Αν ταξιδέψεις Αύγουστο στη Χίο, θα δεις τις προσόψεις των σπιτιών κατακόκκινες από τις ντομάτες που στεγνώνουν, περασμένες σαν κολιέ σε σπάγκους για να στεγνώσουν ολότελα.
Αγροτική οικονομία και στιγμές
Ήταν γύρω στο 1860 όταν οι πρώτοι νησιώτες ναυτικοί έφεραν τους σπόρους από μια ντομάτα αλλιώτικη, που άντεχε σε συνθήκες απόλυτης ξηρασίας και έδινε καρπό πολύ μικρό, χοντρόφλουδο, αλλά εξαιρετικής γεύσης. Διαδόθηκε γρήγορα, κυρίως στα κυκλαδονήσια όπου οι βροχοπτώσεις ήταν -και είναι- ελάχιστες. Στη Σαντορίνη μάλιστα έγινε διάσημη και ΠΟΠ. Ωστόσο ιδιαίτερη αξία απόκτησε και στη Χίο, όπου μέχρι σήμερα αποτελεί αγαπημένο υλικό.
Η ανάγκη των κατοίκων της να επεξεργάζονται την παραγωγή τους ώστε να μπορούν να την καταναλώνουν κατά τη διάρκεια ολόκληρου του έτους ήταν μεγάλη, ειδικά πριν τη βιομηχανοποίηση της τροφής και την εξάπλωση της χρήσης του ηλεκτρικού ρεύματος και των ψυγείων. Έτσι, ενώ οι Σαντορινιοί αποξήραιναν το ντοματάκι στον ήλιο κάνοντάς το «λιαστό», οι Χιώτες ακολουθούσαν μια διαφορετική επεξεργασία, στη σκιά. Κατά τη διάρκεια της συγκομιδής το σημαντικό ήταν να παραμείνει ένα μέρος από το κοτσάνι επάνω στον καρπό, κόβοντάς το συνήθως στον τελευταίο του κόμπο πριν το ντοματάκι. Με αυτό τον τρόπο μπορούσαν να δημιουργηθούν αργότερα οι ρέστες ή μάτσες ή τσαμπιά ή κρεμάστρες, τα «κολιέ» δηλαδή από τις μικρόκαρπες ντομάτες που βλέπουμε το καλοκαίρι να στολίζουν τις προσόψεις των χιώτικων σπιτιών, ειδικά στα Μαστιχοχώρια. Έσπερναν τα ντοματάκια -που σπόρους τους μπορούμε και σήμερα να βρούμε- από τα μέσα του Φλεβάρη και μέχρι τα μέσα του Μάρτη και τα συγκόμιζαν από τα μέσα Ιουλίου μέχρι τα τέλη Αυγούστου. Φρέσκο, το χιώτικο ντοματάκι δίνει μια μεστή, πληθωρική σάλτσα με συμπυκνωμένη γεύση, γίνεται σαλάτα, μαγειρεύεται, αλλά αν θέλετε να το απολαύσετε αληθινά, φάτε το καυτό, σαν ζουμερό καλοκαιρινό φρούτο που είναι, μόλις κομμένο μέρα μεσημέρι από το τσαμπί του.
Δείτε επίσης
Ο καλύτερος τρόπος αποθήκευσης και συντήρησης της κομμένης ντομάτας
Πώς να κόψεις τα ντοματάκια για τη σαλάτα σου με μία κίνηση
«Λουκούμι αυτή η ντομάτα» ή, αλλιώς, μια φράση-έπαινος στη φιλία
