Τα βασικά στοιχεία που οφείλει να ξεχωρίσει κανείς όταν αξιολογεί ένα κρασί είναι ίδια τόσο γι’ αυτόν που πίνει για πρώτη φορά όσο και για εκείνον που είναι πεπειραμένος ή και επαγγελματίας δοκιμαστής.
Αυτό που διαφέρει ανάμεσα στις δύο περιπτώσεις είναι το μέγεθος της εμπειρίας που διαθέτει ο καθένας και το πλήθος των δοκιμών που έχει κάνει ώστε να έχει πολλά σημεία αναφοράς και σύγκρισης. Άρα τη βασική μεθοδολογία της δοκιμής του κρασιού μπορεί να την ακολουθήσει, οποιοσδήποτε ανεξαρτήτως του ποιο το γνωστικό του επίπεδο γύρω από το κρασί. Κατεβαίνοντας, λοιπόν, στην αρένα της δοκιμής, ακόμη και με μόνο όπλο τον ενθουσιασμό μας μπορούμε να αγωνιστούμε αξιοπρεπώς, αν λάβουμε υπόψη μας 12 συμβουλές για το πώς δοκιμάζουμε και πώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε το καλό κρασί.
1. Τι αναζητούμε όταν δοκιμάζουμε ένα κρασί;
Τρεις αισθήσεις είναι εκείνες που αναλαμβάνουν να διεκπεραιώσουν την «επικοινωνία» μας με ένα κρασί: Η όραση, η όσφρηση και η γεύση. Με αυτές ψάχνουμε και αξιολογούμε κάποια χαρακτηριστικά, που είναι κοινά σε όλα τα κρασιά, όπως η γλυκύτητα, η ξηρότητα, η οξύτητα, οι τανίνες, το σώμα, η φρουτώδης γεύση.
2. Τι μπορεί να μας αποκαλύψει η οπτική παρατήρηση του κρασιού;
Παρατηρώντας ένα κρασί, το πρώτο που πρέπει να διαπιστώσουμε είναι πόσο διαυγές και λαμπερό είναι. Αν έχει αδιαφανή όψη και είναι θολό, προφανώς κάτι δεν πάει καλά. Αμέσως μετά πρέπει να αξιολογήσουμε το χρώμα του, αν είναι βαθύ ή απαλό. Στην πράξη, για να το κάνουμε αυτό πρέπει να κρατήσουμε το ποτήρι πάνω από μια λευκή επιφάνεια. Τα χρώματα, τόσο στο λευκό, όσο και στο κόκκινο ποικίλουν. Ειδικότερα, τα κόκκινα κρασιά, όταν είναι φρέσκα, είναι πορφυρά, ενώ με τα πέρασμα του χρόνου αποκτούν χρώμα ρουμπινί έως καστανό.
3. Τι εννοούμε όταν μιλάμε για τη «μύτη» του κρασιού;
Η «μύτη» του κρασιού είναι η οσμή του, η μυρωδιά του. Εξετάζοντας, λοιπόν, τη «μύτη» ενός κρασιού προσπαθούμε να αξιολογήσουμε τα αρώματα που αναδύονται όταν περιστρέφουμε το κρασί στο ποτήρι. Αυτή η χαρακτηριστική κίνηση βοηθά στο να έρθει σε καλή επαφή το κρασί με το οξυγόνο και να αναδειχθούν τα αρώματά του.
4. Ποια στοιχεία αναζητούμε όταν μυρίζουμε ένα κρασί;
Πρώτα απ’ όλα πρέπει να διαπιστώσουμε αν η οσμή είναι ευχάριστη. Αν υπάρχει υποψία μούχλας, κλεισούρας ή χαλασμένου αυγού είναι βέβαιο ότι κάτι δεν πάει καλά. Στη συνέχεια, προσπαθούμε να διαπιστώσουμε αν η οσμή είναι έντονη. Αν είναι χαλαρή ή αδύναμη, είναι χαρακτηριστικό κρασιού όχι καλής ποιότητας. Το τρίτο και πλέον δύσκολο στοιχείο αξιολόγησης της «μύτης» είναι ο χαρακτήρας του, δηλαδή τα διαφορετικά είδη των αρωμάτων που αναδεικνύονται.
5. Τι μπορούμε να καταλάβουμε όταν μιλάμε για τον «ουρανίσκο» του κρασιού;
Στην πραγματικότητα κάνουμε λόγο για τη γεύση του κρασιού, που είναι και το σημαντικότερο χαρακτηριστικό του.
6. Υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος για να δοκιμάσουμε ένα κρασί;
Μπορούμε να πάρουμε μια γουλιά κρασιού στο στόμα και να τη περιστρέψουμε, ώστε να έρθει σε επαφή με όλα τα μέρη του στόματος, καθώς καθένα από αυτά αντιλαμβάνεται διαφορετικά τα ερεθίσματα που δέχεται και έχει διαφορετική ευαισθησία. Ακόμη μπορούμε να κάνουμε τη χαρακτηριστική κίνηση των δοκιμαστών, να γείρουμε το κεφάλι εμπρός και να ρουφήξουμε αέρα μέσα από τα δόντια. Αυτή η τεχνική θα αναδείξει όλα τα αρώματα του κρασιού.
7. Πώς αξιολογούμε τη γλυκύτητα και την οξύτητα;
Η γλυκύτητα καταγράφεται συνήθως στην άκρη της γλώσσας. Όσο πιο ξηρό είναι ένα κρασί, τόσο μικρότερη περιεκτικότητα σε σάκχαρα έχει. Η οξύτητα γίνεται αντιληπτή, καθώς προκαλεί υγρότητα στο στόμα. Θεωρείται πολύ σημαντική γιατί στην κατάλληλη ποσότητα δίνει την ισορροπία που αναζητούμε σε ένα κρασί.
8. Τι είναι και πώς επηρεάζουν οι τανίνες τη γεύση του κρασιού;
Οι τανίνες είναι ουσίες, που υπάρχουν συνήθως στα ερυθρά κρασιά. Εντοπίζονται σχετικά εύκολα, καθώς προκαλούν την αίσθηση ότι το στόμα μας είναι στεγνό. Η ισορροπία των τανινών είναι το ζητούμενο σε ένα ερυθρό κρασί, όπου με την πάροδο του χρόνου γίνονται πιο απαλές και περισσότερο ευγενικές στη συμπεριφορά τους.
9. Ποιο είναι το «σώμα» του κρασιού;
Οταν μιλάμε για «σώμα» εννοούμε τη γενική αίσθηση πυκνότητας, που αφήνει το κρασί στο στόμα. Το «γεμάτο» σώμα προκαλεί συνήθως ευχάριστη αίσθηση και είναι το ζητούμενο σε ένα καλό κρασί, χωρίς ωστόσο αυτό να αποτελεί τον κανόνα, καθώς υπάρχουν εξαιρετικά κρασιά με «αδύναμο» σώμα.
10. Τι πρέπει να ξέρουμε για τον λεγόμενο «φρουτώδη χαρακτήρα»;
Ο φρουτώδης χαρακτήρας είναι η γενική γεύση φρούτων που αφήνει ένα κρασί στο στόμα. Θεωρείται ότι όσο καλύτερο είναι το κρασί τόσο εντονότερη είναι η γεύση φρούτου που σου αφήνει. Η ποικιλία και των φρούτων που ενδέχεται να υπάρχουν στο γευστικό χαρακτήρα ενός κρασιού είναι πρακτικά πολύ μεγάλη και αυτό είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της ποιότητάς του.
11. Τι είναι επίγευση και πόσο επηρεάζει την ποιότητα;
Όταν αναφερόμαστε στην επίγευση του κρασιού εννοούμε το διάστημα που τα αρώματά του παραμένουν, ακόμα κι αν αυτό έχει πάψει να είναι στο στόμα μας. Κρασιά που έχουν «μακρά» επίγευση θεωρούνται καλύτερα από αυτά με «κοντή» επίγευση.
12. Πόσο σημαντική είναι η ωριμότητα ενός κρασιού;
Η ωριμότητα θεωρείται από τους ειδικούς στο μέτρο που καθορίζει πόσο έτοιμο είναι ένα κρασί για κατανάλωση. Ωστόσο, πολλές φορές, όπως συμβαίνει με τους ανθρώπους, η ωριμότητα δεν συμβαδίζει με την ηλικία. Ένα κρασί ενδέχεται να μπορεί να καταναλωθεί σε λιγότερο από ένα έτος από την παραγωγή του, ενώ κάποια θεωρούνται «νεαρά» ακόμη και μετά από δέκα χρόνια. Γενικά, ο χρόνος παλαίωσης δεν είναι ίδιος για όλα τα κρασιά και δεν εξασφαλίζει πάντα βελτίωση της ποιότητας. Αυτή εξαρτάται από το είδος του κρασιού, από τις συνθήκες παραγωγής και συντήρησης κ.ά.
