Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη), στις 16 Μαίου, κάνουμε focus στη γλουτένη και τα προϊόντα της.
Τα gluten free προϊόντα έχουν βρει τη θέση τους στα ράφια κάθε super market, παντοπωλείου ή delicatessen και συνταγές χωρίς γλουτένη κάνουν συνεχώς την εμφάνιση τους, πόσα ξέρουμε όμως πραγματικά για τη γλουτένη;
1. Τι είναι η γλουτένη
Μπορεί να κάνει τη ζωή πολλών ανθρώπων δύσκολη, αλλά τελικά η γλουτένη είναι απλά μία πρωτεΐνη που υπάρχει σε κάποια δημητριακά όπως στο σιτάρι, το κριθάρι, τη σίκαλη και τη βρόμη (σε μικρότερο ποσοστό).
2. Πού τη συναντάμε
Πέρα από τα δημητριακά η γλουτένη ίσως κρύβεται και σε άλλες τροφές. Οι πρώτοι “ύποπτοι” είναι φυσικά τα παράγωγα των παραπάνω δημητριακών ή αλλιώς το ψωμί και τα λοιπά αρτοποιήματα, τα γλυκά που περιέχουν αλεύρι και τα ζυμαρικά. Η γλουτένη -δυστυχώς για όσους πρέπει να την αποφεύφουν- εντοπίζεται και σε άλλες τροφές, όπως ορισμένα είδη σοκολατούχου γάλακτος ή γάλακτος με δημητριακά, γιαούρτια με φρούτα ή δημητριακά και κάποια είδη αλλαντικών π.χ. τα λουκάνικα, το παριζάκι και οι κονσέρβες κρέατος. Από τα τυριά, γλουτένη περιέχουν το ροκφόρ, το blue cheece και τα τυριά υπό μορφή κρέμας, ενώ στα λίπη και τα έλαια οι μαγιονέζες εμπορίου, οι έτοιμες σάλτσες dressing για σαλάτες και οι μουστάρδες. Ακολουθούν οι έτοιμες σούπες εμπορίου, ορισμένοι χυμοί ή ποτά με συντηρητικά ή πρόσθετα, η μπύρα και τα ποτά από βύνη, οι καραμελομένοι ή επεξεργασμένοι ξηροί καρποί, καθώς και ορισμένες τσίχλες, καραμέλες, γαριδάκια, τσιπς, σοκολάτες και κάποια φάρμακα. Τέλος, γλουτένη εντοπίζεται και σε τροφές σε κονσέρβα, όπως φρούτα, λαχανικά και όσπρια.
3. Ποιοι πρέπει να την αποφεύγουν
Μπορεί η αποφυγή της να έχει γίνει μόδα αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να την βγάλουν όλοι από τη διατροφή τους. Συγκεκριμένα, δύο είναι οι κατηγορίες ανθρώπων που πρέπει να ακολουθούν διατροφή χωρίς γλουτένη. Πρώτον, όσοι πάσχουν από κοιλιοκάκη, τη δυσανεξία στη γλουτένη κατά την οποία ο οργανισμός δεν την ανέχεται και η λήψη της προκαλεί φλεγμονή του βλεννογόνου του λεπτού εντέρου με πολλά δυσάρεστα συμπτώματα, όπως έντονα γαστρεντερικά προβλήματα, διατροφικές ελλείψεις και αναιμία (καθώς επηρεάζεται και η απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών από τις τροφές). Σημειώστε ότι η κοιλιοκάκη είναι χρόνια, κληρονομική πάθηση -70% πιθανότητα κληρονομικότητας σε δίδυμα αδέρφια, 10% σε μη δίδυμα αδέρφια και 5%-10% σε παιδί από γονείς με κοιλιοκάκη.
Δεύτερον, όσοι δεν υποφέρουν μεν από κοιλιοκάκη αλλά ο οργανισμός τους αντιδρά στην κατανάλωση της γλουτένης, εμφανίζοντας πιο ήπια γαστρεντερικά συμπτώματα. Εάν λοιπόν δεν ανήκετε σε μία από τις παραπάνω κατηγορίες, καλό είναι να μην αφαιρέσετε τις τροφές με γλουτένη από τη διατροφή σας, καθώς έτσι ίσως χάσετε βιταμίνες και φυτικές ίνες.
4. Ποιες τροφές επιτρέπονται
Στο εμπόριο βρίσκουμε πλέον εκατοντάδες gluten free προϊόντα, από άλευρα και μίγματα για ψωμί και κέικ έως μπισκότα, ψωμιά, γλυκά και πολλά ακόμη και πολύ νόστιμα μάλιστα! Υπάρχουν όμως και τροφές που δεν έχουν ένδειξη gluten free αλλά επίσης επιτρέπονται. Το πλήρες, το άπαχο και το εβαπορέ γάλα ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, όπως και το γάλα σε σκόνη, το φυσικό γιαούρτι, η κρέμα γάλακτος, όλα τα είδη κρέατος, ψαριών και πουλερικών (φρέσκα ή κατεψυγμένα), τα αβγά και τα περισσότερα τυριά, το βούτυρο γάλακτος, η μαργαρίνη, το ελαιόλαδο, το φυστικοβούτυρο, οι ελιές, τα φρέσκα και αποξηραμένα φρούτα, τα φρέσκα λαχανικά, τα όσπρια, οι ανάλατοι ξηροί καρποί, το σουσάμι, το ταχίνι, το κρασί, το ούζο και το κονιάκ. Όσο για τα δημητριακά και τα άλευρα; Το ρύζι και το ρυζάλευρο, το καλαμπόκι και το καλαμποκάλευρο, η πατάτα και το αλεύρι πατάτας, το αλεύρι ταπιόκας, το κεχρί, το φαγόπυρο, το ρεβιθάλευρο και το κεφίρ δεν λείπουν από το ντουλάπι όσων αποφεύγουν τη γλουτένη.
5. Η διατροφή χωρίς γλουτένη δεν οδηγεί στην απώλεια βάρους
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι αφαιρώντας τη γλουτένη από τη διατροφή τους θα χάσουν βάρος. Ωστόσο αυτό είναι μύθος ή τουλάχιστον δεν είναι απολύτως σίγουρο ότι θα έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Αντιθέτως, υπάρχει ο κίνδυνος να πάρουν βάρος καταναλώνοντας μεγάλες ποσότητες προϊόντων χωρίς γλουτένη, καθώς τα gluten free συχνά περιέχουν κορεσμένα λιπαρά, περισσότερα σάκχαρα και πρόσθετα με σκοπό να βελτιώνουν τη γεύση τους.
Tip:
Συσκευασμένα προϊόντα χωρίς γλουτένη βρίσκουμε στα περισσότερα super markets, παντοπωλεία, delicatessens, αλλά και σε κάποια φαρμακεία. Βέβαια, συνήθως μεγαλύτερη ποικιλία συναντάμε σε εξειδικευμένα καταστήματα και σε καταστήματα με βιολογικά και υγιεινά τρόφιμα.
Οι gluten free προτάσεις μας:
Γλυκά παξιμαδάκια χωρίς γλουτένη με μέλι και χουρμάδες
Σοκολατένιο κέικ χωρίς γλουτένη
