Οι προκλήσεις και οι στρατηγικές για την ενίσχυση της αγροδιατροφικής ασφάλειας και ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας βρέθηκαν στο επίκεντρο του 2ου Cantina Academy που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη, 5 Ιουνίου, στην Αίγλη Ζαππείου. Μεταξύ των κεντρικών ομιλητών του συνεδρίου, που διοργανώθηκε από το Πρώτο Θέμα και το περιοδικό Cantina σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής, ήταν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας και ο περιφερειάρχης Αττικής Νίκος Χαρδαλιάς.
Κ. Χατζηδάκης: Εθνικό Σχέδιο για τα Ύδατα
Ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, ανακοίνωσε εθνικό σχέδιο διαχείρισης των υδάτων, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα κατατάσσεται 19η παγκοσμίως σε ευαλωτότητα ως προς τη λειψυδρία. Ανέφερε ότι το 80% των υδάτινων πόρων της χώρας καταλήγει στην άρδευση, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ολοκληρωμένες παρεμβάσεις, όπως η κατασκευή φραγμάτων και ο εξορθολογισμός των δικτύων. Τόνισε ότι το συγκεκριμένο σχέδιο είναι υπό επεξεργασία και θα αποτελέσει στρατηγική προτεραιότητα, ιδιαίτερα για την πρωτογενή παραγωγή.
Ο κ. Χατζηδάκης σημείωσε ότι η εγχώρια παραγωγή τροφίμων καλύπτει το 80% με 90% των αναγκών του πληθυσμού και ότι το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας στον αγροδιατροφικό τομέα είναι θετικό τα τελευταία 4-5 χρόνια. Ωστόσο, επεσήμανε προκλήσεις όπως το μικρό μέγεθος των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και τη δημογραφική γήρανση του αγροτικού πληθυσμού, τονίζοντας την ανάγκη για 200.000 επιπλέον εργατικά χέρια τα επόμενα χρόνια.
Κ. Πιερρακάκης: Θα ζητήσουμε εξαίρεση από τους δασμούς των ΗΠΑ
Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, ανέδειξε την ανάγκη για ένα σύγχρονο, εξωστρεφές και ανταγωνιστικό αγροδιατροφικό μοντέλο. Τόνισε ότι η υψηλή ποιότητα των ελληνικών τροφίμων δεν συνοδεύεται από την ανάλογη παρουσία στις διεθνείς αγορές, λόγω της κατακερματισμένης δομής της παραγωγής. Υπογράμμισε τη σημασία της ψηφιοποίησης σε όλα τα στάδια, από την παραγωγή έως την εξαγωγή, για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.
Ο κ. Πιερρακάκης αναφέρθηκε στην αύξηση των εξαγωγών από το 18% του ΑΕΠ το 2019 στο 42% σήμερα, με στόχο το 60%. Επισήμανε την πρόθεση της Ελλάδας να ζητήσει εξαιρέσεις από τους δασμούς των ΗΠΑ για αγροτικά προϊόντα, ενώ εξετάζεται και η διείσδυση σε νέες αγορές, όπως η Ινδία. Τέλος, ανακοίνωσε τη μεταφορά του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ από την 1η Ιανουαρίου, για την ενίσχυση της αξιοπιστίας και της αποτελεσματικότητας στη διαχείριση των επιδοτήσεων.
Κ. Τσιάρας: Ενίσχυση Διαφάνειας και Ελέγχου στον ΟΠΕΚΕΠΕ
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας, αναγνώρισε την ύπαρξη ενδείξεων για δυσλειτουργίες και πιθανή κακή διαχείριση στον ΟΠΕΚΕΠΕ, επισημαίνοντας πως αυτά δεν μπορούν να αποσιωπηθούν. Τόνισε ότι έχουν ήδη δρομολογηθεί δράσεις για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της εύρυθμης λειτουργίας του Οργανισμού. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται η πρόσληψη 100 νέων στελεχών για την ενίσχυση του ελεγκτικού έργου και την εντατικοποίηση των διασταυρωτικών ελέγχων.
Παράλληλα, ανέδειξε την ανάγκη διασφάλισης της ακεραιότητας και της λειτουργικότητας της εφοδιαστικής αλυσίδας, επισημαίνοντας ότι οι πολιτικές ενίσχυσης του πρωτογενούς τομέα δεν εξαντλούνται στη στήριξη του παραδοσιακού μοντέλου, αλλά εκτείνονται από τη συνεταιριστική οργάνωση έως τη θερμοκηπιακή καλλιέργεια, τη μεταποίηση και την ψηφιοποίηση, ειδικά για τους νέους αγρότες.
Ν. Χαρδαλιάς: Θεσμοθετείται η «Αγροτοδιατροφική Σύμπραξη Αττικής»
Ο Περιφερειάρχης Αττικής, Νίκος Χαρδαλιάς, χαρακτήρισε την τροφή ως στρατηγικό εργαλείο πολιτικής και γεωστρατηγικής ισχύος. Τόνισε τον κομβικό ρόλο της Αττικής, η οποία, αν και δεν διαθέτει τις μεγαλύτερες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, συγκεντρώνει το 37% του πληθυσμού και αποτελεί τη μητροπολιτική καρδιά της Ελλάδας. Ανέδειξε την ανάγκη στήριξης της περιαστικής γεωργίας και την υλοποίηση έργων για την αντιμετώπιση της ξηρασίας και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Ο κ. Χαρδαλιάς αναφέρθηκε στη συνολική φυτική παραγωγή της Περιφέρειας, που ξεπερνά τα 146 εκατομμύρια ευρώ, και στην παραγωγή ζωικών προϊόντων όπως αυγά και γάλα. Επισήμανε την υλοποίηση στοχευμένων προγραμμάτων εμβολιασμών και ενίσχυσης των ελέγχων στην εφοδιαστική αλυσίδα, με πάνω από 8.000 ελέγχους το 2024.
Ο κ. Χαρδαλιάς σημείωσε ότι η Περιφέρεια Αττικής επενδύει σε σύγχρονες, πράσινες και βιώσιμες εγκαταστάσεις, ενώ υποστηρίζει ενεργά την εκπαίδευση και τη δια βίου μάθηση των επαγγελματιών του κλάδου. Στο πλαίσιο αυτό, προανήγγειλε την ίδρυση της Αγροτοδιατροφικής Σύμπραξης Αττικής — ενός νέου θεσμικού φορέα που θα συνδέσει την παραγωγή με την επιστημονική γνώση και θα αποτελέσει τη φωνή της παραγωγής της Περιφέρειας.
Η Άννα Διαμαντοπούλου, πρόεδρος του ΔΙΚΤΥΟΥ, πρώην υπουργός και Επίτροπος ΕΕ, τόνισε πως η Ελλάδα αντιμετωπίζει δύο βασικά προβλήματα: το δημογραφικό και την ερήμωση της υπαίθρου. Επισήμανε ότι η απουσία επενδύσεων στον ψηφιακό μετασχηματισμό, τα ζητήματα που σχετίζονται με τη γη και η αποψίλωση της υπαίθρου απαιτούν μια σαφή αγροτική πολιτική, η οποία μέχρι σήμερα δεν έχει διαμορφωθεί, με ευθύνη όλων. Υπογράμμισε επίσης την ανάγκη χάραξης στρατηγικής ειδικά για τους νέους αγρότες.
Ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος, Πρόεδρος Δ.Σ. του ΣΕΒ, τόνισε την έλλειψη εθνικού σχεδίου για την αγροτική παραγωγή στην Ελλάδα, σημειώνοντας ότι οι αγρότες παλεύουν μόνοι τους. Επισήμανε τη σημασία της κλιματικής αλλαγής και την ανάγκη προσαρμογής της χώρας στις επερχόμενες προκλήσεις για τα τρόφιμα. Υπογράμμισε τη μείωση της εγχώριας παραγωγής, ακόμα και σε βασικά αγαθά όπως το γάλα, και απέρριψε την αντίληψη ότι τα τρόφιμα στην Ελλάδα είναι ακριβότερα από το εξωτερικό. Τόνισε ότι η αύξηση των μισθών προϋποθέτει άνοδο της παραγωγικότητας, η οποία –όπως είπε– πρέπει να αποτελέσει εθνικό στόχο, μαζί με τη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου.
Ο Ηλίας Τσαφαράς, ερευνητής σε τεχνολογίες θερμοκηπίων στο Wageningen University & Research της Ολλανδίας, ανέδειξε τον καθοριστικό ρόλο των θερμοκηπίων στη βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη, επισημαίνοντας τη δυνατότητά τους να ενσωματώσουν τεχνολογίες αιχμής και να εξασφαλίσουν αποδοτική χρήση φυσικών πόρων. Τόνισε τη σημασία της αυτοματοποίησης, της μείωσης των εκπομπών και της πλήρους αποφυγής φυτοφαρμάκων. Υπογράμμισε ότι ο σχεδιασμός θερμοκηπίων πρέπει να είναι εξατομικευμένος, βασισμένος σε προσομοιώσεις που εξασφαλίζουν ρεαλιστικά επιχειρηματικά πλάνα. Κατέληξε ότι η Ελλάδα έχει τη βάση και τις δυνατότητες να πρωταγωνιστήσει διεθνώς, με κατάλληλες επενδύσεις στην τεχνολογία και την επέκταση θερμοκηπιακών μονάδων.
Ο Άκης Πετρετζίκης, chef και επιχειρηματίας, υπογράμμισε ότι η τροφή σήμερα ξεπερνά τη γεύση και σχετίζεται με την προέλευση, τον τρόπο παραγωγής και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και την κοινωνία. Τόνισε τη σημασία της «γεύσης με συνείδηση» και της στροφής προς ένα πιο υπεύθυνο μοντέλο κατανάλωσης. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην τοπικότητα, την εποχικότητα, τη βιωσιμότητα και πρακτικές όπως το zero waste και η plant-based διατροφή, προσαρμοσμένες στις ελληνικές συνθήκες.
Το 2ο Cantina Academy, που διοργανώθηκε από το Πρώτο Θέμα και το περιοδικό Cantina σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής, ανέδειξε την ανάγκη για συντονισμένες δράσεις και στρατηγικές πολιτικές, με στόχο τη διασφάλιση του μέλλοντος της τροφής και την ενίσχυση της αγροδιατροφικής ταυτότητας της Ελλάδας.
Στο Συνέδριο συμμετείχαν ακόμη οι: Γιώργος Χαντζηνικολάου Πρόεδρος Δ.Σ. Πειραιώς, Απόστολος Ταμβακάκης Πρόεδρος EOS Capital Partners Fund, Αθανάσιος Μαύρος Επικεφαλής τομέα Κατ/κών Προϊόντων & Λιανεμπορίου ΝA Ευρώπη ΕΥ, Σπύρος Κίντζιος – Πρύτανης Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Τάσος Μαντής Chef-Patron Soil Restaurant, Παναγιώτης Γιακαλής Executive Chef The Margi Hotel, Σάκης Τζανέτος Executive Chef Grecotel Cape Sounio, Dr.Oded Sagee Founder of PlantExt, BreedIT, CapsiBreed, Αντώνης Φιλιππής Πρόεδρος Δ.Σ. ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ, Γρηγόρης Αντωνιάδης Αντιπρόεδρος ΣΕΒΤ, Αλέξανδρος Κατσιώτης Πρόεδρος ΕΛΓΕΚΑ, Απόστολος Αποστολάκος Διευθύνων Σύμβουλος ΟΚΑΑ, Δήμητρα Τσακίρη Τεχνολόγος Γεωπόνος, Πρόεδρος Βιολογικών Αγορών Αττικής, Βασίλης Νικολόπουλος CTO Avokado METLEN, Ρωξάνη Μάτσα – Κτήμα Μάτσα, Βασίλης Παπαγιαννάκος – Οινοποιείο Παπαγιαννάκος, Σταμάτης Μυλωνάς – Οινοποιείο Μυλωνά, Μαρία Μαλτέζου – Στροφιλιά, Γιάννης Καρακάσης MW – Great Greek Wines Founder.
Διαβάστε επίσης:
Σταμάτης Μυλωνάς: «Η Αττική χρειάζεται οπωσδήποτε μια νέα ΠΟΠ ζώνη για το Σαββατιανό»
Άκης Πετρετζίκης: «Η έννοια της “γεύσης με συνείδηση” αποκτά πρωταγωνιστικό ρόλο»
Τάσος Μαντής: «Η βιωσιμότητα ήταν πάντα στην καρδιά της ελληνικής κουζίνας»
