Είναι εποχές που, αν φτάσεις ως το Μαίναλο, το βουητό των μελισσών είναι πιο δυνατό από τον ήχο κάθε άλλου ζωντανού οργανισμού που μπορεί να βρεθεί εκεί. Το Αρκαδικό βουνό είναι μοναδικού κάλλους. Σαν χαλί το σκεπάζει ένα ασύγκριτης ομορφιάς ελατοδάσος. Εντός του «ζει» και αναπτύσσεται μια σπάνια, γαστρονομική ιδιαιτερότητα. Το μέλι ελάτου που συλλέγουν οι μελισσοκόμοι στην ορεινή Γορτυνία είναι λευκό (τύπος Βανίλια). Δύο από τα χαρακτηριστικά του είναι ότι έχει μεταξένια υφή και χαμηλά ζάχαρα. Με άλλα λόγια, είναι υψηλής διατροφικής αξίας.
Αν λέγαμε το μέλι Βυτίνας -ΠΟΠ προϊόν- ως τον λευκό χρυσό του μικρού χωριού, δεν θα υπερβάλαμε. Η μελισσοκομία ζει στο συλλογικό συνειδητό των κατοίκων του. Οι χυλόπιτες και τα γαλακτοκομικά προϊόντα της περιοχής έρχονται αρκετά ψηλά στις αναζητήσεις των επισκεπτών του, το μέλι όμως είναι εκείνο που κλέβει την προσοχή τους.
Ο Γιώργος Παπαντωνίου είναι μελισσοκόμος και μελισσοπαραγωγός. Την ίδια δουλειά έκανε και ο πατέρας του. Τα μελίσσια του εκτείνονται σε διάσπαρτα σημεία του Μαινάλου.
Μέλι Βυτίνας: Ο λευκός χρυσός της ορεινής Γορτυνίας
Πότε μπήκες πρώτη φορά στην κοινωνία των μελισσών;
Ο Έμαθα τη μελισσοκομία από τον πατέρα μου. Από μικρό παιδί ήμουν στα μελίσσια. Ήμουν φοβισμένος μέχρι να εξοικειωθώ με τις μέλισσες. Μετά ήταν σαν να γίναμε φίλοι. Συνήθισα τον θόρυβό τους. Κάποια στιγμή, το 1999, προσπάθησα να ζήσω σε μεγάλη πόλη. Έμεινα ένα χρόνο. Δεν άντεξα. Η απλότητα του χωριού είναι ανεπανάληπτη. Και η ζωή στη φύση είναι αναντικατάστατη.
Οι μέλισσες λειτουργούν με εντυπωσιακή ιεραρχία. Εργάζονται ακατάπαυστα, προστατεύουν τη βασίλισσά τους και η κοινωνία τους μοιάζει αυστηρά οργανωμένη. Είναι έτσι;
Αν τις αποκαλούσα «σοφά έντομα», δεν θα ήταν υπερβολή. Το μελίσσι είναι μια ολόκληρη αυστηρά οργανωμένη κοινωνία. Σε κάθε ένα υπάρχει μια βασίλισσα. Και μετά, στην ιεραρχία, έπονται οι φρουροί, οι “παραμάνες”, αυτές που τη φροντίζουν. Ακολουθούν οι συλλέκτριες και οι καθαρίστριες.
Να το πω σχηματικά: η κοινωνία του μελισσιού έχει ταυτόχρονα δύο πολιτεύματα: μοναρχία και δημοκρατία. Η βασίλισσα απολαμβάνει μια σειρά προνόμια αλλά έχει και μια σειρά υποχρεώσεων. Σε περίπτωση που δεν εκτελεί τα καθήκοντά της σωστά, τότε την εξουσία αναλαμβάνει το μελίσσι, εκτελώντας τη.
Το μελίσσι είναι υπεύθυνο να βγάλει τη νέα βασίλισσά του. Ταΐζει τα αυγά που έχει ρίξει η βασίλισσα με βασιλικό πολτό, αναμένοντας τη στιγμή που θα αναλάβει τα καθήκοντά της. Η διαφθορά και η τεμπελιά στο μελίσσι είναι υπέρτατα αδικήματα. Και από τον κανόνα δεν εξαιρείται κανείς.
Το Λευκό Μέλι Βυτίνας έχει πλέον χαρακτηριστεί ΠΟΠ προϊόν. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη για τους μελισσοκόμους της περιοχής;
Το λευκό μέλι της Βυτίνας, βανίλια του Μαινάλου, είναι ΠΟΠ – το μόνο στον κόσμο. Παράγεται μόνο στο Μαίναλο. Τα χαρακτηριστικά του είναι συγκεκριμένα: πλούσιο σε σίδηρο, χαμηλό σε ζάχαρα. Αυτός είναι ο λόγος που δεν κρυσταλλώνει ποτέ.
Στη γεύση, η υφή του είναι βελούδινη. Είναι λιγότερο γλυκό, περισσότερο παχύρευστο, έχει ανταύγειες καραμέλας.
Γιατί το μέλι Βυτίνας γίνεται πιο σπάνιο από ποτέ
Ποια είναι η μέση ετήσια παραγωγή μελιού στη Βυτίνα;
Τα τελευταία 5 χρόνια η παραγωγή έχει μειωθεί κατά πολύ. Και η αλλαγή των κλιματικών συνθηκών είναι ο βασικός λόγος γι’ αυτό. Από 500.000 τόνους που έδινε το βουνό, έχουμε πέσει στις 100.000. Το νερό τελειώνει, τα χιόνια πέφτουν σπάνια. Είναι σημαντικό αυτό για τη μοναδικότητα της παραγωγής μας. Ο μύκητας που δίνει το λευκό χρώμα στο μέλι εξαφανίζεται.
Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να προσέξει ένας καταναλωτής όταν αγοράζει μέλι; Πώς μπορεί να βεβαιωθεί ότι το προϊόν που καταναλώνει είναι αγνό, χωρίς επιμείξεις;
Η γνώμη μου είναι ότι ο καταναλωτής θα πρέπει να αγοράζει από μικρά μαγαζιά που αναλαμβάνουν την ευθύνη των προϊόντων που πωλούν. Αυτό που αγοράζουν οι καταναλωτές πρέπει να έχει ετικέτα και να αναγράφει τον παραγωγό. Το μέλι, επίσης, πρέπει να ρέει ελεύθερα χωρίς να διακόπτεται όταν πέφτει από το κουτάλι.
Αυτό που είναι απαγορευτικό για τη σωστή διάθεση του προϊόντος είναι να μην το χτυπά ο ήλιος που «ουσιαστικά» σκοτώνει τα θρεπτικά του συστατικά. Το μέλι πρέπει πάντα να φυλάσσεται σε σκιερό μέρος.
Πώς φαντάζεσαι το μέλλον του ελληνικού μελιού; Βλέπεις προοπτική, ανάπτυξη ή προκλήσεις στον ορίζοντα;
Κάποια στιγμή πρέπει να σταματήσει η ελληνοποίηση του προϊόντος. Οι μελισσοκόμοι – μελισσοπαραγωγοί της Ελλάδας, έχουμε φτιάξει καλό όνομα στο εξωτερικό. Το κλίμα, τα λουλούδια της χώρας, η ποιότητα της γύρης είναι συστατικά που δίνουν τα σωστά αρώματα, τις ιδανικές πικνότητες στα μέλια μας.
Ποια είναι τα οφέλη του μελιού για την υγεία μας;
Είναι ένα γενικότερο όφελος. Σαν μια φυσική πολυβιταμίνη. Όλες οι βιταμίνες, τα μέταλλα, ιχνοστοιχεία, ο σίδηρος υπάρχουν μέσα του. Είναι μια πλήρης τροφή για να ζήσει ένας άνθρωπος. Αυτό, από μόνο του, δεν είναι αρκετό;
Διαβάστε επίσης:
Σιρόπι: Ο απόλυτος οδηγός με αναλογίες, θερμοκρασίες και τεχνικές
