Άφθαστη η τέχνη των Ηπειρωτών στην αρτοποιία, μεταφέρεται από γενιά σε γενιά αιώνες τώρα. Χωρίς αμφιβολία, αυτοί οι σπουδαίοι μάστορες έφεραν το μοσχοβολιστό ζυμωτό ψωμί σε όλη τη χώρα και σχεδόν όλοι οι σπουδαίοι φούρνοι έχουν στις απαρχές τους κάποιον Ηπειρώτη μάστορα.
Ιωάννινα
Ήπειρος Γη, Ζαχαροπλαστείο
Η οικογενειακή επιχείρηση ξεκίνησε την πορεία της το 1985. Προσφέρει μεγάλη ποικιλία γλυκισμάτων καλύπτοντας όλο το φάσμα της ζαχαροπλαστικής (patisserie, παραδοσιακά σιροπιαστά, σοκολατένια κεράσματα, παγωτά και εποχιακά). Ανάμεσα στα πάμπολλα γλυκά, τρία ξεχωρίζουν: το «κλωστάρι» είναι ένα είδος κυλινδρικού μπακλαβά που φτιάχνεται μόνο στην Κόνιτσα. Βασικό χαρακτηριστικό της συνταγής είναι η πλούσια αναλογία του σε καρύδι σε σχέση με το φύλλο. Προσφέρονται και ορισμένες γευστικές παραλλαγές (αμύγδαλο ή καρύδι ή φιστίκι Αιγίνης αντί για καρύδι). Άλλο παραδοσιακό και πολύ νόστιμο γλυκό είναι το τσουμπέκι, που είναι ένα λουκούμι με μούστο και καρύδια που επικαλύπτεται είτε με σουσάμι είτε με φιλέ αμυγδάλου. Τέλος, το σκερ μπουρέκ είναι ένα παραδοσιακό αμυγδαλωτό που παρασκευάζεται από λευκό αμύγδαλο και ζάχαρη και αρωματίζεται με πραγματικό ροδόσταγμα. Δεν περιέχει αρωματικά και έχει λεπτή γεύση. Στην Κόνιτσα και τα Γιάννενα το κερνούσαν σε γάμους και αρραβώνες, γι’ αυτό και έμεινε γνωστό ως νυφιάτικο γλυκό.
Ελεούσα, 10ο χλμ. Ιωαννίνων – Κόνιτσας, τηλ. 26510 63480
Διεθνές, Ζαχαροπλαστείο
Ιστορικό καφέ-ζαχαροπλαστείο απέναντι από το Ρολόι, που λειτουργεί εδώ και 72 χρόνια. Φημίζεται για τα παραδοσιακά σιροπιαστά γλυκά, κυρίως για τον γιαννιώτικο μπακλαβά με αμύγδαλό και αέρινο φύλλο, το κανταΐφι του και τα μικροσκοπικά σιροπιαστά τύπου Βηρυτού. Σταρ του μαγαζιού είναι το παγωτό καϊμάκι που φτιάχνεται από φρέσκο πρόβειο γάλα Ιωαννίνων και σαλέπι και σερβίρεται όπως παλιά, σε μεταλλικό κολονάτο καϊμακοπότηρο με σιρόπι βύσσινο και με μπόλικα χοντροκομμένα και καβουρδισμένα αμύγδαλα.
Πλατεία Ανδρέα Παπανδρέου 20 (πρώην Πλατεία Δημοκρατίας), τηλ. 26510 74366
Αρτοποιείο Πορίκη, Φούρνος
Ο παραδοσιακός φούρνος Πορίκη λειτουργεί εδώ και 40 χρόνια στα Ιωάννινα, πολύ κοντά στο σήμα κατατεθέν της πόλης, το Ρολόι. Φημίζεται για το προζυμένιο και το βασιλικό ψωμί του, την κλασική χορτόπιτα, την κοτόπιτα, τις αφράτες ζυμαρόπιτες και τα νοστιμότατα ντοματοπιτάκια με μπόλικο τυρί. Περίφημο το τσουρέκι με σοκολάτα και χειροποίητη μαρμελάδα πορτοκάλι.
Πόλη Ιωαννίνων, Ι. Γούναρη 1, τηλ. 26510 24444
Κολιονάσιος ο Γιαννιώτικος Μπακλαβάς, Zαχαροπλαστείο
Το κατάστημα διαθέτει πολύ μεγάλη ποικιλία μπακλαβά τόσο σε γεύσεις όσο και σε τοπικές παραλλαγές του: γιαννιώτικος ή μετσοβίτικος μπακλαβάς, με φύλλο κανταΐφι ή φύλλο κρούστας, «κλωστάρι» από την Κόνιτσα, ένας μπακλαβάς που μοιάζει με μασούρι, με πρόβειο ή κατσικίσιο βούτυρο για πιο ρουστίκ γεύση, με αγελαδινό βούτυρο για πιο ελαφριά γεύση, ακόμα και με ελαιόλαδο για τη νηστεία ή τους vegan φίλους του μπακλαβά. Πολύ ωραία τα μικροσκοπικά σιροπιασμένα μασουράκια με φύλλο, γεμιστά με ξηρούς καρπούς, αποξηραμένο βερίκοκο ή κομματάκια σοκολάτας.
Πόλη Ιωαννίνων, Μώλος, Καραμανλή 39, τηλ. 26510 34494
Select, Μπουγατσάδικο
Ιστορικό μπουγατσάδικο που φτιάχνει μία από τις πιο διάσημες μπουγάτσες της Ελλάδας με φύλλο αέρος ανοιγμένο στο χέρι, αφράτη κρέμα από ντόπιο αγελαδινό γάλα, ενώ για την αλμυρή μπουγάτσα χρησιμοποιούν αποκλειστικά πικάντικη φέτα Δωδώνης. H Βασιλική Κασκάνη άνοιξε με τον σύζυγό της το μαγαζί το 1964 – εκείνος είχε μάθει την τέχνη του φύλλου στο πιο παλιό μπουγατσοπωλείο της πόλης, τον Σακελλαρίου. Οι μπουγάτσες ψήνονται σε δύο μεγάλα στρογγυλά χάλκινα ταψιά, σήμα-κατατεθέν του μαγαζιού. Εκτός από μπουγάτσα, πουλάνε κουλουράκια (μικρά, στρογγυλά, καλαμποκίσια ψωμάκια) και σιροπιαστά γλυκά.
Πόλη Ιωαννίνων, Αβέρωφ 2, τηλ. 26510 71073
Λουκούμια Βελογιάννη, Εργαστήριο Λουκουμιών
Τα αδέλφια Βελογιάννη ξεκίνησαν να φτιάχνουν τα πρώτα λουκούμια στο εργαστήριό τους το 1905 και έγιναν ξακουστοί για τα προϊόντα τους αφού για πολλούς η μαστοριά τους συναγωνιζόταν τους Συριανούς μαστόρους. Σήμερα, στα χέρια της τέταρτης γενιάς, η παράδοση συνεχίζεται και το εργαστήριο παράγει μεγάλη ποικιλία γεύσεων χωρίς να χρησιμοποιεί συντηρητικά και γλουτένη. Ανάμεσά του ξεχωρίζουν το αρωματικό περγαμόντο, το κλασικό τριαντάφυλλο, τα λουκούμια με ξηρούς καρπούς, με καρύδι και μούστο, με σοκολάτα – πορτοκάλι, κάποια είδη με βάση τη σοκολάτα. Το εργαστήριο παράγει ακόμη σιροπιαστά (πολύ καλό γιαννιώτικο μπακλαβά) και τσουρέκι.
Ιωάννινα, Λεωφόρος Γράμμου 3, τηλ. 26510 73150
Αρτοποιείο Κακαράντζας Art, Φούρνος-Ζαχαροπλαστείο
Ακολουθώντας την παράδοση της οικογένειας που είχε φούρνο στο χωριό Κουτσελιό, ο νεαρός ιδιοκτήτης Αλέξανδρος Κακαράντζας έχει τρεις φούρνους στην πόλη. Ο κεντρικός φούρνος μέσα στην πόλη είναι πολύ παλιός και πολύ δημοφιλής και παράγει μεγάλη ποικιλία από ψωμιά. Ξεχωρίζουν το προζυμένιο ψωμί, απλό και ολικής άλεσης, το πολύσπορο, το καλαμποκόψωμο κ.ά. Μεγάλη είναι και η ποικιλία από αρτοποιήματα και γλυκά. Εκτός από τη διάσημη μηλόπιτα, ζήτηση έχουν το ατομικό τσουρέκι, απλό και σοκολάτα, η τάρτα μήλο και κεράσι, το κρουασάν σοκολάτα, το σταφιδοκέικ, η μελόπιτα, τα donuts, ο λουκουμάς, αλλά και οι ιδιαίτερες μπάρες: με φιστικοβούτυρο, σουσάμι και σοκολάτα bitter, με αλεύρι ολικής άλεσης και βατόμουρο, με cranberries και ξηρούς καρπούς χωρίς ζάχαρη (με μαλτιτόλη), η μπάρα Lila Pause με φράουλα και σοκολάτα γάλακτος, η μπάρα Snickers με αράπικα φιστίκια, σοκολάτα γάλακτος και καραμέλα, η μπάρα ταχίνι, οι μπάρες δημητριακών.
Πόλη Ιωαννίνων, 28ης Οκτωβρίου 27Α, τηλ. 26510 27491
Τσίμπας – Παραδοσιακός Φούρνος με Ξύλα, Φούρνος
Το κατάστημα λειτουργεί εδώ και 150 χρόνια σε χαμηλό πετρόκτιστο οίκημα. Ξεφουρνίζει καθημερινά φρέσκα ζυμωτά καρβέλια, κουλούρια και τυρόψωμα. Αυτό όμως που το κάνει εξαιρετικά δημοφιλές και δημιουργεί τις ουρές έξω από το μαγαζί είναι η μεγάλη ποικιλία σε χειροποίητες πίτες: παραδοσιακή μετσοβίτικη «κασιάτα», μια τυρόπιτα με δεκάδες λεπτά φύλλα και φρέσκο βούτυρο, πρασόπιτα με τσαλακωμένα τριφτά και τραγανά φύλλα, κοτόπιτα, χορτόπιτα και γαλατόπιτα με αφράτη κρέμα και αρωματική κανέλα.
Mέτσοβο, Τοσίτσα 12, τηλ. 26560 41951
Σύβοτα Θεσπρωτίας
Φούρνος Τσουμάνη, Φούρνος
Ενημερωμένος τοπικός φούρνος που λειτουργεί από το 1976, πολύ δημοφιλής στην πόλη, με τον κόσμο να σχηματίζει κάθε πρωί ουρά για να προμηθευτεί όχι μόνο ζεστό ψωμί, αλλά και τα καλοψημένα σφολιατοειδή που παράγει σε μεγάλη ποικιλία: πίτες, αλμυρές σε πολλές γεύσεις, αλλά και γλυκές, όπως η εξαιρετική γαλατόπιτα με καραμελωμένη κρούστα, και μπουγάτσες ζεστές με πλούσια κρέμα. Δίπλα στον φούρνο λειτουργεί ξεχωριστά και ζαχαροπλαστείο υπό την ίδια ιδιοκτησία, που, εκτός των κλασικών, προσφέρει και πολύ καλό παγωτό σε πολλές γεύσεις.
Σύβοτα, τηλ. 26650 93225
Πέρδικα Θεσπρωτίας
Φούρνος Κοτσαμπασίδη, Φούρνος
Η οικογένεια Κοτσαμπασίδη φτιάχνει από το 1936 χειροποίητα ψωμιά σε μεγάλη ποικιλία και εύρος γεύσεων. Ανάμεσα στα πιο δημοφιλή ψωμιά του φούρνου βρίσκεται το ψωμί ολικής άλεσης, το ψωμί με dinkel και το χωριάτικο. Φημισμένη είναι η τυρόπιτα κουρού, αλλά και η απλή με τη σφολιάτα. Υπάρχουν ακόμα σπανακόπιτες, αφράτα κρουασάν και μια ολόκληρη σειρά από κεράσματα: τραγανά παξιμαδάκια με ξηρούς καρπούς και αποξηραμένα φρούτα, κριτσίνια σε σχήμα κουλουριού, γλυκά και αλμυρά (με κεφαλοτύρι, μπέικον). Βγάζει λίγα τραπεζάκια στο πεζοδρόμιο και σερβίρει πλούσιο πρωινό.
Πέρδικα, τηλ. 26650 97099
Πρέβεζα
Chubbies, Γλυκά-σάντουιτς
Ένα μαγαζάκι μια σταλιά, όπου ο σεφ Θόδωρος Μήτσης φτιάχνει σάντουιτς με μοναδικά χειροποίητα αλλαντικά, χωρίς συντηρητικά, τα οποία παρασκευάζει ο ίδιος (μοσχάρι California Dream μαριναρισμένο επί μία μέρα, κοτόπουλο με σκόρδο και φρέσκα αρωματικά, χοιρινό με καπνιστό αλάτι, κρεμμύδι και ολόκληρο πιπέρι, vegan σαλάμι με αλεύρι γλουτένης, βότανα και μπαχαρικά). Το χειροποίητο ψωμί του, σαν τσιαπάτα, το φτιάχνει φούρνος ειδικά για αυτόν (λευκό και ολικής άλεσης και ψωμί αργής ωρίμανσης). Συνοδεύει τα σάντουιτς με καταπληκτικές χειροποίητες αλοιφές από όσπρια, π.χ. φασόλια με τα αρώματα της σάλτσας Café de Paris, pesto από φακή και λιαστή ντομάτα κ.λπ. Έκπληξη τα πρωτότυπα γλυκά του: μια εξαιρετική κρέμα κολοκύθας γλασαρισμένη με τσουρέκι, τιραμισού με γλυκό του κουταλιού περγαμόντο, μηλόπιτα πεντανόστιμη με φύλλο κρούστας. Όλα με τοπικές πρώτες ύλες, όλα χειροποίητα, όλα παραγωγής του μικρού εργαστηρίου μέσα στο μαγαζί του.
Παναγή Τσαλδάρη 73, τηλ. 26820 22206
Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στην Ειδική Έκδοση του Πρώτου Θέματος «300 φούρνοι και ζαχαροπλαστεία σε όλη την Ελλάδα- Επιλεγμένα σημεία που δημιουργούν αρτοποιήματα και γλυκά με τέχνη, αγάπη, γνώση και καινοτομία».
