Έρευνες έχουν δείξει ότι οι απαγορεύσεις έχουν συχνά το αντίθετο από το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Ετσι, απαγορεύοντας συγκεκριμένες λιχουδιές στο παιδί μας, το ωθούμε να τις καταναλώσει κρυφά και ενδεχομένως σε μεγάλες ποσότητες, όταν οι γονείς δεν είναι παρόντες.
Σύμφωνα με έρευνα του 2017, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Nutrition Education and Behaviour, οι μητέρες των παχύσαρκων παιδιών συνήθως απαγορεύουν στα παιδιά τους τις ανθυγιεινές τροφές. Στην εν λόγω έρευνα συμμετείχαν 237 μαμάδες με τα παιδιά τους, που βρέθηκαν σε μια αίθουσα γεμάτη φαγητά, υγιεινά και πιο ανθυγιεινά. Οι μαμάδες των παχύσαρκων παιδιών ήταν πιο επιτακτικές μπροστά από τα cupcakes: ” Μπορείς να φας μόνο ένα”. Αντιθέτως, οι μαμάδες άλλων παιδιών φάνηκαν πιο διπλωματικές: “έχεις φάει πολλά γλυκά σήμερα”, “δεν έφαγες ακόμα το βραδινό σου”.
Τελικά να δίνουμε γλυκά στα παιδιά;
Αν και οι διατροφολόγοι συμβουλεύουν να αποφεύγεται η ζάχαρη σε παιδιά κάτω των 2 ετών, δεν ισχύει το ίδιο και για τα μεγαλύτερα παιδιά. Σύμφωνα με την Ellyn Satter, διατροφολόγο και οικογενειακή θεραπεύτρια, τα παιδιά πρέπει να συμμετέχουν στη διαδικασία της επιλογής τις τροφές που θα καταναλώσουν. Η ίδια πρεσβεύει έναν διαμοιρασμό ευθυνών ανάμεσα στον γονέα και το παιδί στο θέμα του φαγητού. Ο γονέας δίνει ποικιλία επιλογών -υγιεινών και ανθυγιεινών- και το παιδί διαλέγει τι θα φάει. Δίνοντας πρόσβαση στα παιδιά σας τόσο σε υγιεινά όσο και ανθυγιεινά φαγητά, τα εξοικειώνετε με όλες τις τροφές.
Τα γλυκά δεν είναι εν τέλει και κάτι το ιδιαίτερο
Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη διατροφική προσέγγιση, μπορείτε να δίνετε στα παιδιά σας αρκετά συχνά κάποιο γλυκό σνακ – ή τέλος πάντων όσο συχνά το καταναλώνετε κι εσείς. Σιγά σιγά, το γλυκό απομυθοποιείται στα μάτια τους, δεν το θεωρούν κάτι το φοβερό και επομένως δεν το αποζητούν απεγνωσμένα γιατί εμπεριέχεται στις διατροφικές τους συνήθειες.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι θα πρέπει να το παρακάνετε και να κάνετε τα ντουλάπια σας να μοιάζουν με… ράφια του σουπερ μάρκετ. Υπάρχει μια ισορροπία στα γλυκά που θα δίνετε στα παιδιά σας, την οποία θα πρέπει να τη βρείτε εσείς. Για να μην καταφεύγετε σε πολύ ανθυγιεινές λύσεις, μπορείτε να εστιάσετε στα σπιτικά και πιο υγιεινά γλυκά. Έτσι, τα παιδιά μαθαίνουν ότι τα γλυκά δεν είναι μόνο μια ανθυγιεινή λύση, που βρίσκουμε σε δελεαστικά και χρωματιστά περιτυλίγματα, αλλά μπορούμε να τα βρούμε και στο σπίτι και μάλιστα να βοηθήσουμε και τη μαμά στην παρασκευή τους.
Παράλληλα, μπορείτε να κάνετε συχνά συζητήσεις με τα παιδιά σας, σε συμβουλευτικό κλίμα, τονίζοντας ποια είναι τα θετικά της σωστής και ισορροπημένης διατροφής.
Προτροπές και όχι απαγορεύσεις
Αντί να απαγορεύετε τα ανθυγιεινά γλυκά ή να κάνετε παρατηρήσεις στα παιδιά σας αν έχουν φάει πολύ, βάλτε τα λίγο να σκεφτούν τι μπορεί να δημιουργεί στο σώμα τους το ανθυγιεινό φαγητό. Για παράδειγμα, αν τους πονάει το στομάχι από τα πολλά παγωτά, τότε θα σκεφτούν ότι την επόμενη φορά μάλλον πρέπει να φάνε λιγότερο. Το ίδιο μπορούν να σκεφτούν παρατηρώντας δικές σας αντιδράσεις στο ανθυγιεινό ή το πολύ φαγητό. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη προσέγγιση, οι γονείς οφείλουν να μυήσουν τα παιδιά τους στην απόκτηση μιας διατροφικής παιδείας. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι και οι ίδιοι θα αποτελούν ένα σωστό διατροφικό παράδειγμα.
Τελικά να δίνουμε γλυκά στα παιδιά; Η διαιτολόγος Μαρία Μιχαλοπούλου∗ απαντά.
Σαφώς και η συγκεκριμένη προσέγγιση των ερευνητών είναι αρκετά ενδιαφέρουσα και ο όρος «απαγόρευση» μεταφράζεται στο μυαλό των παιδιών σαν κάτι πολύ νόστιμο και θελκτικό. Ωστόσο, οι γονείς θα πρέπει να ξεκινούν την εισαγωγή των γλυκών (αυστηρά μετά τα 2 πρώτα χρόνια ζωής) με μέτρο, με μια προϋπάρχουσα διαπραγμάτευση με το παιδί και έναν κανόνα π.χ. Τρώμε γλυκό 2 φορές την εβδομάδα.
Επίσης, για μια πιο υγιή σχέση με το γλυκό, προτείνεται το σπίτι να είναι καθαρό από αυτά και τις λιχουδιές ώστε να μη βρίσκονται στο οπτικό πεδίο του παιδιού και να μην είναι εύκολα προσβάσιμα σε αυτό. Αντίθετα στο οπτικό του πεδίο πρέπει να υπάρχουν τα φρούτα και τα λαχανικά ώστε από μικρή ηλικία να αναπτυχθεί η συνήθεια του «πεινάω και παίρνω κάτι από τη φρουτιέρα και όχι από το ντουλάπι με τα γλυκά».
Η καθημερινή κατανάλωση γλυκών/αναψυκτικών, ακόμα και σε μικρή ποσότητα, οδηγεί σε εθισμό στη ζάχαρη και στην αναζήτησή της όλο και συχνότερα. Ποτέ δεν πρέπει επίσης να δίνεται το γλυκό και το φαγητό σαν επιβράβευση ούτε να αποκλείεται κάποια ομάδα τροφίμων. Το σημαντικό είναι το παιδί να αποκτήσει σωστές βάσεις με μια ισορροπημένη συχνότητα κατανάλωσης όλων των τροφίμων. Οι γονείς αποτελούν το παράδειγμα και σίγουρα είναι οι πρώτοι άνθρωποι που το παιδί αρχίζει να μιμείται. Έτσι, μια υγιής σχέση με το φαγητό από τους γονείς θα περάσει και αντίστοιχα στο παιδί, χωρίς υπερβολές και πάντα απολαμβάνοντας το φαγητό, είτε υγιεινό είτε ανθυγιεινό.
∗ H Mαρία Mιχαλοπούλου σπούδασε στο τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών (2013-2018). Συνέχισε με την εξειδίκευση της στην Παιδιατρική της Ιατρικής Σχολής Αθηνών (2018-2020). Εργάστηκε ως κλινική διαιτολόγος στα νοσοκομεία παίδων «Η Αγία Σοφία» και «Παναγιώτη Και Αγλαΐας Κυριακού» και παράλληλα ασχολήθηκε ερευνητικά με την παιδική παχυσαρκία ως επιστημονικός συνεργάτης του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου. Πλέον, εργάζεται ιδιωτικά πάνω στην παιδική παχυσαρκία και στον σακχαρώδη διαβήτη (τύπου 1 και 2).
Δείτε επίσης:
Κι όμως, κάνει καλό στα παιδιά να παρακολουθούν εκπομπές υγιεινής διατροφής!
10 gluten-free προτάσεις για παιδικά σνακ
7 υγιεινά οικογενειακά σνακ για την παραλία
