Παράξενο φυτό αυτή η κάππαρη. Αυτοφυής και αυτόνομη φυτρώνει μόνο σε πετρότοπους και κρεμιέται σε απόκρημνα μέρη κοντά στη θάλασσα. Οι Κυκλάδες και τα νησιά του Αιγαίου είναι γεμάτα καππαριές. Ο ανθός της με τα λευκά πέταλα και τους μοβ στήμονες είναι αμύθητης ομορφιάς, αλλά δεν κρατά πάνω από μία μέρα. Το μπουμπούκι αυτού του υπέροχου λουλουδιού είναι η γνωστή μας κάππαρη.
Τα λουλούδια της κάππαρης εμφανίζονται στο τέλος της Άνοιξης. Νωρίτερα, από τα μέσα της άνοιξης, οι έρποντες αγκαθωτοί βλαστοί του θάμνου της κάππαρης είναι γεμάτοι με σχεδόν σφαιρικά μπουμπούκια, τα οποία οι περισσότεροι, φυσικά, τα γνωρίζουν μόνο στη διατηρημένη μορφή τους σε άλμη ή ξίδι.
Λίγη ιστορία…
Στον ελλαδικό χώρο η χρήση της σαν διεγερτικό της όρεξης είναι γνωστή από τους αρχαίους χρόνους. Λόγω της αφθονίας της αποτελούσε αγαπημένο άρτυμα των φτωχών, αλλά και φάρμακο για τον πονόδοντο και την ισχιαλγία. Λέγεται πως η ξακουστή εταίρα Φρύνη πριν θαμπώσει με την ομορφιά της τον Πραξιτέλη, ζούσε μαζεύοντας κάππαρη, την οποία εμπορευόταν στην αγορά των Αθηνών. Αργότερα, στα ρωμαϊκά τα χρόνια υπήρχαν εργαστήρια που ασχολούνταν αποκλειστικά με την επεξεργασία της κάππαρης, παρότι οι εύπορες τάξεις θεωρούσαν την πικάντικη γεύση της κατάλληλη μόνο για τους πληβείους. Από εκείνη την εποχή κρατά και η συνήθεια του να ξεχωρίζεται η κάππαρη σε κατηγορίες ανάλογα με το μέγεθός της, με τη χρήση χάλκινων κόσκινων. «Όσο μικρότερη τόσο καλύτερη» ήταν ο σχετικός κανόνας. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και σήμερα σε πολλές από τις περιοχές που καλλιεργούν εντατικά την κάππαρη, στην Ιταλία και τη Γαλλία ιδιαίτερα. Στη χώρα μας βέβαια τέτοια διάκριση δεν υπάρχει καθώς κάππαρη φυτρώνει μόνο άγρια.
Η κάππαρη στη μαγειρική
Οι γευστικές χάρες της κάππαρης αξιοποιούνται ιδιαίτερα στα νησιά του Αιγαίου όπου και υπάρχει αυτοφυής σε μεγάλη αφθονία όπως είπαμε. Τα μπουμπούκια της κάππαρης νοστιμίζουν χωριάτικες σαλάτες και σάλτσες ντομάτας, ενώ στη Σαντορίνη την παντρεύουν με τη φάβα τους. Πολύ νόστιμα είναι και τα σχεδόν στρογγυλά φυλλαράκια της κάππαρης, τα οποία επίσης διατηρούνται με άρμη και ξύδι και είναι φανταστικά στις σαλάτες. Στα Δωδεκάνησα μαζεύουν επίσης τα τρυφερά βλαστάρια, αλλά και τους μακρόστενους καρπούς αυτούς που λέμε αγγουράκια της κάππαρης που δένουν όταν πια αρχίζουν να τελειώνουν οι μεγάλες ζέστες του καλοκαιριού, ενώ υπάρχουν ακόμη νοικοκυρές που χρησιμοποιούν τα ξεραμένα στον ήλιο μπουμπούκια, αφού πρώτα τα μουλιάσουν ολονυχτίς, για τα μαγειρευτά τους. Έτσι ή αλλιώς, όλα τα προϊόντα της κάππαρης ταιριάζουν σε πικάντικες σάλτσες για ζυμαρικά, σε μαγιονέζες και μαρινάτες, σε ρουστίκ πίτσες και ψητά ψαρικά, ενώ καλοπαντρεύνται με ντομάτα και κρεμμύδι, με φάβα, με πατάτες και αβγά, με πιάτα που αποπνέουν τη νησιώτικη αύρα του ελληνικού καλοκαιριού.
Πώς να φτιάξετε μόνοι σας κάππαρη στο σπίτι
Είτε τη μαζέψετε μόνοι μας είτε την αγοράσετε την κάππαρη, πρώτα θα την «ψήσετε» για δύο μέρες σε χοντρό αλάτι και μετά θα τη σφραγίσετε σε αποστειρωμένα βαζάκια μαζί με καλής ποιότητας ξίδι.
