Μια Αιγυπτιακή παροιμία λέει πως ζούμε από το 1/4 αυτών που τρώμε, ενώ από τα υπόλοιπα 3/4 ζουν οι γιατροί. Κάτι τέτοιο δεν φαντάζει υπερβολή, αν αναλογιστεί κανείς πως τα περισσότερα προβλήματα υγείας του σύγχρονου ανθρώπου προέρχονται από την κακή διατροφή, την υπερκατανάλωση φαρμάκων, το άγχος και τους γρήγορους ρυθμούς ζωής. Ως λύση στα παραπάνω προβλήματα πολλοί γιατροί έχουν προτείνει την νηστεία ή την ξηρασία, δηλαδή την πλήρη αποχή από φαγητό ή/και υγρά για μικρά χρονικά διαστήματα, ως τρόπου θεραπείας σωματικών ασθενειών και δεν κρύβουμε πως όταν το πρωτοακούσαμε ήμασταν ιδιαίτερα σκεπτικοί. Ωστόσο, θυμηθήκαμε πως ήδη από την αρχαιότητα αυτές οι μέθοδοι ήταν δημοφιλείς. Πιο συγκεκριμένα, ο Ιπποκράτης συνιστούσε, όταν είναι κανείς υγιής, μετριασμό του νερού και όταν είναι άρρωστος, ξηρασία, ενώ ο Αγ. Ιωάννης της Κλίμακος τη στέρηση νερού και τη δίψα. Αποφασίσαμε, λοιπόν, να το ψάξουμε λίγο παραπάνω πριν βγάλουμε γρήγορα τα συμπεράσματά μας.
Πολλοί υποστηρίζουν πως όταν η νηστεία και η ξηρασία γίνονται για μικρά χρονικά διαστήματα, μπορούν να ενδυναμώσουν το ανοσοποιητικό σύστημα, να ρίξουν την αρτηριακή πίεση αλλά και τα επίπεδα της χοληστερίνης και της ινσουλίνης, να αντιστρέψουν αυτοάνοσα νοσήματα, να μειώσουν την κυτταρίτιδα και τις πιθανότητες εμφάνισης καρδιαγγειακής ασθένειας και να σκοτώσουν καρκινικά κύτταρα. «Ύστερα από 12 ώρες αποχής από το φαγητό, τα κύτταρά μας περνούν σε μια κατάσταση που ονομάζεται “αυτοφαγία”, διαδικασία κατά την οποία αρχίζουν να περισυλλέγουν όγκους, ιούς και ασθενή ή κατεστραμμένα κύτταρα για να τα χρησιμοποιήσουν ως καύσιμα. Είναι η ευκαιρία του οργανισμού να απαλλαγεί από οτιδήποτε άχρηστο. Τα λιπώδη κύτταρα εξαντλούνται και οι όποιες τοξίνες έχουν αποθηκευθεί απελευθερώνονται στο αίμα. Είναι σαν να πιάνει ξαφνικά παγετός και να πρέπει να κάψεις έπιπλα που έχεις μέσα στο σπίτι σου για να διατηρηθείς ζεστός. Πρώτα θα κάψεις τα σκουπίδια, ήτοι την άχρηστη σαβούρα που αποθηκεύεις ασκόπως εδώ και χρόνια», έχει μάλιστα δηλώσει ο δόκτωρ Νόρμπερτ Λίσκα. Ωστόσο, όλα αυτά συνέχιζαν να μας ακούγονται κάπως “πολύ καλά για να είναι αληθινά” και ειλικρινά η μέθοδος αυτή μας φαινόταν κάπως επικίνδυνη και υπερβολική, όποτε είπαμε να ψάξουμε για μια εμπειρία από πρώτο χέρι. Έτσι βρήκαμε τη μαρτυρία της δημοσιογράφου του Times Magazine, Τζένι Ράσελ, η οποία για χάρη του περιοδικού, πέρασε μια εβδομάδα πείνας στη γερμανική κλινική «θεραπευτικής νηστείας», Μπούχινγκερ – Βιλχέλμι.
Το ημερήσιο διαιτολόγιο της δημοσιογράφου περιελάμβανε τσάι βοτάνων με ελάχιστο μέλι για πρωινό, αραιό και άπαχο ζωμό λαχανικών με ένα κουταλάκι του γλυκού ψιλοκομμένο μαϊντανό για μεσημεριανό και έναν ζωμό λαχανικών για βραδινό. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, είχε ελεύθερη πρόσβαση σε νερό, βρύσης και ανθρακούχο και σε τσάι βοτάνων (μιλάμε για τρελά κέφια!). Η ίδια δήλωσε πως οι πρώτες μέρες ήταν πολύ δύσκολες, καθώς αισθανόταν αρκετά αδύναμη. Μπορεί όσο περνούσε ο καιρός το δέρμα της να γινόταν πιο λαμπερό και να έχανε μερικά κιλά, ωστόσο, συνέχιζε να μην αισθάνεται καλά, ενώ η ενέργειά της παρέμενε σε χαμηλά επίπεδα, παρά το γεγονός ότι οι ειδικοί μιλούν για ένα πρωτόγνωρο κύμα ευφορίας, διαύγειας και συνειδητότητας έπειτα από τις πρώτες επώδυνες ημέρες εκούσιας αποχής. Στο τέλος της θεραπείας της, παρόλ’ αυτά, η Τζένι δήλωσε πως ένιωθε αναγεννημένη, πιο ήρεμη και χαρούμενη (ίσως με την ιδέα ότι επιτέλους θα έτρωγε κάτι, υποθέτουμε εμείς).
Μετά από όλα αυτά, εμείς συνεχίζουμε να μην είμαστε σίγουροι για το κατά πόσο αυτές οι μέθοδοι είναι αποτελεσματικές και ασφαλείς και επειδή το τελευταίο που θέλουμε είναι να προωθήσουμε κάποια διατροφική διαταραχή, πριν κόψεις το φαγητό μια και καλή για χάρη ενός καλλίγραμμου κορμιού, άκουσέ μας πολύ προσεκτικά: Η νηστεία και η ξηρασία χρησιμοποιούνται για θεραπεία νοσημάτων, κυρίως αυτοάνοσων ή για βελτίωση της ψυχικής κατάστασης των “ασθενών” και όχι για απώλεια βάρους. Μην ξεχνάς επίσης πως δεν είναι κάτι που μπορείς να το κάνεις μόνος σου, χωρίς ιατρική επίβλεψη, καθώς κατά τη διάρκεια της νηστείας σχεδόν όλοι αντιμετωπίζουν προβλήματα, κυρίως αν πρόκειται για διαβητικούς ή για άτομα που κάνουν παράλληλα και χημειοθεραπεία. Παχύσαρκες γυναίκες που υποβάλλονται σε συγκεκριμένους τύπους νηστείας μπορεί μάλιστα να αναπτύξουν πέτρες στη χολή.
Το σημαντικότερο βέβαια είναι πως οι περισσότεροι γιατροί δεν διατίθενται να συστήσουν τη νηστειοθεραπεία σε κανέναν, αν δεν δουν επαρκείς «κλινικές αποδείξεις» και προτιμούν (δικαίως) να προτείνουν συχνή άσκηση για καλή ψυχική και σωματική υγεία και μια ισορροπημένη διατροφή, που να βασίζεται στα φρούτα, τα λαχανικά και τα δημητριακά, αποφεύγοντας τα προϊόντα ζωικής προέλευσης και οτιδήποτε άκρως επεξεργασμένο. Τονίζουν, επίσης, τη σημασία του να μη μένεις νηστικός για πολλές ώρες σε καθημερινή βάση, καθώς έτσι ο οργανισμός σου, επειδή δεν ξέρει πότε θα “ξαναβρεί” τροφή, πρόκειται να αποθηκεύσει το πρώτο πράγμα που θα του δώσεις, ακόμη και αν αυτό είναι μία σαλάτα, ως λίπος και είμαστε σίγουροι πως για κανένα λόγο δεν θα ήθελες κάτι τέτοιο!
