μέχρι την οινογραφία και την οινοχοΐα», σχολιάζει ο κ. Λαζαράκης.
Αναζητώντας τα κίνητρα που οδηγούν έναν νέο άνθρωπο σε σπουδές γύρω από το κρασί η κα Κυριαζή σχολιάζει: « Το κρασί δεν είναι σαν τη λογιστική ή την ιατρική. Για να το ακολουθήσεις και να πας μπροστά μια μόνο προϋπόθεση υπάρχει: να το αγαπάς!
