Ο Πειραιάς αλλάζει. Η Τρούμπα είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Μια γειτονιά κακοφωτισμένη, επικίνδυνη και γεμάτη καμπαρέ μεταμορφώθηκε ριζικά τα τελευταία χρόνια. Το rebranding της πόλης βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Μηχανουργεία και εργοστάσια μεταμορφώνονται σε πολυχώρους τέχνης, ενώ ενδιαφέροντα εστιατόρια και wine bars ανοίγουν το ένα μετά το άλλο, δημιουργώντας νέες πιάτσες διασκέδασης.
Υπάρχουν κάποια κλισέ για τους Πειραιώτες τα οποία οι ίδιοι επιβεβαιώνουν εντός έδρας, όμως μόλις περάσουν τα όρια του Φαλήρου τα αρνούνται κατηγορηματικά. Είναι τοπικιστές, έχουν μια εσωστρέφεια που τους κάνει να προτιμούν τα δικά τους συνοικιακά μαγαζιά τα οποία μπορεί να μη σερβίρουν κοκτέιλ με αγαύη, αλλά ρακές, τους ξενίζει το δήθεν αλλά ανοίγουν εξάλιτρες Belvedere στα ελληνάδικα και βγαίνοντας από το σπίτι ανταλλάζουν τριάντα καλημέρες μέχρι να ξεκλειδώσουν το αυτοκίνητό τους. Τα εστιατόριά τους, τα μπαρ τους και τα καφέ τους σε σύγκριση με εκείνα που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια στο ιστορικό τρίγωνο της Αθήνας έχουν κάτι νοσταλγικό, οικογενειακό και μαζικό μαζί. Οι Πειραιώτες λατρεύουν τον Πειραιά παθολογικά. Επενδύουν στην πόλη τους, θέλουν να ανεβάσουν το επίπεδο ζωής του τόπου τους και να τον κάνουν προορισμό για τους τουρίστες. Αλλάζουν την ταυτότητα της γειτονιάς όπου μεγάλωσαν, επενδύοντας στη φιλοξενία.
«Corks & Forks» (wine gastropub) ή «Hams & Clams» (oyster bar);
Ο Παντελής Ζαρταλούδης, ο Μενέλαος Νικολάου, ο Δημήτρης Λύσανδρος και ο Σταύρος Καραγιάννης τον Φεβρουάριο του 2014 αποφάσισαν να αξιοποιήσουν τη 15ετή πείρα τους στον χώρο της εστίασης και να ανοίξουν το «Corks & Forks», μια wine gastropub, όπως την περιγράφουν, στην Ακτή Θεμιστοκλέους. «Ενα μαγαζί της γειτονιάς με comfort food που να θυμίζει μαγαζιά του Λονδίνου, του Καναδά και της Νέας Υόρκης», λέει ο Παντελής Ζαρταλούδης. Είναι μαγαζί γωνία, φιλόξενο, ζεστό με ελληνικές ετικέτες κρασιού, λογικές τιμές και πιάτα που δεν φαίνονται, αλλά είναι νόστιμα. Τίμια steak σάντουιτς, σαλάτες με κινόα, φαγόπυρο, στάρι, κεχρί, μαύρο ρύζι, μαϊντανό, αγγούρι, μανιτάρια, δυόσμο και μπαχαρικά , λινγκουίνι με μύδια, γαρίδες και αχιβάδες, μαύρο στριφτάρι με σολομό, χοιρινή πανσέτα, μπέργκερ. Το μαγαζί δεν μυρίζει ναφθαλίνη, θα μπορούσε κάλλιστα να βρίσκεται σε κάποια παριζιάνικη γειτονιά. Στεγάζεται σε ένα παλιό μεζεδοπωλείο, σε έναν δρόμο που μέχρι πρότινος είχε μόνο μία πιτσαρία. Διαφήμιση δεν χρειάστηκε να κάνουν, ακούστηκε στόμα με στόμα και πλέον έχουν μόνιμους πελάτες ακόμα και από την Κηφισιά.
Είναι γεμάτοι από τη Δευτέρα μέχρι την Κυριακή. «Δεν είμαστε των δημοσίων σχέσεων, δεν κάνουμε οτιδήποτε δήθεν. Αυτό το μαγαζί ήταν μια προσωπική ανάγκη μας. Δεν θέλαμε να κάνουμε μια αρπαχτή. Μας στήριξε ο κόσμος του Πειραιά. Δεν σερβίρουμε το κλασικό καλαμαράκι που συνηθίζεται στην περιοχή. Αλλά φτάσαμε να διώχνουμε κόσμο επειδή γεμίζαμε ασφυκτικά και σκεφτήκαμε να ανοίξουμε σε κοντινή απόσταση το «Hams & Clams».
Κάναμε ταξίδια στο Παρίσι και τη Βαρκελώνη για να δούμε ανάλογους χώρους και δημιουργήσαμε κάτι που θυμίζει oyster bar, όπου μπορείς να πιεις ένα απεριτίβο μαζί με μικρά πιάτα (βλ. μπρουσκετάκια με γαύρο μαρινάτο, στρείδια, αχινούς, μεσογειακούς μεζέδες και χαμόν). Οι Πειραιώτες έρχονται και δοκιμάζουν. Αν τους αρέσει ένα μαγαζί, θα πάνε και δεύτερη και τρίτη φορά. Δεν περιμέναμε όταν ξεκινούσαμε τέτοια εξέλιξη, οι φίλοι μας μάς κοροϊδεύανε, ήταν σχεδόν μια νεκρή περιοχή και πίστευαν ότι δεν θα προσελκύσουμε κόσμο στο τελείωμα της Πειραϊκής μετά τις ψαροταβέρνες. Δεν κάναμε άλλη μία νεοταβέρνα ή ένα ακόμη ψαρομάγαζο. Και οι τιμές μας είναι πειραιώτικες. Δεν θυμίζουν αυτές της Κηφισιάς, ούτε του Κολωνακίου και της Γλυφάδας», επισημαίνει ο Παντελής Ζαρταλούδης.
Η επιτυχία του Troubar στην Τρούμπα
Σε μια άλλη διάσημη περιοχή του Πειραιά, την Τρούμπα, υπάρχουν ακόμα καμπαρέ και τσοντοσινεμά, αλλά πλέον ως φολκλόρ απομεινάρια ανάμεσα στα ναυτιλιακά γραφεία. Η περιοχή έχει γεμίσει ντιζαϊνάτα μαγαζιά που συγκεντρώνουν όλους τους Πειραιώτες. Ο Νίκος Θωμάς, ο Αλέκος Κυράνης, ο Χρήστος Χασαπάκης, ο Ραμόν Μαλαπέτσας και ο Στέφανος Γεωργακάκης είναι γέννημα θρέμμα Πειραιώτες. Μεγάλωσαν στις γειτονιές του Πειραιά, εκεί όπου κάθε καλοκαίρι μόλις ανεβαίνουν οι θερμοκρασίες βγαίνουν οι κάτοικοι με τις καρέκλες στα πεζοδρόμια και στήνουν αυτοσχέδιες βεγγέρες. Ξέρουν ότι ο Πειραιώτης ξενερώνει μόλις βλέπει μπάρμαν να βάζει ποτό με μεζούρα. Ανοιξαν το «Troubar» στις 31 Οκτωβρίου 2014. «Δεν υπήρχε τίποτα εδώ τότε. Δεν πλησίαζε άνθρωπος στην περιοχή μόλις νύχτωνε. Εμάς μας έκανε ο χώρος. Δεν μένουν κάτοικοι, οπότε δεν θα ενοχλούσαμε με τη δυνατή μουσική. Φυσικά θέλαμε να ανεβεί και η περιοχή. Τι ήταν πριν ο χώρος; Στην Τρούμπα κάθε μαγαζί έχεις σοβαρές πιθανότητες να ήταν πρώην καμπαρέ. Οι Πειραιώτες ακούν κατεξοχήν ελληνική μουσική. Εμείς διοργανώνουμε live με εναλλακτικά συγκροτήματα και παίζουμε από ρέγκε και άφρο μέχρι ροκ. Τώρα πλέον η περιοχή είναι πιάτσα. Ερχονται και οι local, αλλά και Αθηναίοι. Ξέρεις πόσο ασφαλής έχει γίνει η Τρούμπα; Ξέχασα τα κλειδιά πάνω στο αυτοκίνητο τρεις μέρες και το βρήκα άθικτο», λέει ο Νίκος Θωμάς.
Amici, το πρωτοποριακό
Τον Πειραιά αλλιώς αποφάσισε να δει και ο Φώτης Λαμπρινός, ο οποίος πέρυσι τον Σεπτέμβρη άνοιξε το «Amici», μια διαφορετική εστιατορική πρόταση στην Ακτή Θεμιστοκλέους. «Ηθελα να κάνω κάτι που δεν υπήρχε στον Πειραιά. Οχι ένα γκουρμέ εστιατόριο, αλλά ούτε μεζεδοπωλείο. Χρησιμοποιούμε νέες τεχνικές όπως το sous vide, αλλά οι τιμές μας είναι φιλικές. Ηρθε η ώρα και για τέτοια μαγαζιά στον Πειραιά πέρα από τις κλασικές αξίες όπως το ‘‘Βαρούλκο’’ και ο ‘‘Βασίλαινας’’, που είναι μια κατηγορία από μόνα τους. Τον Πειραιώτη το ζήτημα είναι να τον πείσεις να μπει στο μαγαζί σου. Εχει συνήθειες και στέκια που δύσκολα τα αλλάζει. Μετά αν του αρέσει το φαγητό, θα ξανάρθει», λέει ο 25χρονος ιδιοκτήτης που μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ της ναυτιλιακής εταιρείας στην οποία δουλεύει και το εστιατορίου τους τελευταίους μήνες.
Pirée: Ο πολυχώρος του Πειραιά
Το «Pirée» είναι ένας χώρος που μπορεί όχι απλώς να αλλάξει την ταυτότητα μιας περιοχής (στα παλιά λαμαρινάδικα, κοντά στον Αγιο Διονύση), αλλά να μπει στο «Wallpaper» σε πολυσέλιδο αφιέρωμα για το design. Ηταν το όνειρο του Πειραιώτη interior designer Κοσμά Καραβά, που θέλησε να μετατρέψει ένα παλιό λαμαρινάδικο σε ζωντανό οργανισμό τέχνης, στεγάζοντας στον ίδιο χώρο το αρχιτεκτονικό γραφείο Lab 71. Κάθε τρεις εβδομάδες φιλοξενεί μια έκθεση design ή εικαστικών, ενώ ο χώρος είναι ανοιχτός σε καλλιτέχνες, που θέλουν να οργανώσουν ένα workshop ή να κάνουν μια εικαστική ή θεατρική περφόρμανς. Στα εγκαίνια της έκθεσης της συλλογής του σχεδιαστή Σπύρου Κοντάκη μαζί με την ομάδα της Kontaki Design, την Πέμπτη 26 Μαΐου, το φιλότεχνο πλήθος παρακολούθησε την παρθενική επίδειξη στην Ελλάδα της σειράς QUEENS από τη σχεδιάστρια μόδας Σοφία Μετσοβίτη και το ανατρεπτικό μουσικό live του συγκροτήματος του Βρετανού Chris Scott Moskovich. Ο πολυχώρος λειτουργεί και ως κονσεπτικό coffee bar με premium ετικέτες ποτών και κρασιών, κοκτέιλ, finger food, πλατό τυριών και αλλαντικών, σαλάτες, τάπας. «Εχει μέλλον ο Πειραιάς και τα επόμενα δύο χρόνια θα αλλάξει, θα γίνει προορισμός», πιστεύει ο Κοσμάς Καραβάς.
Paleo, αλά Καϋμενάκης
Το «Paleo» από τη μεριά του είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να σου συμβεί αν βρεθείς στην οδό Πολυδεύκους. Ο Γιάννης Καϋμενάκης δεν ξέρει αν θα αλλάξει ταυτότητα ο Πειραιάς τώρα που δημιούργησε το πιο όμορφο wine bar της Αττικής στην περιοχή, ξέρει όμως τι ποιότητα προσφέρει στον άνθρωπο που θα διαβεί την πόρτα του. Για τον ίδιο ισχυρίζονται ότι είναι χαρισματικός σομελιέ, ενώ έπρεπε να σταματούν στο «χαρισματικός». Είναι Πειραιώτης και αγαπά το καλό κρασί, άνοιξε το «Paleo» σε μια πρώην αποθήκη και το πρώτο πράγμα που βλέπεις μπαίνοντας είναι η κάβα. Μια συλλογή που φιλοξενεί μποτίλια από κελάρι της Γαλλίας που έκρυψαν σε τοίχο για να μην την βρουν οι ναζί και κρασί του 1979 από συλλογή Venetsanos, του πατριάρχη του σαντορινιού κρασιού, τα οποία ο Γιάννης τα αγκαλιάζει σαν μωρά. Είναι το πιο απλό εντυπωσιακό μαγαζί με κατάλογο δέκα πιάτων που δεν σε ξενίζουν διαβάζοντάς τα στο μενού. Μπακαλιάρο στον φούρνο με φάβα, ομελέτα με τσορίθο και πατέ πουλερικών. Μετά τις 3 που κλείνουν τα εργοστάσια του δρόμου, ο Γιάννης είναι ο άτυπος άρχοντάς του. Είναι το μόνο μαγαζί ανοιχτό. Οι πελάτες θα παρκάρουν έξω από το μαγαζί και θα περάσουν μια βραδιά που θα θυμούνται ευχάριστα την επομένη.
Τελικά, τι δεν είναι ο Πειραιάς; Δήθεν. Τι είναι; Μια sui generis πόλη γεμάτη γειτονιές και συνοικιακά τίμια μαγαζιά που δεν πωλούν φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Κυρίως είναι γεμάτη από ανθρώπους που χωρίς τυμπανοκρουσίες φτιάχνουν το νέο πρόσωπο της πόλης τους.
Φωτογραφίες: William Faithfull
