Πόσες θέσεις εργασίας μπορεί να καλύψει μία γυναίκα που σπέρνει, θερίζει, καλλιεργεί, ποτίζει, συγκομίζει, παρασκευάζει, εκτρέφει, τυροκομεί, τυποποιεί, ξεκινώντας πριν χαράξει η αυγή; Την ίδια στιγμή, σε πόσους ρόλους μπορεί να πρωταγωνιστεί η μητέρα, η κόρη, η αδερφή, η γιαγιά και πόσους ανθρώπους μπορεί να φροντίσει; Η αγρότισσα εργάζεται 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα, 12 μήνες το χρόνο, με ήλιο και με βροχή. Μετά το άρμεγμα θα φτιάξει τυρί, μετά τη συγκομιδή θα αποθηκεύσει και θα μαγειρέψει. Θα εξασφαλίσει ότι το τραπέζι είναι πάντα γεμάτο, το σπίτι ζεστό και η οικογένεια ευχαριστημένη και ύστερα, πάλι από την αρχή. «Οι γυναίκες είναι κρίσιμοι παράγοντες στις αλυσίδες αξίας της αγροτικής βιομηχανίας σε όλο τον κόσμο. Αποτελώντας το 40% του παγκόσμιου γεωργικού εργατικού δυναμικού – και σε πολλές περιοχές το 50% – οι γυναίκες είναι απαραίτητες για τη φύτευση, την καλλιέργεια και τη συγκομιδή, καθώς και για τη μεταποίηση, την εφοδιαστική και τις πωλήσεις», αναφέρει ο Διεθνής Οργανισμός Χρηματοδότησης – IFC.
Παγκόσμια Ημέρα Αγρότισσας κάθε χρόνο την 15η ημέρα του Οκτωβρίου
Η Παγκόσμια Ημέρα Αγρότισσας αναγνωρίζει τον κρίσιμο ρόλο, τη συμβολή και την ενίσχυση της αγροτικής ανάπτυξης, στη βελτίωση της επισιτιστικής ασφάλειας και την εξάλειψη της φτώχιας στις αγροτικές περιοχές. Η ιδέα να τιμηθούν οι γυναίκες της υπαίθρου με μια ειδική ημέρα προτάθηκε από διεθνείς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς στην 4η Παγκόσμια Διάσκεψη για τις Γυναίκες, το 1995 στο Πεκίνο. Προτάθηκε η 15η Οκτωβρίου να γιορτάζεται ως «Παγκόσμια Ημέρα Αγρότισσας», την παραμονή της Παγκόσμιας Ημέρας Τροφίμων, προκειμένου να αναδειχθεί ο ρόλος που διαδραματίζουν οι γυναίκες της υπαίθρου στην παραγωγή τροφίμων και στην επισιτιστική ασφάλεια.
Το 2026 θα είναι το Διεθνές Έτος Αγρότισσας
Τον σημαντικό ρόλο τους αναγνωρίζουν τα Ηνωμένα Έθνη και όρισαν το έτος 2026 ως «Διεθνές Έτος Αγρότισσας» για να αναδείξουν τον ουσιαστικό ρόλο των γυναικών στη γεωργία, που στηρίζει τις διεθνείς κοινότητες αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση όχι μόνο για το ρόλο των γυναικών στη γεωργία αλλά και για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν: «Χρειάζονται ισχυρά δίκτυα και ηγεσία για τη δημιουργία ενός πιο περιεκτικού και δίκαιου γεωργικού τοπίου, δίνοντας τη δυνατότητα στις αγρότισσες να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους και να συμβάλουν σημαντικά στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια».
Ζητήσαμε από 8 αγρότισσες να μιλήσουν για την ημέρα. Μια ευχή, έναν προβληματισμό, την ιστορία τους, τις δυσκολίες. Να μιλήσουν ελεύθερα και να πουν ό,τι θέλουν αυτές, γιατί είναι η μέρα τους και γιορτάζουν. Αυτές οι 8 γυναίκες έχουν άμεση σύνδεση με τη γη, τα ζώα, τα φυτά, τις μέλισσες και εργάζονται σε αυτήν για τον πιο σεβαστό σκοπό: να παράγουν τροφή. Ας τις ακούσουμε!
1. Αργυρώ Κουτσουράδη, Γεωπόνος, καλλιεργήτρια αρωματικών φυτών Myrovolos Organics στη Χίο – Αγρότισσα της Χρονιάς 2023 στην ΕΕ
«Ακόμα υπάρχουν πολλές γυναίκες που εργάζονται στη γεωργία και δεν έχουν την ίδια αναγνώριση ή τις ίδιες δυνατότητες με τους άνδρες συναδέλφους τους. Το έργο τους θεωρείται λιγότερο σημαντικό και αμείβεται χαμηλότερα, ενώ οι κρατικές πολιτικές και οι οργανώσεις αγροτών δεν προσφέρουν αρκετή στήριξη. Το καλύτερο που έχω ακούσει είναι: «Καλά, είσαι γυναίκα, σπούδασες και θα μπεις στο χωράφι; Ναι! Ήταν το καλύτερο που άκουσα και αυτό μου έδινε το παραπάνω, για να αποδείξω ότι όντως το αγροτικό επάγγελμα δεν είναι ανδροκρατούμενο και μια γυναίκα μπορεί να το υπερασπιστεί επάξια. Επίσης, εκτός από το «γυναίκα», είχα να αντιμετωπίσω και το «νέα» (κοριτσάκι). Χαίρομαι όμως που η αγάπη, η θέληση και η επιμονή μου για το επάγγελμά μου, έκανε αρκετούς από αυτούς σήμερα να βρίσκονται στο πλευρό μου και πολλές φορές να είναι και αρωγοί της προσπάθειάς μου».
2. Μαρία Μπαρμπούνη, Κτηνοτρόφος – Τυροκόμος, Οικογενειακό Τυροκομείο Λιονής στην Κρήτη
«Δεν είμαι απλώς μια γυναίκα αγρότισσα, είμαι σύζυγος, μητέρα, νοικοκυρά, κτηνοτρόφος και τυροκόμος. Ως αγρότισσα συνέβαλα κι εγώ στην κτηνοτροφική μας δραστηριότητα ιδρύοντας την οικοτεχνία μας, όπου παρασκευάζω τυροκομικά και γαλακτοκομικά προϊόντα από το γάλα που παράγουν τα ζώα μας, ενισχύοντας έτσι τη βιωσιμότητα της μονάδας μας. Εργαζόμαστε σε ένα ξεσκέπαστο «εργοστάσιο», εκτεθειμένοι σε παντός είδους καιρικές συνθήκες. Υπερβολικό ψύχος ή καύσωνα με ό,τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό σε εμάς ή στα ζώα μας. Δεν έχουμε ωράριο και δεν παίρνουμε ρεπό ή άδεια όταν αρρωσταίνουμε εμείς ή κάποιο μέλος της οικογένειας μας. Όταν δεν ξενυχτάμε για τα παιδιά μας, ξενυχτάμε για τα ζώα μας που ίσως γεννάνε. Δεν υπάρχει χρόνος για ταξίδια καθώς τα ζώα χρειάζονται καθημερινά τη φροντίδα μας. Ωστόσο, έχω αποφασίσει να ακολουθήσω αυτό το επάγγελμα, καθώς επιδιώκω την καλύτερη ποιότητα ζωής, την οποία επιθυμώ να προσφέρω και να μεταδώσω στα παιδιά μου! Ο σεβασμός προς τη φύση και η αγάπη για τα ζώα συμβάλλουν στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσής μας. Η γνώση για την φύση και τα ζώα ορίζουν την ποιότητα των προϊόντων που επιλέγουμε να καταναλώσουμε ως τροφή και τέλος η εργασία πάνω στην γη, μας δίνει την ευκαιρία να αποφορτίσουμε το μυαλό μας και να διατηρήσουμε το σώμα μας σε καλή φυσική κατάσταση».
3. Ζωή Βρατσκίδου, Αγρότισσα, Δημιουργός των προϊόντων Οικοτεχνίας Agathas Farm στην Ημαθία
«Η Παγκόσμια Ημέρα Αγρότισσας μας δίνει την ευκαιρία να αναγνωρίσουμε και να τιμήσουμε τη δύναμη και την αποφασιστικότητα των γυναικών που εργάζονται στη γεωργία. Από τα χωράφια μέχρι τη διαχείριση των αγροτικών νοικοκυριών οι αγρότισσες συνεισφέρουν ουσιαστικά στη διατροφή των οικογενειών και των κοινοτήτων τους. Παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, συνεχίζουν να είναι πηγή έμπνευσης και δύναμης. Ας αναγνωρίσουμε τη σπουδαία τους προσφορά και ας συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τον ρόλο τους στην ενδυνάμωση των αγροτικών κοινωνιών».
4. Δέσποινα Γεωργούλη, τυροκόμος Φάρμα Γεωργούλη, Τυροκομείο «Του Τσοπάνη»
«Όλη η οικογένειά μου, προγιαγιάδες και γιαγιάδες, ήταν πάντα εδώ στα βοσκοτόπια μαζί με τα ζώα, αυτό έκανε για να μας ζήσει και αυτό έχω μάθει να κάνω και εγώ. Έφυγα για λίγο λόγω του σχολείου και επέστρεψα αμέσως γιατί ανήκω εδώ. Μεγάλωσα μέσα στα ζώα και δεν το αλλάζω με τίποτα»
5. Δήμητρα Τσακίρη, γεωπόνος, αγρότισσα – Πρόεδρος Βιολογικών Αγορών
«Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Αγρότισσας, θα ήθελα να πω πως ακόμα και το 2024, επιμονή και θάρρος χρειάζεται να έχει μια γυναίκα που ασχολείται με τον κλάδο της γεωργίας! Χρόνια πολλά σε όλες όσες επέλεξαν να είναι ή που αναγκαστικά εργάζονται στην αγροτική γη και Χρόνια πολλά στις επίμονες και ακούραστες αγρότισσες!»
6. Χαρά Μαγγανά, Bee Naturales
«Ας εμπνεύσουμε τις μελλοντικές γενιές να περπατήσουν σε αυτό το μονοπάτι, να κατανοήσουν τη σημασία του ρόλου μας και να ενισχύσουν τη σύνδεσή τους με τη φύση αλλά και ο ένας με τον άλλον. Φέτος, στην Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας Αγρότισσας, ας γιορτάσουμε την εγκάρδια σύνδεση που μοιραζόμαστε και τη βαθιά αγάπη μας για τη γη που φροντίζουμε. Μαζί, δεν καλλιεργούμε μόνο τη γη αλλά και τις φιλοδοξίες μας, χτίζοντας ένα μέλλον όπου το πάθος κάθε γυναίκας μπορεί να ανθίσει!»
7. Αγγελική Δράκου, GrizoPrasino
«Τις θαυμάζω τις αγρότισσες και νιώθω ευγνωμοσύνη που υπάρχουν και αντέχουν. Οι γυναίκες που ασχολούμαστε με τη γη, ξέρουμε πως τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Το βλέπουμε με τα μάτια μας και το αισθανόμαστε χρόνο με το χρόνο, όλο και πιο ξεκάθαρα. Ελπίζω πως ο φόβος για όσα θα τρώνε τα παιδιά μας κι η ευθύνη μας για το αύριο θα μας φέρει πάλι στην πρώτη γραμμή. Γιατί είμαι απολύτως σίγουρη πως αν υπάρχει ρεαλιστική λύση για βιώσιμη γεωργία, αυτή «ζυμώνεται»ήδη στις κουζίνες των γυναικών της επαρχίας. Και έτσι κοιμάμαι ήσυχη τα βράδια.»
8. Λίλιαν Κουίδου, The Chilli Factor Organic Farm
«Σαν παιδί της πόλης που μετατράπηκε σε αγρότισσα, αυτό που έμαθα είναι να βλέπω τη ζωή με άλλη ματιά. Βλέπω τον κόπο των παραγωγών που πιο μπροστά δεν μπορούσα να αντιληφθώ. Έμαθα πώς ξεκινάει η ζωή από τον σπόρο και τελειώνει μέσα σε ένα χωράφι. Μαθαίνω ότι η αισιόδοξη ματιά είναι η μόνη ματιά που μπορεί να σε κρατήσει σε εγρήγορση και μέσα στο επάγγελμα. Ότι πρέπει να αποτύχεις και να κάνεις πολλά λάθη μέχρι να φτάσεις στην επιτυχία της παραγωγής ή των μεθόδων καλλιέργειας… Έμαθα τι θα πει σεβασμός στη φύση, στη ζωή… Κατάλαβα πώς είναι να ανατριχιάζεις με τα ακραία καιρικά φαινόμενα, που ανάμεσα στα κτίρια της πόλης χάνονται. Πώς τρομάζεις με τις χρήσεις δηλητηρίων, χημικών ουσιών και πόσο γρήγορα αυτές διεισδύουν παντού επηρεάζοντας την πολύτιμη υγεία μας. Μαθαίνεις πώς μπορείς να προσφέρεις και σε άλλους, καθαρή τροφή, γνώση. Είναι η πιο δύσκολη δουλειά που έχω κάνει, επάνω ουρανός, κάτω γη και όλα ρευστά. Μέσα στο χωράφι μαθαίνεις να σέβεσαι το έδαφος, το νερό, τους διαθέσιμους πόρους, τον κόσμο γύρω και να τα υπερασπίζεσαι μέσω της σχέσης σου με την τροφή. Κι ενώ όπως έλεγε ο Σενεκας «υποφέρουμε πιο πολύ στη φαντασία μας, απ’ ό,τι στην πραγματικότητα», για τις αγρότισσες αυτό είναι ανάποδα. Κρύο, ζέστη, αέρας, κι εσύ εκεί να παλεύεις με τη φύση. Η ζωή της αγρότισσας και του αγρότη δεν είναι σίγουρα για τον καθένα, δεν ξέρω καλά – καλά εάν είναι για εμένα… Αυτό που ξέρω είναι πως όταν αγαπάς αυτό που κάνεις, όταν σε έχει διαλέξει για να το υπηρετήσεις, προσπαθείς να το κάνεις με αγάπη και αφοσίωση… Χρόνια πολλά στις αγρότισσες του χθες, του σήμερα, του αύριο… Χρόνια πολλά συναδέλφισσες… Γερές και δυνατές, σε κρύο και ζέστη!»
