Τα είδη του κολοκυθιού που καλλιεργούνται στην Ελλάδα διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή και κάθε ένα μπορεί να ενσωματωθεί σε διάφορες συνταγές, δίνοντάς μας ένα υπέροχο αποτέλεσμα.
Το κολοκύθι, πέρα από την καθιερωμένη του θέση στη μαγειρική, αποκτά σταδιακά ρόλο και στη βιομηχανία τροφίμων, αξιοποιούμενο σε διάφορες μορφές χάρη στην ευκολία μεταποίησής του και τη διακριτική γεύση του. Η σύγχρονη αγορά το προσφέρει ως πουρέ, αφυδατωμένο ή κατεψυγμένο, αλλά και ως αλεύρι. Οι μορφές αυτές ενσωματώνονται σε προϊόντα όπως σούπες, αρτοσκευάσματα, μπιφτέκια και έτοιμα γεύματα, καθώς και σε τροφές σχεδιασμένες για ειδικές διατροφικές ανάγκες, όπως οι vegan ή οι gluten free δίαιτες.
Παράλληλα, το κολοκύθι χρησιμοποιείται ευρέως σε κατεψυγμένα μείγματα λαχανικών, σε έτοιμες παρασκευές όπως κολοκυθοκεφτέδες, αλλά και σε πιο σύγχρονες επιλογές, όπως τα chips κολοκυθιού ή τα σνακ χαμηλών θερμίδων, ενώ έχουν ήδη ξεκινήσει πειραματικές εφαρμογές σε προϊόντα γαλακτοκομικού τύπου, όπως γιαούρτια με φυτικές ίνες και φυτικά smoothies.
Σε κάθε περίπτωση, από τη νηστίσιμη γεμιστή εκδοχή του ώς τους κολοκυθοκεφτέδες και τις κρεμώδεις γλυκοκολοκυθόπιτες του φθινοπώρου, το κολοκύθι αποκαλύπτει τη διαχρονική του αξία, όχι μόνο ως τρόφιμο, αλλά και ως φορέα ταυτότητας. Ίσως τελικά γι’ αυτό, έχει κερδίσει τη θέση του στο τραπέζι μας. Όχι επειδή είναι εντυπωσιακό, αλλά επειδή είναι οικείο. Γιατί ακόμα και αν του λείπει η έντονη γεύση, γεμίζει το πιάτο με μνήμες και την κουζίνα με ιστορία.
Τα είδη κολοκυθιού στην Ελλάδα
Ντόπια λευκά κολοκυθάκια: χαρακτηρίζονται από ήπια, τρυφερή και διακριτικά γλυκιά γεύση. Έχουν λευκό χρώμα και εμφανίζονται είτε ως κυλινδρικά με στένωση στο μέσο είτε με ελαφριές γωνιώσεις. Καλλιεργούνται, κυρίως, στη Βόρεια Ελλάδα, σε περιοχές όπως η Πιερία και ο Έβρος, και χρησιμοποιούνται ευρέως σε γεμιστά, βραστά, τηγανητά, αλλά και ωμά σε σαλάτες, χάρη στην ευαίσθητη σάρκα τους.
Ποικιλία Λύρα / Λυράκι της Άνδρου: έχει σχήμα λύρας, εξ ου και το όνομά της, έντονο κίτρινο-πορτοκαλί χρώμα όταν ωριμάσει πλήρως και ανήκει στις χειμερινές κολοκύθες. Έχει σφιχτή, γλυκιά σάρκα με πλούσια αρώματα, ιδιαίτερα όταν ωριμάσει, και χρησιμοποιείται κυρίως σε κολοκυθόπιτες, σούπες και γλυκά. Το Λυράκι αποτελεί τη νεαρή, θερινή εκδοχή της κολοκύθας Λύρα και συλλέγεται πράσινο και τρυφερό, κατά τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες. Έχει λεπτή, μαλακή σάρκα, ελαφρώς γλυκό άρωμα και τη δροσερή, απαλή γεύση. Καταναλώνεται βραστό, μαγειρεμένο σε πίτες, ή ως γεμιστό. Τα άνθη του είναι βρώσιμα.
Ιταλικά λευκά: είναι εντελώς κυλινδρικά, χωρίς στένωση ή γωνιώσεις και παρουσιάζουν εξαιρετική ομοιομορφία. Έχουν λευκή σάρκα και γλυκιά, δροσερή γεύση. Καλλιεργούνται κυρίως στην Ηλεία και την Κρήτη, όπου ευδοκιμούν υπό θερμοκηπιακές και πρώιμες υπαίθριες συνθήκες. Χρησιμοποιούνται κυρίως για σαλάτες, γεμιστά και ελαφριές παρασκευές στον ατμό.
Ντόπια πράσινα κολοκύθια: έχουν πιο έντονη και χαρακτηριστική γεύση, γεγονός που τα καθιστά ιδανικά για μαγειρευτά πιάτα. Έχουν πράσινο χρώμα και συνήθως είναι κυλινδρικά ή ελαφρώς γωνιώδη. Καλλιεργούνται κυρίως στην κεντρική και νότια χώρα, με πιο διαδεδομένες τις περιοχές της Μεσσηνίας, της Ηλείας και της Αργολίδας. Είναι τα πιο αγαπημένα της καθημερινής κουζίνας, για γεμιστά, σε τουρλού, τηγανητά, σε ομελέτες και σαλάτες.
Sofia F1: αποτελεί ένα σύγχρονο, υβριδικό κολοκύθι που συνδυάζει τρυφερή και ήπια γεύση με απόλυτη ομοιομορφία. Έχει πράσινο χρώμα και παράγεται κυρίως στην Αττική και την Κρήτη, τόσο σε θερμοκήπια όσο και σε πρώιμες υπαίθριες καλλιέργειες. Είναι ιδανικό για γεμιστά, ψητά, τουρλού ή τηγανητά και διατίθεται ευρέως στα σούπερ μάρκετ χάρη στη σταθερή του απόδοση και εμφάνιση.
Grey: ξεχωρίζουν για την εξαιρετική, φίνα υφή τους και την ήπια γεύση. Το χρώμα τους είναι γκριζοπράσινο, με μικρομεσαίο μέγεθος καρπού και απόλυτη ομοιομορφία στην εμφάνιση. Καλλιεργούνται κυρίως στην Πελοπόννησο και τη Μακεδονία. Είναι ιδανικά για βραστά, γεμιστά και ψητά.
Costata Romanesco: είναι μια παραδοσιακή ποικιλία με εξαιρετική γεύση, μαλακή φλούδα και χαρακτηριστικές ραβδώσεις. Το χρώμα της είναι γκριζοπράσινο και το φυτό έχει μεγάλα, πλατιά φύλλα. Καλλιεργείται κυρίως σε βιολογικά αγροκτήματα και οικιακούς κήπους. Εκτός από τους καρπούς της, φημίζεται και για τους κολοκυθανθούς της.
Early Prolific Straightneck: είναι μια ξεχωριστή ποικιλία με λεμονί χρώμα. Οι καρποί της είναι κυλινδρικοί ή ελαφρώς καμπυλωτοί, με ελαφρώς γλυκιά γεύση και πολύ ευχάριστη υφή. Καλλιεργείται συνήθως στην Αργολίδα και την Πιερία, σε μικρότερη έκταση, και χρησιμοποιείται κυρίως για σαλάτες, βραστά ή τηγανητά πιάτα, ιδιαίτερα όταν θέλουμε να προσθέσουμε χρώμα στο σερβίρισμα.
Κολοκύθι Σαντορίνης: αποτελεί μια τοπική ποικιλία. Έχει γεμάτη γεύση και πυκνή σάρκα. Είναι στρογγυλό, με σκούρο πράσινο χρώμα στην επιδερμίδα του. Καλλιεργείται κατεξοχήν στη Σαντορίνη αλλά και σε άλλα νησιά του Αιγαίου. Είναι ιδανικό για γεμιστά και για τηγάνισμα.
Λαχταριστοί συνδυασμοί
1. Αλμυρό και φίνο. Το κολοκύθι συνδυάζεται ιδανικά με φέτα και μυρωδικά όπως ο άνηθος και ο δυόσμος. Απογειώνεται όταν μπει σε κολοκυθόπιτα, με φρέσκο κατσικίσιο τυρί ή σε φριτάτα με τριμμένη γραβιέρα. Σε πίτες δένει εξαιρετικά με σιμιγδάλι ή τραχανά, ενώ στον φούρνο συνοδεύει τις πατάτες, τις μελιτζάνες και τις ντομάτες στα γεμιστά. Ψητό στη σχάρα ή στον φούρνο, συνοδεύει τέλεια κρέας ή ψάρι, με dressing από γιαούρτι και δυόσμο. Οι κολοκυθανθοί του γεμίζονται με ρύζι και δυόσμο, φρέσκο κρεμμύδι και κατσικίσιο βούτυρο.
2. Δροσερό και ωμό. Ωμό, το κολοκυθάκι είναι ιδανικό για λεπτοκομμένες σαλάτες carpaccio, με φέτα, μαστέλο ή ανθότυρο και φρέσκια ρίγανη. Δοκιμάστε το με χυμό λεμονιού, ελαιόλαδο και φύλλα βασιλικού. Σε σαλάτες τύπου tabbouleh ταιριάζει με πλιγούρι και ψιλοκομμένα ντοματίνια.
3. Γλυκό και μελωμένο. Στη ζαχαροπλαστική το κολοκύθι λειτουργεί ως υγρό συστατικό που δίνει σώμα και υφή. Συνδυάζεται αρμονικά με κανέλα, γαρίφαλο, μοσχοκάρυδο, σοκολάτα ή καρύδια σε κέικ, μάφιν και τάρτες. Μπαίνει σε τηγανίτες με μέλι ή πετιμέζι, αλλά και σε παραδοσιακές κολοκυθόπιτες με σιμιγδάλι, σταφίδες και ξύσμα λεμονιού. Η ελαφριά του γεύση επιτρέπει και μοντέρνους συνδυασμούς, όπως με βανίλια, λευκή σοκολάτα ή φιστικοβούτυρο.
Διαβάστε επίσης:
– 12 συνταγές για κολοκυθάκια και μελιτζάνες στο τηγάνι (ή σαν να βγήκαν απ’ το τηγάνι)
– Το τυρί, το σχήμα, το τηγάνι: Τα μυστικά των σεφ για θεϊκούς κολοκυθοκεφτέδες
