Αξίζει να σταθούμε στο σήμερα και το αύριο του χαρακτηρισμένου –και όχι άδικα μέχρι κάποια στιγμή- ως εθνικού μας κρασιού. Αφού λοιπόν η ρετσίνα πέρασε την περίοδο της ακμής και της σχεδόν μονοκρατορίας για πολλές δεκαετίες, έφτασε κάπου προς το τέλος της προηγούμενης χιλιετίας στη δραματική μείωση της κατανάλωσής της. Κύρια αιτία, η πολύ μέτρια ή και αδιάφορη προσωπικότητα των δειγμάτων της που κυκλοφορούσαν στην αγορά, είτε εμφιαλωμένα είτε χύμα. Μαζί φυσικά με τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και την αλλαγή των καταναλωτικών μας συνηθειών. Από αυτή την «άβολη» κατάσταση ανέλαβαν να τη βγάλουν μερικοί πρωτοπόροι οινοποιοί, που ο ένας μετά τον άλλον άρχισαν να προσφέρουν καλοφτιαγμένα προϊόντα επενδύοντας στην καλή πρώτη ύλη, στη σωστή οινοποίηση και κυρίως τη λογισμένη χρήση του ρετσινιού.
Έτσι, σήμερα οι παραγωγοί ρετσίνας μετριούνται σε πολλές δεκάδες, καθώς δίπλα στα παραδοσιακά ονόματα έρχονται να προστεθούν νέα οινοποιεία που μεταχειρίζονται ποικίλους τρόπους και τεχνικές, για να αναδείξουν τις δυνατότητες και τις πιο ενδιαφέρουσες πλευρές της. Προσπαθήσαμε να συγκεντρώσουμε σε αυτή τη δοκιμή αντιπροσωπευτικά δείγματα όλων των τάσεων, από τις παλιομοδίτικες, ανάλαφρες ή και αδιάφορες ρετσίνες μέχρι τις ήπιας παρέμβασης ή τις ζυμωμένες σε αμφορέα.
Ρετσίνα με την ένδειξη «Ονομασία κατά Παράδοση» μπορεί να παράγεται οπουδήποτε στην Ελλάδα.
Να θυμηθούμε τον ορισμό της ρετσίνας, όπως περιλαμβάνεται στο Π.Δ. 514/1979 (ΦΕΚ 157 Α΄/ 12-7-1979), με τη χαριτωμένη, δημοσιοϋπαλληλική γλώσσα της εποχής: «Η ονομασία Ρετσίνα ή Ρητινίτης Οίνος είναι “Ονομασία κατά Παράδοσιν”, χρησιμοποιουμένη διά λευκούς και ροζέ (σ.σ.: τα περίφημα κοκκινέλια του παρελθόντος) ξηρούς οίνους, παραγομένους πατροπαραδότως μόνον εν Ελλάδι, διά προσθήκης εις το γλεύκος σταφυλής ρητίνης πεύκης της Χαλεπίου (Pinus Halepensis)». Η ρητίνη προστίθεται στο γλεύκος πριν από την έναρξη της αλκοολικής ζύμωσης ή, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, κατά τη διάρκειά της, ενώ η ποσότητά της δεν μπορεί να υπερβεί το 1 κιλό ανά 100 λίτρα γλεύκους.
Προς άρση διαφόρων παρεξηγήσεων: ρετσίνα με την ένδειξη «Ονομασία κατά Παράδοση» μπορεί να παράγεται οπουδήποτε στην Ελλάδα, από οποιαδήποτε ή οποιεσδήποτε ποικιλίες σταφυλιού. Μόνο όταν στην ετικέτα αναγράφεται και μία από τις 15 αναγνωρισμένες γεωγραφικές ενδείξεις περιοχών (οι Νομοί Αττικής, Βοιωτίας, Εύβοιας και κάποιες περιοχές τους) που παραδοσιακά συνδέονται με την παραγωγή της ρετσίνας, τότε επιτρέπονται αποκλειστικά οι ποικιλίες Σαββατιανό και Ροδίτης. Επίσης, με βάση το σε ισχύ παραπάνω Π.Δ., απαγορεύεται η αναγραφή στην ετικέτα ή σε όποιο άλλο μέσο ενδείξεων που αναφέρονται, μεταξύ άλλων, σε έτος παραγωγής, όνομα ποικιλίας αμπέλου, συγκεκριμένη αμπελουργική εκμετάλλευση (Κτήμα και τα αντίστοιχά του) και γεωγραφική καταγωγή (εκτός από τις περιοχές των τριών νομών).
20 ενδιαφέρουσες ρετσίνες
Προσπαθήσαμε να συγκεντρώσουμε στη δοκιμή μας αντιπροσωπευτικά δείγματα όλων των τάσεων, από τις παλιομοδίτικες, ανάλαφρες, ακόμη και αδιάφορες ρετσίνες μέχρι τις ήπιας παρέμβασης ή τις ζυμωμένες σε αμφορέα, για να σας προσφέρουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα.

Ρετσίνα Λιέπουρης
Λευκός ξηρός Οινοποιείο Λιέπουρη
Μια ασυνήθιστη αλλά πολύ ενδιαφέρουσα εκδοχή, από 100% χαμηλών αποδόσεων Σαββατιανό της Κερατέας και ελάχιστη ρητίνη. Βαθύ χρυσόξανθο χρώμα και μύτη που θυμίζει βερίκοκο, γλυκό σταφύλι, εσπεριδοειδή και μαστίχα, αφήνοντας στο παρασκήνιο το άρωμα του ρετσινιού. Μεσαίου όγκου στο στόμα, με ισορροπημένη προσωπικότητα, ευχάριστη οξύτητα και καλό τελείωμα.
Τιμή περίπου: 10€

Ρόζα
Ερυθρωπός ξηρός Οινοποιείο Κεχρή
Το παλιό «κοκκινέλι» σε σύγχρονη –και πολύ ελκυστική– απόδοση, με βάση το Ξινόμαυρο, από τον Στέλιο Κεχρή. Σκούρο ρόδινο χρώμα και γοητευτικό αρωματικό παιχνίδι μαστίχας, δενδρολίβανου, μέντας, κερασιού και φράουλας, σε λεπτό δρύινο φόντο. Στο στόμα, το νεύρο και η σπινθηροβόλα ζωντάνια συναντούν τον όγκο και το φρούτο δημιουργώντας ένα ισορροπημένο κρασί με μακρύ τελείωμα.
Τιμή περίπου: 12€

Ρετσίνα Μυλωνάς
Λευκός ξηρός Μυλωνάς
Ο Σταμάτης Μυλωνάς αξιοποιεί έναν παλιό αμπελώνα Σαββατιανού στην Κερατέα, διαμορφωμένο σε κύπελλο, με χαμηλή απόδοση, και δημιουργεί μια καλοφτιαγμένη,
μοντέρνα ρετσίνα. Λαμπερό, κιτρινο- πράσινο χρώμα και αρώματα ροδάκινου, δυόσμου και λεμονιού συναντούν το πεύκο, το δενδρολίβανο και τη μαστίχα. Δροσερή και ευγενική παρουσία στο στόμα, με ζωηρή οξύτητα, φρούτο και διάρκεια.
Τιμή περίπου: 10€

Pine Forest
Λευκός ξηρός Οινοποιείο Γκίκα
Ασύρτικο από τις πλαγιές του Κιθαιρώνα στη Βόρεια Αττική και περίτεχνη οινοποίηση, με αργή ζύμωση σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, δίνουν μία από τις κορυφαίες ρετσίνες νέας γενιάς. Φωτεινό, ξανθοπράσινο χρώμα και φινετσάτα αρώματα που κινούνται μεταξύ λεβάντας, ροδάκινου, βερίκοκου, μέντας, μαστίχας και πεύκου. Στο στόμα συνδυάζει πυκνή δομή και όγκο, με αισθητή οξύτητα, φρούτο και επίμονο τελείωμα.
Τιμή περίπου: 13€

1979 Kallos (Phos)
Λευκός ξηρός Ελένη Κεχρή
Η πρώτη ετικέτα της Ελένης Κεχρή μετά την αυτονόμησή της από το οικογενειακό οινοποιείο ακροβατεί χαριτωμένα μεταξύ καινοτομίας και παράδοσης, με σημαντικό ρόλο, εκτός του Ασύρτικου, να παίζει το αειφορικής παραγωγής ρετσίνι. Βαθύ χρυσό χρώμα και ώριμα φρούτα στη μύτη, που παντρεύονται με ζωηρές νότες πεύκου, ενώ στο στόμα κυριαρχούν η δύναμη, το νεύρο και η διάρκεια.
Τιμή περίπου: 16€

Ρητινίτης Nobilis
Λευκός ξηρός Γαία Οινοποιητική
Ο Ρητινίτης Nobilis, πριν από σχεδόν 30 χρόνια πρωτοστάτησε στην αναγέννηση της ρετσίνας και παραμένει μια αξιόπιστη επιλογή από διαλεχτό Ροδίτη της Αιγιαλείας. Λαμπερό ξανθό χρώμα, με αρώματα που μοιράζονται ανάμεσα σε φρούτο και ρητίνη, με περάσματα λεμονιού, μήλου, αχλαδιού, δενδρολίβανου και μαστίχας. Δροσερή και ευχάριστη γεύση μεσαίου όγκου, με ωραία οξύτητα και καλή διάρκεια.
Τιμή περίπου: 11€

Gialtra Retsina
Λευκός ξηρός Ρετσίνα Γιάλτρων Βρυνιώτης
Αξιοποιώντας τον προφυλλοξηρικό ιδιόκτητο αμπελώνα Ροδίτη, ο Κ. Βρυνιώτης αναβιώνει την κάποτε φημισμένη Ρετσίνα των Γιάλτρων. Ξανθοπράσινο, λαμπερό χρώμα και αισθητή αλλά όχι δυναστική παρουσία ρητίνης στη μύτη, με μνήμες από πευκοβελόνες, θυμάρι, μαστίχα και φασκόμηλο, που περιορίζουν σε δεύτερο ρόλο τα εσπεριδοειδή και το μήλο. Ισορροπημένο στόμα με όγκο, νεύρο και διάρκεια.
Τιμή περίπου: 15€

Δάκρυ του Πεύκου
Λευκός ξηρός Οινοποιείο Κεχρή
Με βάση το χαρισματικό Ασύρτικο από τον αμπελώνα της Γουμένισσας, που ζυμώνει και ωριμάζει για περίπου 6 μήνες σε δρύινο βαρέλι, ο Στέλιος Κεχρής δημιουργεί μια super-premium ρετσίνα. Λαμπερό, χρυσόξανθο χρώμα και κομψή μύτη με περάσματα δενδρολίβανου, μαστίχας, καρύδας, εσπεριδοειδών, βερίκοκου και βανίλιας. Γεμάτο, στιβαρό στόμα με τονισμένη οξύτητα που ισορροπεί την αλκοόλη και μακρύ τελείωμα.
Τιμή περίπου: 18€

Nimbus Ritinitis
Λευκός ξηρός Οινοποιείο Καμάρα
Η οικογένεια Κιουτσούκη δημιουργεί από Ασύρτικο μια πορτοκαλί εκδοχή ρετσίνας, που εντυπωσιάζει με τον αρωματικό και γευστικό της πλούτο. Φωτεινό πορτοκαλί χρώμα, ελαφρά θαμπό λόγω απουσίας φιλτραρίσματος και αρώματα που παίζουν ανάμεσα στο πεύκο, στα βότανα, στα εσπεριδοειδή και τα ώριμα φρούτα. Διακριτικές τανίνες στο αρμονικό στόμα, όγκος, πολυπλοκότητα, ωραία οξύτητα και επίμονο τελείωμα.
Τιμή περίπου: 22€

Organic Retsina of Mesogia
Οικογένεια Γεώργα
Ο Δ. Γεώργας, αποτυπώνει τη φιλοσοφία του στη Ρετσίνα που δοκιμάζουμε. Σαββατιανό βιολογικής γεωργίας, χωρίς παρεμβάσεις και ζύμες, αφιλτράριστο και ακολλάριστο, με κιτρινωπό χρώμα, ελαφρά θαμπό και όμορφα αρώματα που θυμίζουν κομπόστα μήλου, αχλάδι, δενδρολίβανο, μαχλέπι και φρέσκο αμύγδαλο. Σπινθηροβόλο στο στόμα, γεμάτο, πολυδιάστατο, με διακριτικές πετρόλ νότες στο τελείωμα.
Τιμή περίπου: 13€

Ρετσίνα Cambas
Λευκός ξηρός Μπουτάρη Οινοποιεία
Η εταιρεία Μπουτάρη συνεχίζει με μια από τις ιστορικές ρετσίνες της Αττικής, που γνώρισε μεγάλες δόξες. Λαμπερό κίτρινο χρώμα και αισθητή παρουσία ρετσινιού στη μύτη, που περιορίζει την έκφραση του φρούτου. Ανάλαφρο στόμα με χαμηλό αλκοολικό τίτλο, όπως ήταν η συνηθισμένη πρακτική για τις εμφιαλωμένες ρετσίνες παλιότερα, διακριτική οξύτητα, χωρίς αιχμές και κοντό τελείωμα.
Τιμή περίπου: 3€

45 Στροφές
Λευκός ξηρός Μιχάλης Γεωργιάδης
Ένα από τα βαριά ονόματα της Βόρειας Ελλάδας στην παραγωγή ρετσίνας προσθέτει μια νεωτερίζουσα εκδοχή της στη συλλογή του με βάση τη Μαλαγουζιά και τον Ροδίτη. Αχνό, αχυρένιο χρώμα και λογισμένη χρήση ρετσινιού, που αφήνει να φανούν οι ανθικές και φρουτώδεις νύξεις της Μαλαγουζιάς στη μύτη. Απαλό και ευκολόπιοτο στο στόμα, με ήπια οξύτητα και μικρή διάρκεια.
Τιμή περίπου: 3€ (500 ML)

Εκάβη
Λευκός ξηρός Ρετσίνα Ονομασία Κατά παράδοση Ένωση Πεζών Ηρακλείου
Όσοι έτυχε να κάνουν διακοπές στην Κρήτη τις δεκαετίες του ’80 και του ’90, προτού εξευγενιστούν τα οινικά μας ήθη, έχουν σχεδόν σίγουρα καταναλώσει λίτρα από αυτή τη ρετσίνα, συνήθως αναμειγμένη με σόδα, κόλα ή την τοπική «γαζόζα». Ωχροκίτρινη στο χρώμα, με ντροπαλή μύτη, όπου κυριαρχεί το πεύκο και μάλλον αδιάφορη παρουσία στο στόμα.
Τιμή περίπου: 2€ (500 ML)

Μάλαμα
Λευκός ξηρός Μαλαματίνα
Η ιστορική οινοποιία, κάποτε από τις ηγέτιδες του κλάδου, με νέα ιδιοκτησία πλέον, κάνει πολύ σοβαρή προσπάθεια να επανακάμψει. Το Μάλαμα από Ροδίτη της Βοιωτίας, με την πιο σύγχρονη προσωπικότητά του, αποτελεί μέρος αυτής της προσπάθειας. Ξανθοπράσινο χρώμα, λεπτά αρώματα δενδρολίβανου, πεύκου και μαστίχας σε λεμονάτο φόντο και ευχάριστο στόμα, ντελικάτο, με ζωντάνια και αποδεκτή διάρκεια.
Τιμή περίπου: 3€ (500 ML)

Ρετσίνα Κουρτάκη
Λευκός ξηρός Ελληνικά Κελάρια Οίνων
Η πρώτη ρετσίνα που βγήκε σε τηλεοπτική διαφήμιση, στα μακρινά 70s, με το περίφημο «χταποδάκι, μοσχαράκι, σαγανάκι… και Κουρτάκη». Πενήντα χρόνια μετά, παραμένει μια συμπαθητική επιλογή για όσους προτιμούν τις ρετσίνες παλαιάς κοπής, με το ωχρόξανθο λαμπερό χρώμα της, τη διακριτική παρουσία ρετσινιού και τη μαλακή, ισορροπημένη γεύση της.
Τιμή περίπου: 2€ (500 ML)
Διαβάστε επίσης
Η ιστορία πίσω από την αγάπη των Ελλήνων για τη ρετσίνα