24 ώρες στη Λαχαναγορά του Ρέντη: Από το άνοιγμα ώς το κλείσιμο της Αγοράς

Νταλίκες, καφάσια, ανυψωτικά μηχανήματα, οδηγοί, αχθοφόροι, φρούτα, λαχανικά -σε ανυπολόγιστες ποσότητες. Πρέπει να μιλήσεις με τους ανθρώπους της και να τρυπώσεις στα άδυτά της, για να καταλάβεις τι αληθινά σημαίνει Λαχαναγορά του Ρέντη.

05.00: Στη διασταύρωση των οδών Τζον Κένεντι και Πύργου στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη βρίσκεται η κεντρική είσοδος της Λαχαναγοράς. Φορτηγά φωτισμένα σαν σταρ της disco περνούν την πύλη. Τα πρώτα που φτάνουν συνήθως είναι από τη Μακεδονία και την Πελοπόννησο. Ντομάτες, καρπούζια, ροδάκινα· φέρνουν στην πρωτεύουσα όλα τα καλά. Λίγα μέτρα πιο κάτω, με θέα στο καΐκι που στολίζει τον χώρο των ιχθυοπωλείων, άγρυπνη η καφετέρια Beat. Κουρασμένοι οδηγοί και αγουροξυπνημένοι αλλοδαποί υπάλληλοι της αγοράς κάνουν μια στάση για καφέ και σάντουιτς. Στο βάθος ακούγονται λαϊκοπόπ επιτυχίες και στην τηλεόραση παίζει ταξιδιωτική εκπομπή.

06:00: Όταν χαράζει πάνω από την Αγορά μπορεί κανείς να χαρτογραφήσει καλύτερα τον χώρο, που άρχισε να εκσυγχρονίζεται το 2004 για το κομμάτι της χονδρικής και το 2012 απέκτησε τμήμα λιανικής, με την Αγορά του Καταναλωτή. Σχέδιο βγαλμένο από τα όνειρα γεωμέτρη: δεξιά και αριστερά από τον κεντρικό δρόμο της εισόδου ισάριθμα ορθογώνια κτιριακά συγκροτήματα, παράλληλα μεταξύ τους, που στεγάζουν τα μαγαζιά της Λαχαναγοράς. Μπροστά από τα κτίρια ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι, με τέτοιο πλάτος που θα ζήλευαν πολλές γειτονιές της Αττικής.

06:30: Όλο και περισσότερα ρολά ανοίγουν, ενώ οι οδηγοί των φορτηγών κάνουν μανούβρες ακριβείας για να προσεγγίσουν τη ράμπα των καταστημάτων, λες και μπαίνουν σε λιμάνι για να δέσουν. Ο ήχος της Αγοράς αυτές τις ώρες είναι το χαρακτηριστικό, μονότονο σήμα της όπισθεν.

Ο κ. Κώστας είναι φορτοεκφορτωτής 36 χρόνια και σε 6 μήνες θα πάρει σύνταξη

07:00: Ο κ. Κώστας εργάζεται εδώ ως φορτοεκφορτωτής του Σωματείου «από τις 5 Ιουνίου του 1989». Είναι από τους πιο παλιούς. «Έως τον Μάιο του 2005 η Αγορά λειτουργούσε κυρίως βράδυ» θυμάται. «Δουλεύαμε από τις 22.00 έως τις 06.00. Μετά οι βάρδιες έγιναν 05.00-13.00 και 13.00-21.00. Η δουλειά μας είναι να ξεφορτώσουμε τις παλέτες, να τις ζυγίσουμε, να καταμετρήσουμε ότι όλα είναι σωστά. Ας πούμε, ξέρουμε ότι ένα τελάρο έχει 5 πεπόνια, αν δούμε κάποιο με 4 κάτι δεν πάει καλά. Μετά από εμάς αναλαμβάνουν οι έμποροι και οι υπάλληλοί τους. Κάθε ράμπα μπορεί να απασχολεί συνολικά πάνω από 100-130 άτομα για να εξυπηρετηθούν περίπου 27 μαγαζιά. Ο όγκος του φορτίου είναι τεράστιος. Άλλο κατάστημα μπορεί να φέρει 30 τόνους τη μέρα, άλλο 10, άλλο 80 τόνους.
Εξαρτάται από τα προϊόντα και το μέγεθος του καταστήματος».

08:00: Ντομάτες, ροδάκινα, νεκταρίνια, κεράσια, όλα τα φρούτα λαχταριστά και μυρωδάτα. Οι χώροι είναι καθαροί και τακτοποιημένοι, σαν να βρίσκεσαι σε mall. Τα καρότα από την Υλίκη είναι μέσα σε διαφανή σακιά που το καθένα ζυγίζει 5 κιλά. Τα αμπελοφάσουλα είναι 25 κιλά το κάθε τσουβάλι. Όλα είναι τοποθετημένα σαν τουβλάκια Jenga. Δίπλα, τα κρεμμύδια από τη Λάρισα σχηματίζουν ένα κόκκινο τείχος. Παραδίπλα ένας πύργος με ντομάτες. «Είναι 96 boxes (χαρτόκουτα) με ντομάτες τσαμπί από την Πετρούσα Δράμας, υδροπονίας, ζυγίζουν 678 κιλά», με πληροφορούν.

09:30: Όσο νεαροί ξεφορτώνουν καρπούζια με τα χέρια και οι πιο έμπειροι χειρίζονται τα ηλεκτρικά παλετοφόρα, καταφτάνουν οι πελάτες: έμποροι λαϊκών αγορών, μανάβηδες, χονδρέμποροι της επαρχίας, υπεύθυνοι τροφοδοσίας εστιατορίων και ξενοδοχείων, εκπρόσωποι μικρών σούπερ μάρκετ. Οι μεγάλες παραγγελίες έχουν έρθει νωρίτερα με mail, αλλά οι περισσότεροι τις στέλνουν με WhatsApp. Οι υπεύθυνοι δίνουν οδηγίες στους υπαλλήλους για να τις ετοιμάσουν γρήγορα, ενώ τα κινητά τους χτυπούν ασταμάτητα. «Βάλε μπροστά 3 και τα άλλα κάτω. Θα έρθουν να τα ζητήσουν».

10:30: Κάτω, στο υπόγειο των καταστημάτων, βρίσκονται τα ψυγεία. Εκεί μεταφέρονται οι τόνοι των οπωροκηπευτικών. «Εδώ, πάνω, βλέπεις μόνο το 1/5 από τις ποσότητες που φτάνουν καθημερινά. Τα κρατάμε για βιτρίνα κι επίσης είναι ό,τι ετοιμάζεται για να παραδοθεί στους πελάτες. Όλα, όμως, κι αυτά κι ό,τι υπάρχει στα ψυγεία φεύγουν το πολύ σε δυο-τρεις μέρες», λέει ο Διονύσης. Κοιτάω γύρω μου για να εκτιμήσω τα μεγέθη. «Τα καταστήματα είναι 5×5 μ. από κολόνα σε κολόνα, δηλαδή 25 τ.μ. Κάποιες επιχειρήσεις είναι μεγαλύτερες, έχουν επεκταθεί σε διπλανά καταστήματα».

11:30: Η κίνηση στη Λαχαναγορά, αέναη. «Σε παίρνω και δεν το σηκώνεις! Βιάζομαι! Θέλω 1 κιβώτιο λευκά, 4 πλευρώτους και 4 portobello. Βάλ’ τα μαζί με τ’ άλλα. Γρήγορα-γρήγορα». Μεταξύ των ανθρώπων της Λαχαναγοράς
υπάρχει συνεργασία. Ο Τάσος, έναν δρόμο παρακάτω, είναι συνιδιοκτήτης της μεγαλύτερης επιχείρησης μανιταριών, με ιδιόκτητες μονάδες παραγωγής και, εκτός από τους δικούς του πελάτες, εξυπηρετεί και τους συναδέλφους του αν στις παραγγελίες που δέχονται περιλαμβάνονται μανιτάρια.

Στον Φούρνο ψήνονται πεϊνιρλί για το δεκατιανό

13:00: Στο μεταξύ, κάποιοι κάνουν ένα διάλειμμα για καφέ και τυρόπιτα από τον φούρνο που βρίσκεται στην Αγορά του Καταναλωτή. Η Ρούλα, που είναι η υπεύθυνη του καταστήματος, είναι ο πρώτος άνθρωπος που μπαίνει στη Λαχαναγορά κάθε μέρα. Ανοίγει στις 04.00, για να φτιάξει τις βιτρίνες της, και τις πρώτες δύο ώρες έχει ετοιμάσει και 50 καφέδες. Ο Γιάννης φουρνίζει και ξεφουρνίζει ασταμάτητα εδώ και 13 χρόνια: 80 κουλούρια τη μέρα, τυρόπιτες, πίτσες και 5 είδη νόστιμα σκαλτσούνια.

14:30: Δίπλα στον φούρνο βρίσκεται το ιχθυοπωλείο που επιλέγουν για τις προμήθειές τους πολλοί ψαρομάγειρες σε γνωστά εστιατόρια της πόλης. Οι αστακοί μοιάζουν με έργα τέχνης και ο φωτισμός στα λαβράκια πάνω στον πάγο θα μπορούσε να ανήκει σε μουσείο. Το Σαββατοκύριακο κόβονται ακόμη και 3.000 εισιτήρια στο parking, όταν έρχονται οι καταναλωτές να ψωνίσουν στην Αγορά. O δικός μου προορισμός, όμως, είναι Τα Μεζεκλίκια. Θέλω να δω γιατί όλοι μιλούν για την μπακαλοταβέρνα της Λαχαναγοράς. Δικαίως, συμπεραίνω καμιά ώρα αργότερα.

16:00: Η Αγορά του Ρέντη μου θυμίζει περισσότερο ένα μικρό χωριό· με το καφενείο του, το περίπτερο, την τράπεζα και το ιατρείο για τους εργαζόμενους. Ο εκσυγχρονισμός δεν περιορίζεται μόνο στον περιβάλλοντα χώρο. Τα μαγαζιά είναι σύγχρονες επιχειρήσεις που κάνουν εισαγωγές και αγοραπωλησίες οι οποίες αντιστοιχούν σε τζίρο αρκετών εκατομμυρίων ετησίως. Στο τιμόνι βρίσκεται η νέα γενιά «που είναι σπουδαγμένη». Η έδρα τους, εκεί που δεν το περιμένεις: Στον όροφο, πάνω από τις παλέτες με τα λαχανικά. Εκεί στεγάζεται ένας άλλος κόσμος: Το λογιστήριο, το ταμείο, γραφεία με υπολογιστές και μικρές κομψές αίθουσες συσκέψεων. Στη Λαχαναγορά οι γυναίκες δεν εργάζονται «μπροστά», βρίσκονται στο οικονομικό τμήμα των εταιρειών, κάνουν εισπράξεις, πληρωμές και ενημέρωση αποθήκης.

Ο Δημήτρης Κάντας ξέρει ακριβώς τι έχει στην αποθήκη κάθε στιγμή της μέρας

17:30: Ο Δημήτρης Κάντας είναι υπεύθυνος ποιοτικού ελέγχου και αποθήκης σε μια τέτοια επιχείρηση. Μου εξηγεί ότι η ενημέρωση για τα αποθέματα γίνεται real time μέσω ψηφιακού συστήματος. Ξέρει ακόμη και από ποια παρτίδα πήρε κάθε έμπορος. Ομολογώ ότι δεν το περίμενα. «Όταν μιλάμε για 600 κωδικούς προϊόντων, καταλαβαίνετε ότι η παρακολούθησή τους θα ήταν αδύνατη χωρίς σύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα. Μπορεί να υπάρχουν 20 διαφορετικοί κωδικοί μόνο για τα κίτρινα ντοματίνια, λόγω προέλευσης, μεγέθους, τεμαχίων στις
συσκευασίες κ.λπ.». Το γραφείο του μου θυμίζει καμπίνα πλοίου για Κρήτη. Μόνο που η βουή δεν είναι από τις μηχανές, αλλά από τα ψυγεία, στο υπόγειο.

19:00: Στο υπόγειο τα οπωροκηπευτικά τακτοποιούνται στους θαλάμους ψύξης ανά κατηγορίες. Για παράδειγμα, τα φυλλώδη χρειάζονται 2 βαθμούς θερμοκρασία και 45% υγρασία. Οι υπάλληλοι φορούν μακρυμάνικα και μου λένε ότι ήρθα πολύ ελαφριά ντυμένη. Τους αφήνω να κάνουν τη δουλειά τους. Στο κλείσιμο της ημέρας γίνονται η απογραφή και οι παραγγελίες προς τους προμηθευτές. Στη συνέχεια όλοι οι χώροι καθαρίζονται σχολαστικά, οι πόρτες κλείνουν και το κλειδί γυρίζει στην κλειδαριά.

21:00: Η Αγορά ησυχάζει. Πλέον εδώ έχουν μείνει μόνο οι φύλακες, μαζί με κάποιους φορτοεκφορτωτές για νταλίκες που ίσως έρθουν το βράδυ, και η καφετέρια, η οποία δεν κλείνει ποτέ.

«Προχωρούμε σε συνολικό μετασχηματισμό της αγοράς, με επίκεντρο τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό, τη βιώσιμη λειτουργία και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται εντός της. Σχεδιάζουμε παρεμβάσεις που περιλαμβάνουν: αναδιαμόρφωση των κτιριακών υποδομών, δημιουργία σύγχρονου logistics hub, νέα πολιτική διαχείρισης απορριμμάτων και πλήρη ψηφιοποίηση των συναλλαγών και των υπηρεσιών προς τους μισθωτές. Εκτιμούμε ότι μέσα στα επόμενα δυο-τρία χρόνια θα έχουν ολοκληρωθεί οι πρώτες βασικές φάσεις αυτού του σχεδίου» μας είπε ο διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας, Απόστολος Αποστολάκος.